Şehirleşmenin artması, insanların gelişen teknoloji ile birlikte hazır ve hızlı gıdalara yönelmesi, dışarıda yemek yeme alışkanlığının artması bazı olumsuzlukların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu olumsuzluklardan biri de gıda zehirlenmesidir. Yiyecekler de doğal olarak bulunan veya yiyeceklere bulaşan bakterilerin sayılarını arttırarak ya da üretmiş oldukları toksinlerle insanlarda meydana getirmiş oldukları sağlık sorunlarıdır gıda zehirlenmesi.
Yiyeceklere bakteriler nasıl bulaşır?
Gıdazehirlenmelerine neden olan bakteriler; toprak, su, hava, hayvan, insan veinsanların kullandıkları nesnelerde bulunabilmektedirler. Yiyeceklerin uygunolmayan ortamlarda saklanmaları yada yiyecekleri hazırlayan, sunan, personelinhijyenik çalışmaması gibi nedenlerle gıdalara bakteriler bulaşabilmektedir.
Gıda Zehirlenmesinin Sebebi Nedir?
Gıdazehirlenmelerine neden olan bakterilere gıdalarda doğal olarak bulunabildiğigibi sonradan da bulaşabilmektedir. Sayı olarak gıda da az olan bu bakteriler dikkatedilmediği takdirde çok kısa bir zamanda sayılarını hızlaarttırabilmektedirler. Uygun koşullardatek bir bakteriden sadece 7 saat içerisinde 2 milyon dan fazla bakteriüreyebilmektedir. Bu nedenle bakteriler için uygun olan ortamlardayiyecekler uzun süre tutulmamalıdır.
| Süre (Saat) | Bakteri sayısı (Adet) |
| 12: 00 | 1 |
| 12: 20 | 2 |
| 12: 40 | 4 |
| 15: 00 | 512 |
| 17: 00 | 32.768 |
| 19: 00 | 2.097.152 |
Bakteriler İçin Uygun Ortam ve Şartlar?
Isı: Bakteriler 5 ºC ile 60 ºC arasındahızlı bir şekilde çoğalabilmektedirler. Bu tehlikeli ısı bölgesinde yiyecekleruzun süre tutulmamalıdır.
Yiyecek türü: Bakteriler bazı yiyecekmaddelerinde diğerlerine göre daha rahat ve hızlı üreyebilmektedir. Et, kümeshayvanları eti, süt ve süt ürünleri, yumurta, işlem görmüş etler ve denizürünlerinde bakteriler daha hızlı üretmektedir. Bu gıdalar risk oranı yüksekgıdalardır. Gıda zehirlenmesine neden olan bir bakteri bu yiyeceklerden birinebulaşması halinde uygun sıcaklıkla beraber sayılarını arttırarak bu gıdamaddesini yiyecek olan kişilerde gıda zehirlenmesine neden olacaktır.
Su: Bakteriler üremek için neme ihtiyaçduyarlar. Nem olmazsa bakterilerin çoğalması yavaşlar ve hatta durabilir. Bunedenle kurutma gıdaların muhafazasında en etkili yöntemdir.
Gıda Zehirlenmelerinde Görülen Bazı YaygınBakteriler?
Süt ve süt ürünleri, kremalı yiyecekler, mayonez: S.aureus
Süt ve süt ürünleri, yumurta: Salmonella
Pirinç, tahıl, hububat: B.cereus
Balık ve deniz ürünleri: V.parahaemolyticus
Çiğ sebze ve meyveler: Shigella
Çiğ ve az pişmiş etler: Campylobacter, Yersinia, Salmonella, Escherichiacoli O157:H7
Bal: C.botulinum
Gıda ZehirlenmesiOlayı nasıl oluşur?
Gıda zehirlenmesinin oluşabilmesi için bir takım zincirlemeolayların oluşması gerekmektedir.
· Yiyecekte bakteribulunmalıdır.
· Bakterinin üremesiiçin elverişli koşullar olmalıdır. Isı, nem, besin gibi…
· Bakterinin üremesi veçoğalması için yeterli süre geçmelidir.
Bu zincirleme gerçekleşen olayın oluşmasını engelleyebilmekiçin;
· Yiyecekleri hazırlamaaşamasında veya yiyeceklerle temastan önce kişisel hijyen sağlanmalı.
· Çiğ yiyeceklerihazırlamada kullanılan gereçleri iyice yıkamalı.
· Yiyecekleri muhafazaederken çiğ gıdalarla ile pişmiş gıdaların bir birine temasını engellemeli.
· Yiyecekleri tehlikelisıcaklık bölgesinde uzun süre tutmamalı.
· Yiyeceklerihazırladıktan sonra tüketimini en kısa sürede gerçekleştirmeli.
Kaynak: www.foodsafety.vic.gov.au
ServetKardoğan / Gıda Mühendisi
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!