Türkiye, İDÇS’nin eklerinde gelişmiş ülkeler arasında değerlendirildiği için ve bu koşullar altında özellikle enerji ilişkili karbondioksit (CO2) ve öteki sera gazı emisyonlarını 2000 yılına değin 1990 düzeyine indirmek ve gelişme yolundaki ülkelere mali ve teknolojik yardımda bulunmak gibi yükümlülükleri yerine getiremeyeceği gerekçesiyle, İDÇS’yi Rio’da imzalamamış ve sonrasında da taraf olmamıştır. Türkiye yine de, İDÇS sürecini başlangıcından bu yana etkin bir biçimde izlemiş ve toplantılarda özellikle enerji ilişkili CO2 ve öteki sera gazı emisyonlarını 2000 yılına değin 1990 düzeyinde tutmasının olanaksız olduğunu söyleyerek, sözleşmenin her iki ekinden de çıkarılması koşuluyla İDÇS’ye taraf olma talebini yinelemiştir.
Aralık 1997’de Japonya’nın Kyoto kentinde yapılan İDÇS 3. Taraflar Konferansı’nda, Turkey and Greenhouse Gas Emissions başlıklı tutum kağıdı (FCCC/CP/1997/MISC.3) resmi belge olarak yayımlanmıştır. Çevre Bakanlığı’nın eşgüdümünde, ilgili kurum ve kuruluşların katılımıyla hazırlanan Turkey National Report on Climate Change, Kasım 1998’de Arjantin’in Buenos Aires kentinde yapılan 4. Taraflar Konferansı’nda, kayıtlara geçirilerek dağıtılmıştır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Dünya Bankası desteğiyle yürüttüğü “Enerji ve Çevre” konulu projeden elde edilen ilk sonuçlar, Kasım 2000’de Hollanda’nın Lahey kentinde yapılan 6. