Pirinç her geçen gün tüketimi artan besleyici değeri yüksek olan Türk halkının sofrasından eksik etmediği bir üründür. Son zamanlarda aşırı şekilde fiyat artışının yaşanmasına rağmen tüketiminden vazgeçilemeyen bir üründür. Peki, İyi bir pirinç nasıl olmalı? Pirinç de fiyatı etkileyen faktörler nelerdir? Kepekli pirinç mi yoksa beyaz pirinç mi daha sağlıklıdır?
İyi bir pirinç nasıl olmalı?
Pirinç alırken dikkat edilennokta genelde rengi ve boyutudur. Tüketici tarafından daha beyaz pirinç dahaiyi pirinç olarak bilinir. Ancak bilinen tam aksine pirincin rengindekibeyazlık arttıkça sahip olmuş olduğu kepek, vitamin ve mineraller daha daazalmaktadır. Beyaz bir pirinç için sadece iyi bir karbonhidrat kaynağıdırdiyebiliriz.
İyi bir pirinç ülkedenülkeye, yöreden yöre değişmektedir. Bazı ülkelerde lapa olan pirinç tercihedilirken bazı ülkelerde piştiğinde sert olan ya da tane tane olan pirinçlerbazılarında ise kokulu pirinçler tercih edilmektedir. Ülkemizde tercih edilenpirinçler genel pişirildiğinde rengi parlak olan bir birine yapışmayan tanetane olan pirinçlerdir.
İyi pirinç derken bu iyi pirinç kriterleritüketici için farklı, satışını yapan market için farklı hatta üretimini yapançiftçi için ve işlemesini yapan fabrika sahibi için bile farklıdır. Üretiminiyapan çiftçi yüksek verim elde etmek isterken, fabrika sahibi işlemedealabileceği sağlam tam daneli pirinç miktarına önem verir. Pirinci tüketiciyeson noktada buluşturacak satıcıya göre ise iyi pirinç ucuz olan pirinçtir.Tüketici ise pirincin beyazlığının iyi olmasını, temiz olmasını ve yabancıherhangi bir madde içermemesini ister. Aslında tüketici açısından düşünecekolursak, rengi tam beyaz olmayan biraz mat yani üzerindeki kepeği tam alınmamışbir pirinç daha iyidir. Tanedeki beyazlık artıkça pirinçten uzaklaşan kepektabakası ile birlikte B-1, B-2,C ve E vitaminleri, magnezyum, kalsiyum, demir ve fosformiktarı azalır.
Pirinçte fiyatı etkileyen faktörler?
Türk standartlarında pirinç için belirtilmişolan fiziksel kalite kriterleri, tane boyutu, kırık tane miktarı, lekeli tanemiktarı, tebeşirleşmiş tane miktarı ile organik ve inorganik yabancı tanemiktarı olarak belirtilmiştir, bunların pirincin fiyatının üzerinde etkisibüyüktür. Bunlar her ne kadar standartlarda belirli limitlerde olması gerektiğibelirtilmiş olsa da bunun piyasada uygulandığı söylemek biraz yanlış olur. Özelliklefiyat üzerinde en çok etki yaratan ‘’kırık pirinç’’ miktarına dikkatedilmelidir. Eğer aynı cins bir pirinci iki farklı yerde iki farklı fiyatabuluyorsanız bu fiyat farkının nedeni içermiş olduğu kırık pirinç miktarı ilealakalıdır.
Pirinçlerin fiyatına etki eden bir diğerönemli faktör ise boyutlarıdır. Kısa tane, orta tane ve uzun tane olarakayrılmaktadır. Baldo olarak nitelendirilen pirinçler uzun tane grubunagirmektedir. Bilindiği gibi boyutu büyük olan baldoların fiyatları da piyasadayüksektir. Peki, baldo ile orta tane grubu pirinçler arasında fark var mıdır?En basit anlamda tane büyüklüğü açısından bir fark vardır. Yıllık tüketimimizin6–7 kg aşmadığını düşünürsek ve içermiş oldukları mineral ve vitaminoranlarının bir birine çok yakın olduğunu göz önünde bulundurursak baldo içinsadece lüx pirinç diye biliriz. Yani diğer pirinçlerle ayrıldığı nokta birazdaha büyük olmasıdır. Dikkat edilmesi gereken bir nokta eğer piyasada baldoolarak gördüğünüz pirinç fiyatları arasında aşırı fiyat farkı varsa bununnedeni ya içermiş olduğu kırık tane miktarı ya da en çok yapılan hilelerdenbiri baldo içerisine orta tane pirinç karıştırılmış olmasıdır.
Kepekli pirincin ( kahverengi pirinç ) yararları
Beyaz pirinçile kahverengi pirinç arasındaki farkı görmek için içermiş oldukları besindeğerlerine bakalım.
100 gr pişirilmiş beyaz pirincin besinseldeğeri; 109 kalori - 2,4 protein - 24,2 karbonhidrat - 0 kolesterol – 0,1 gr yağ – 0,1 gr lif – 28mgr fosfor - 10 mgr kalsiyum – 0,02 mgrB1 vitamini – 0,01 mgr B2 vitamini içermektedir.
100 gr pişirilmiş kahverengi pirincinbesinsel değeri; 282 kalori – 3,6 gr protein – 26,7 gr karbonhidrat – 0kolesterol – 3,1 gr yağ – 1,6 gr lif – 94 mgr fosfor – 98 mgr kalsiyum – 0,03mgr B1 vitamini – 0,04 mgr B4 vitamini içerir. Bu değerlere bakıldığında tüketim için kahverengi pirincin seçilmesidoğal olacaktır.
Pirinç, kolayca sindirilen karbonhidrat türü besinmaddelerinden biridir. Kahverengi pirinç, vücutta alerjik reaksiyonlarıtetiklemediği için de tercih edilmeli. Kahverengi pirinç sindirim sistemini,özellikle de bağırsakları temizler. Bu bakımdan tüketilmesi sağlık açısındançok önemlidir. Ayrıca pirinç alımı, kanda kararlı bir şeker düzeyi vedengeli bir enerji kaynağı sağlar. Bu enerjiyle hareketlenen şeker hastalarınayararlı olup onların kilo almalarını önler. Pirinç, böbrektaşı oluşumunu önler: Son zamanlarda Japonya'da yapılan araştırmalar, günde ikikez kepekli pirinç yenmesinin böbrek taşları oluşumunu engellediğini ortayakoymuştur. Pirinç, içerdiği maddelerle bedenin kansereyakalanması rizikosunu azaltır: Bunun için kepekli pirinç alımı yeterliolmaktadır.
ServetKardoğan / Gıda Mühendisi
servet@memurlar.net
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!