Seksenli yılların sonuna kadar Tarımda kendine yeter ülkeler arasında bulunan Türkiye, doksanların başı ile birlikte tarımsal ürün ithal eden ülke konumuna gelmişti. Haklı olarak  'Türkiye'nin bir tarım politikası yok' eleştirileri hep yapıla gelmişti. Öyle ki devlet en basit bir üründe ülkenin yıllık ihtiyacını ve bunu karşılama oranını tam bilemez halde idi.İki gün önce Tarım bakanın açıklamalarına göre, bakanlığın 3 yıldır üzerinde çalıştığı 'Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli' 2010'da uygulamaya girecekmiş.

Buna göre; Destekleme modeli sil baştan, Ülke 30 üretim havzasına ayrılıyor, havzaların toprak ve iklim isteğine göre bitki deseni geliyor.Her havzada değişik ürün teşvik edilecek ve desteklenecek. Her çiftçi kafasına göre ekim dikim yapamaycak. Bazı ürünlerin, örneğin arpa, aspir, ayçiçeği, buğday, çavdar, çay, çeltik, kuru fasulye, kanola, mercimek, mısır, nohut, pamuk, soya, yulaf ve yağlık zeytin gibi ürünlere özel pirim ve desteklenmesi yapılacak.

 

Buna göre belirlenen havzalar ve teşvik edilen ürünler.

 

 1.Havza---------Çanakkale, Balıkesir, Bursa,  Bilecik, Yalova, Sakarya, Kocaeli ve İstanbul.

Arpa, çeltik, soya, ayçiçeği, pamuk ve zeytinde destekler önemli ölçüde artacak. Birinci havzada destek miktarı düşen ürünler ise buğday ve nohut olacak.

2.Havza----------İstanbul, Düzce, Sakarya, Kastamonu, Sinop, Bartın, Zonguldak ve Kocaeli.

Buğday, arpa ve ayçiçeği’ne yüksek oranda destek sağlanacak. Kuru fasulye desteğinde azda olsa bir düşüş olacak.

3.Havza---------Kastamonu, Bartın, Zonguldak, Bolu, Karabük, Ankara ve Çankırı

Arpa, çeltik ve ayçiçeği üretim alanında ciddi artış olacak

Bu havzada çavdar, kuru fasulye, nohut. üretiminde ve desteğinde bir miktar düşüş olacak.

4.Havza--------- Artvin, Rize ve Trabzon.’

Çay ve Mısır’da destekler önemli ölçüde artacak.

 Buğday üretiminde ise bir miktar düşüş olması planlanıyor.

 

5. Havza---------Ardahan, Kars, Erzurum ve Ağrı.

 Yulaf ve Arpada destek miktarı ve ekim alanları artacak.

6. Havza---------Çanakkale, Edirne, Tekirdağ ve İstanbul.

 Ayçiçeği ve Çeltik de destekleme artarken kanola’da destek azalacak.

7. Havza----------Ağrı, Iğdır ve Kars.

Çeltik üretimi destekleme kapsamından çıkarılıyor. Buğday, ayçiçeği ve mısır üretim alanları daraltılıyor.

8. Havza----------Bursa, Bilecik, Bolu, Kütahya, Eskişehir ve Ankara.

Ağırlık yağlı tohum ve hububat. arpa, aspir, ayçiçeği, buğday, mısır, çavdar üretim alanların da artış, nohut, kuru fasulye ve yulaf üretiminde ise düşüş öngörülüyor.

 9. Havza----------Gümüşhane, Trabzon,  Rize, Bayburt, Artvin, Erzurum ve Ardahan.

Ayçiçeği ve kanola’nın üretimi destekleme kapsamı dışına çıkarılıyor. Aspir buğday, arpa, çavdar mısır gibi hububat ürünlerinin ekim alanı ve destekleri de artırılıyor.

10.Havza----------Erzincan, Sivas,Tunceli, Gümüşhane ve Bayburt.

