Değerli BAHÇESEL.com üye ve ziyaretçileri, bundan böyle ben de mesleki açıdan elimden geldiğince sizlere yararlı bilgiler sunmaya çalışacağım. Katkılarımın yararlı olacağını umuyor, sizlere selam ve sevgilerimi iletiyorum. M. Nevzat ALAN
DOMATESTE FİDE YETİŞTİRİCİLİĞİ
Üretim periyodunun önemli evrelerinden biri de fide yetiştirme evresidir. İyi ve sağlıklı domates fidesi ancak serin koşullarda yetiştirilebilir. Tohum çimlenmesi için en uygun toprak sıcaklığı 25-30°C’dir. Toprak sıcaklığının çimlenme süresi ve çimlenme yüzdesi üzerindeki etkisi çok önemlidir.
Değişik toprak sıcaklıklarındaki çimlenme süreleri ve çimlenme yüzdeleri şöyledir:
Toprak sıcaklığı Çimlenme süresi Çimlenme yüzdesi
(°C) (Gün) (%)
--------------------- ----------------------- -------------------------
10 43 82
15 14 98
20 8 98
25 6 97
30 6 83
35 10 46
Yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi domates fidesi için en uygun çimlenme sıcaklığı 20-25°C’ler arasında olup bu sıcaklıklarda, domates tohumları 6-8 gün içinde % 97-98 oranında çimlenmesini tamamlamaktadır. Tohumlar, hastalık bakımından temiz olan ve hafif bünyeye sahip, su tutma kapasitesi iyi bir ortama ekilmelidir. Böyle bir ortam ancak uygun niteliklere sahip TORF kullanılarak elde edilebilir. Toprak sıcaklığını uygun düzeyde tutabilmek için, tohum ekimi yapılmış olan kasa, viol veya naylon torbaların toprak seviyesinden yukarıda tutulması ve böylece toprak ile temasının kesilmesi yarar sağlamaktadır.
İlk çim yaprakları (kotiledon yaprakları) yere paralel duruma geldikten sonraki 10 gün süresince;
en uygun gündüz sıcaklığı 16 °C ve
en uygun gece sıcaklığı 10 °C dir.
Bunu takip eden 10 gün süresince ise sıcaklıklar;
Gündüz 24 °C ve
Gece 18 °C olmalıdır.
Bu koşullar altında yetiştirilmiş olan fidelerin kotiledon yaprakları daha iri ve sapları daha kalın olur. Ayrıca sırık çeşitlerde ilk salkım öncesinde daha az yaprak oluşur ve ilk iki salkımdaki çiçek sayısı normalin iki misline çıkar. Yedinci yapraktan sonra ilk çiçek salkımının oluşması optimumdur ve çiçek salkımları arasında normal olarak 3 yaprak bulunmalıdır. Fide dönemi boyunca Gündüz ve Gece sıcaklık farkı 6°C kadar olmalıdır. Fide dönemi soğuk geçmiş ise ikinci salkım genellikle çatallı bir şekilde oluşur. Fide dönemi sıcak geçmiş ise daha sonraki salkımlarda çatallanma görülür, meyveler salkımın bir tarafında oluşur ve kaliks, yani çanak yapraklar normalden daha iri olur. Bazen de ilk salkım; 7 yerine 9. yapraktan sonra oluşur. Eğer fide dönemi daha sıcak geçmiş ise ilk salkımda sadece 1-2 çiçek oluşur.
Fide dönemindeki beslenme bozuklukları oldukça önemlidir. Bu dönemde Kalsiyum, Manganez, Çinko, Azot ve Fosfor gibi besin elementlerinin yeterli olmalarına dikkat edilmelidir. Kotiledon yapraklarındaki deformasyon ve genç yapraklarda oluşan benekler genellikle Manganez eksikliğinden ileri gelir. Yine kotiledon yapraklarındaki yanıklık ve kurumalar, genç yapraklardaki lekeler ve kurumalar ve ayrıca büyüme ucundaki yanıklıkların nedenleri arasında Kalsiyum eksikliği bulunmaktadır.
Genç yapraklarda lekelerin oluşması ve kurumalar, Çinko eksikliğinden ileri gelebilmektedir. Fide yapraklarındaki renk açılması Azot eksikliğinden ileri gelmektedir.
Yaprak damar aralarının sararması ve kök sisteminin yetersiz gelişmesi Demir eksikliğinden ileri gelebilmektedir. Tüm bu koşullar göz önüne alınarak fidelere 5-6 gün ara ile 2-3 kez, amaca uygun mikrobesin elementleri içeren yaprak gübreleri uygulanmalıdır.
Dikim öncesinde violler, uygun olarak hazırlanmış ilaçlara bandırıldıktan sonra dikim yapılmalıdır.(Uygun bir fungusit + Uygun bir insektisit)
Son yıllarda hazır fide üreterek üreticilere veren pek çok firma bulunmaktadır. Hazır fide tesislerinde üretilmiş olan fidelerden, daha iyi sonuçlar almak ve sorunlarla karşılaşmamak mümkündür. Ayrıca bu tesislerden amaca uygun AŞILI FİDE temin etmek te mümkündür. Toprak kaynaklı hastalıklar söz konusu olduğunda Dayanıklı çeşitlerin bulunmadığı durumlarda aşılı fide kullanmak yararlıdır. Anaç olarak kullanılan çeşidin hem söz konusu hastalığa dayanıklılığı bulunmalı hem de üzerindeki çeşit ile uyuşması iyi olmalıdır.
Modern bir fide üretim tesisinden görünüm   |
||
| Üreticiye ait bir Fidelikte Soğuk Zararı
|
||
  |
||
| Fidelikte Soğuk Zararından etkilenmiş fideler | ||
   |
||
| Fidelikte soğuk zararı görmüş bir fidenin tarladaki görünümü | ||
 |
||
| Fidelerde aşırı sıcak zararı | ||
   |
||
| Fidelerde aşırı sıcak zararı | ||
  |
||
| Fide üretimi sırasındaki yüksek sıcaklıkların olumsuz etkilerinden biri (Meyvelerin, salkımın bir tarafında oluşması) |
||
  |
||
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!