Gelir İdaresi Başkanlığı 2008 yılı raporu gösteriyor ki, vergi kaçırma, tüm sektörlerimizde gurur duyulacak kapsamda ve yüksek oranda yaşanıyor. Devlet almıyorsa, denetlemiyorsa, sürekli af çıkararak işin suyunu çıkarıyorsa, neden vergi verelim ki zaten. Başta arkadaşlarımız, tanınmış iş adamları, süper zenginler listesinde ilk sırada yer alanlar, vergi vermiyor değil mi? İşte size vergi vermemek için yeterli sayıda sebep.
Gerçi oraya kadar gitmeye gerek yok. Ülkenin en büyük gruplarından bir tanesi küçük bir evrak oyunuyla, göz göre göre on milyonlarca dolarlık vergi kaçıracak. Sonra suçüstü yakalanıp gereği yapılınca, dünyanın gündemine basın özgürlüğüne müdahale ediliyor diye yutturacak kadar uyanık olacak. Ardından bas bas, gelir idaresi bağımsız olmalı, diyecek. Elbette bağımsız olmalı ki, elindeki basın, tüm gücü ile, sermaye, tüm varlığı ile bunların üzerine saldırsın, etkisizleştirsin, sindirsin. Tam, organize işler bunlar, dedirtecek bir tezgâh.
Bunları yazmanın bir anlamı var mı diyecek olursanız hemen cevap vereyim; kesinlikle yok. Çünkü fırsatını bulan, etine butuna, boyuna posuna, üçüne beşine bakmadan vergi kaçırıyor. Bir yerde haklı mı, haklı, çünkü biliyor ki gün gelecek, vergi affı başta olmak üzere peş peşe aflar sonsuza kadar sürecek şekilde devam edecek.
Toplanan vergilerin yüzde yetmişi dolaylı vergi. Neden? Çünkü kayıt dışılık fazla, devlet vergi toplayamıyor, bu yolla herkesi cezalandırmış oluyor. İkincisi, gelir vergisi içinde ücretlilerin payı yüzde ellileri buluyor. Yani gerçek kişi olup ticari, zirai, serbest meslek, menkul, gayrimenkul'den gelir elde edip, beyan edenler ücretliler kadar edemiyor ne yazık ki.
Vergi sistemi adil değil, uygulanabilir değil, denetlenebilir değil. Bunların düzelmesi gerekiyor. Ücretlilerin kaçacak yeri yok, daha cebi parayı görmeden vergiyi al, sonra dolaylı vergilerle de elindeki paraya ayrıca vergi ile yüklen bunun haklı tarafı olamaz.
Sorun sadece kanunla, cezayla, denetimle çözülebilecek dar kapsamlı bir sorun değil. Ekonomik olaylarda karar vericilerin kararlı ve doğru yaklaşımları ile birçok sorunu çözme şansı vardır. Ancak bazı sorunların çözümünde toplumsal mutabakat ve bireysel katkının sağlanmaması, çözümü nerede ise imkânsıza yaklaştırır. Ülkemiz son altı yılda, tarihimizde görülmemiş ekonomik performansa imza attı. Mali disiplin, denk bütçe, tek haneli enflasyon, borçlanma oranı, akla hızla gelen birkaç başarı içinde yer alıyor. Bunlar, geçen yıllara baktığımızda hayal sandığımız, bizim ülkemiz hariç, herkesin yapabileceği şeylerdi. Ancak hükümetlerin aldığı kararlar, siyasi istikrar ve belli bir disiplinle bunlar başarıldı.
Ancak bazı başarıların elde edilmesi için toplumsal disiplinin, bireysel bilincin, vatandaşlık sorumluluğunun devreye girmesi gerekiyor. Yoksa ne yaparsanız yapın, elde edeceğiniz başarı sınırlı olacaktır.
Aslında kısmen ahlaki olan bu sorun, toplumsal destek eksikliği nedeniyle çözülemediğine göre, bu konu üzerine titizlikle yeniden eğilmek gerekiyor. Bireylerin aslında devletten vergi kaçırmak gibi bir lüksleri olmadığı, ödenmeyen, kaçırılan vergilerin daha yüksek faiz oranı ve enflasyon olarak yine toplum tarafından ödendiğinin anlatılması gerekiyor. Dolayısıyla vergi ödememenin toplumdan çalmak olduğunun işlenmesi gerekiyor. Toplumu, sanayici, tüccar, esnafı bu işin dışında tutarak olayı sadece devletin denetiminin ağırlaştırılması ile çözüleceğini sanmayalım. Vergi sisteminin basitleştirilmesi, oranların iyileştirilmesi yanında, bireylere, modern toplumlarda ortak ihtiyaçların finansmanının vergilerle yapıldığını hatırlatmak gerekiyor.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!