Çeltik, kanola, mercimek, aspir, ayçiçeği ve soya tamamen destekleme kapsamı dışında tutuluyor.Buğday,mısır ve arpa üretimi yapan çiftçiler  desteklenecek.

11.Havza----------Antalya, Muğla, Aydın, İzmir, Balıkesir ve Çanakkale.

Arpa, pamuk, çeltik, mısır, buğday, ayçiçeği soya ve aspir üretimi yapacak çiftçilerde desteklenecek.  Yağlık zeytin desteklemesi düşürülecek.

 12.Havza---------Muş, Bitlis, Van, Tunceli, Bingöl, Ağrı ve Erzurum.

Aspir ve ayçiçeği desteklemesi artarken, buğday desteklemesi ve alanları azaltılacak.

13.Havza----------Kayseri, Sivas ve Yozgat.

Nohut, buğday, arpa, ayçiçeği ve çavdar desteklemesi ve alanları artırılırken, mısır ve yulaf üretim alanı  daraltılacak.

 14. havza--------Balıkesir, Bursa, Çanakkale ve Manisa.

Zeytin ve yulaf hariç tüm ürünlerde ekim alanı ve çiftçiye verilecek destek miktarı artacak.

15.Havza-------- Afyon, Kütahya, Uşak, Denizli, Manisa, Balıkesir, Konya,Ekişehir.

 Çeltik üretimi destekleme kapsamı dışına çıkarılıyor. Soya üretimi ise yaygınlaşıyor. Zeytin ve kuru fasulye hariç tüm ürünlerde üretim ve destek artışı öngörülüyor. Arpa, ayçiçeği,buğday, mısır üretim alanı genişleyecek. Bu havzanın yılsız ürünü pamuk olacak.

 

16.Havza------- ----Manisa, İzmir, Denizli ve Aydın.

Ayçiçeği, çeltik, Mısır ve kuru fasulye destekleme dışı. Pamuk,Soya ve Zeytin ediliyor..

17. Havza---- ------Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ.

 Buğday ekim alanları ve destek miktarı düşürülürken, ayçiçeği ekim alanı ve desteği artırılıyor. Ayrıca çeltik ve kanola ekiminin de artırılması planlanıyor.

18.Havza------- --Çorum, Amasya, Tokat, Ordu, Yozgat, Samsun, Kastamonu, Çankırı, Sinop, Giresun, Sivas, Sinop ve Çankırı.

Buğday ekim alanları daralırken, ayçiçeği ekim alanları genişletiliyor. Soya ve Kanola bu havzada ciddi olarak destekleniyor.

19. Havza--------Samsun,  Sinop, Ordu ve Giresun.

Çay, Ayçiçeği ve Kanola’ destekleme artacak.

20. Havza----------Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt, Adıyaman ve Şanlıurfa.

 Pamuk,Kanola,Soya, ayçiçeği, arpa ve mercimek üretim alanı ve desteklemesi artırılırken Buğday ve mısır azaltılacak.

 21.Havza----------Şırnak, Hakkari, Van, Bitlis ve Siirt.

Hububat, bakliyat, pamuk ve çeltik desteklenecek. Msır üretimi azaltılacak.

22.Havza-----------Şanlıurfa, Mardin, Adıyaman ve Şırnak.

Soya ve ayçiçeği üretimi yaygınlaşacak, pamuk azaltılacak ve çeltik üretimi ise daha az desteklenecek.

23.Havza-----------Gaziantep, Kilis, Kahramanmaraş ve Adıyaman.

Mısır ve pamuk üretim alanı daraltılırken mercimek, nohut ve ayçiçeği üretim alanlarının genişletilmesi planlanıyor. Bölgede yeni ürün olarak soya üretimi desteklenmesi hedefleniyor.Ayrıca, zeytin üretim alanı ve verilecek destek miktarının da artırılması planlanıyor.

