İnsanlar üzerinde olumsuz etki yapan ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. Özellikle büyük kentlerimizde gürültü yoğunlukları oldukça yüksek seviyede olup, Dünya Sağlık Örgütü'nce belirlenen ölçülerin üzerindedir.
Gürültü Kirliliği
Kent gürültüsünü artıran sebeplerin başında trafiğin yoğun olması, sürücülerin yersiz ve zamansız klakson çalmaları ve belediye hudutları içerisinde bulunan endüstri bölgelerinden çıkan gürültüler gelmektedir. Meskenlerde ise televizyon ve müzik aletlerinden çıkan yüksek sesler, zamansız yapılan bakım ve onarımlar ile bazı işyerlerinden kaynaklanan gürültüler insanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkilemekte, fizyolojik ve psikolojik dengesini bozmakta, iş verimini azaltmaktadır.
Gürültünün insan üzerindeki etkilerini 4'e ayırabiliriz:
1.Fiziksel Etkileri:
Geçici veya sürekli işitme bozuklukları.
2.Fizyolojik Etkileri:
Kan basıncının artması, dolaşım bozuklukları, solunumda hızlanma, kalp atışlarında yavaşlama, ani refleks.
3.Psikolojik Etkileri:
Davranış bozuklukları, aşırı sinirlilik ve stres.
4.Performans Etkileri:
İş veriminin düşmesi, konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması.
Gürültüye maruz kalma süresi ve gürültünün şiddeti, insana vereceği zararı etkiler. Endüstri alanında yapılan araştırmalar göstermiştir ki; işyeri gürültüsü azaltıldığında işin zorluğu da azalmakta, verim yükselmekte ve iş kazaları azalmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; meslek hastalıklarının %10'u, gürültü sonucu meydana gelen işitme kaybı olarak tespit edilmiştir. Meslek hastalıklarının pek çoğu tedavi edilebildiği halde, işitme kaybının tedavisi yapılamamaktadır.
Bazı Gürültü Türlerinin Desibel Dereceleri ve Psikolojik Etkileri
| Gürültü Türü | Db Derecesi | Psikolojik Etkisi |
| Uzay Roketleri | 170 | Kulak ağrısı, sinir hücrelerinin bozulması |
| Canavar Düdükleri | 150 | Kulak ağrısı, sinir hücrelerinin bozulması |
| Kulak dayanma sınırı | 140 | Kulak ağrısı, sinir hücrelerinin bozulması |
| Makineli delici | 120 | Sinirsel ve psikolojik bozukluklar (III.Basamak) |
| Motosiklet | 110 | Sinirsel ve psikolojik bozukluklar (III.Basamak) |
| Kabare Müziği | 100 | Sinirsel ve psikolojik bozukluklar (III.Basamak) |
| Metro gürültüsü | 90 | Psikolojik belirtiler (II.Basamak) |
| Tehlikeli bölge | 85 | Psikolojik belirtiler (II.Basamak) |
| Çalar Saat | 80 | Psikolojik belirtiler (II.Basamak) |
| Telefon zili | 70 | Psikolojik belirtiler (II.Basamak) |
| İnsan sesi | 60 | Psikolojik belirtiler (I.Basamak) |
| Uyku gürültüsü | 30 | Psikolojik belirtiler (I.Basamak) |
Çeşitli Kullanım Alanlarının Kabul Edilebilir Üst Gürültü Seviyeleri
| Kullanım Alanı | Ses basıncı düzeyi(gündüz) dBA |
| Dinlenme Alanları | |
| Tiyatro Salonları | 25 |
| Konferans Salonları | 30 |
| Otel Yatak Odaları | 30 |
| Otel Restoranları | 35 |
| Sağlık Yapıları | |
| Hastaneler | 35 |
| Konutlar | |
| Yatak Odaları | 35 |
| Oturma Odaları | 60 |
| Servis Bölümleri (mutfak, banyo) | 70 |
| Eğitim Yapıları | |
| Derslikler, Laboratuvarlar | 45 |
| Spor Salonu, Yemekhaneler | 60 |
| Endüstri Yapıları | |
| Fabrikalar (küçük) | 70 |
| Fabrikalar (büyük) | 80 |
Gürültüyü Azaltmak İçin Alınabilecek Tedbirler:
- Hava alanlarının, endüstri ve sanayi bölgelerinin yerleşim bölgelerinden uzak yerlerde kurulması,
- Motorlu taşıtların gereksiz korna çalmalarının önlenmesi,
- Kamuoyuna açık olan yerler ile yerleşim alanlarında elektronik olarak sesi yükseltilen müzik aletlerinin çevreyi rahatsız edecek seviyede olmasının önlenmesi,
- İşyerlerinde çalışanların maruz kalacağı gürültü seviyesinin en aza (Gürültü Kontrol Yönetmeliğinde belirtilen sınırlara) indirilmesi,
- Yerleşim yerlerinde ve binaların içinde gürültü rahatsızlığını önlemek için yeni inşa edilen yapılarda ses yalıtımı sağlanması,
- Radyo, televizyon ve müzik aletlerinin evlerde rahatsızlık verecek seviyede seslerinin yükseltilmemesi gerekmektedir. Kaynak:Çevre ve orman bakanlığı
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!