 24. Havza-----------Hatay, Osmaniye, Gaziantep ve Kahramanmaraş.

Pamuk, ayçiçeği, soya ve kanola desteklemeleri artırılıyor.. Buna karşılık buğday, mısır ve zeytinde ise  destek miktarında düşüş olacak.

25. Havza------------Antalya, İçel, Adana, Burdur, Osmaniye ve Hatay.

Pamuk,soya, ayçiçeği ve kanola desteklemesi artarken mısırda azalma olacak.üretecek çiftçilerin alacağı toplam destek miktarında da artış olacak.

26. Havza-------------Denizli, Aydın, Burdur, Antalya ve Muğla.

Pamuk, ayçiçeği ,Nohut, kuru fasulye üretimi desteklenmesinin artırılması öngörülürken, zeytinde desteklenecek alanlar daralacak.

27. Havza ------------Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Kırıkkale, Çorum, Çankırı, Niğde, Kayseri, Aksaray ve Ankara.

Buğday ve mısır üretiminde ciddi bir düşüş öngörülürken, mercimek, nohut, kanola, ayçiçeği ve arpa üretiminin artırılması ve desteklerin bu ürünlere yoğunlaştırılması planlanıyor.

28. Havza------------Ankara, Eskişehir, Konya, Karaman, Aksaray, Niğde ve Afyon.

 Arpa, kuru fasulye, nohut, mercimek üretimine verilen destekler artırılırken, havzanın yeni ürünleri ise kanola ve soya olacak. Buğdayda destek azalacak.

29.Havza--------------Kahramanmaraş, Malatya, Elazığ, Bingöl, Adıyaman, Adana, Kayseri, Diyarbakır, Batman, Sivas ve Erzincan.

Buğday ve mısır üretimi azalacak.Pamuk, mercimek, kanola, kuru fasulye, çavdar, ayçiçeği ve arpa üretimine daha fazla destek verilecek.

30.Havza-------------Konya, Isparta, Burdur, Karaman, Antalya ve İçel.

Arpa, çavdar, mercimek, nohut ve yulaf hariç diğer ürünlerin tamamında destekler azalacak. Ayçiçeği, kanola, çeltik, soya ve pamuk üretimi bu havzada destek kapsamı dışında  kalıyor.

 

 

 Bakanlık Tarımdaki bu denli köklü değişikliğe giderken, konu hiçbir alanda tartışılmadan uygulanmaya konulacak olması çok eksikliği de beraberinde getirecek.

  Sivil toplum örgütleri ve Ziraat Fakültelerinin bu konuda hazırlayacağı rapor ve görüşler nedir kamuoyunun bilmesi lazım.

 

Diğer bir husus Endüstriyel tarımsal ürünlerden ülke için stratejik konuma sahip bazı  ( Fındık, Şekerpancarı vb gibi ) tarımsal ürünlerin geleceği hakkında da detaylı bir bilgi yok.

 

Ayrıca havzalarda tarımsal alanların toplulaştırması ve bazı yereldeki yapılaşmalardan toprak korumanın nasıl yapılacağı da yok.

 

 Yine devletin belirlediği havzalarda desteklenen ürün dışında yapılacak ekim dikime yaptırımın ne olacağıca yok.

 

 Örneğin İl-İlçe Tarım müdürlüğündeki teknik elemanların yaptırım yetkisi olacak mı? Yoksa yine her çiftçi kafasına göre her yıl değişik ürün mü ekip dikecek.

Asıl diğer bir konu,  tarımsal varlıklarında  hiç ekim dikim yapmayan maliklere ne yapılacak.Zira Anadolu’da binlerce hektar arazi boş yatıyor,bu konuda ne yapılacak.  

 

 Niyetimiz eleştirmek değil. Yapılan köklü değişikliğe geçilmeden enine boyuna tartışılması ve her kesimin görüşünün alınması.

 

 

Korkmaz MERT

Ziraat Mühendisi

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!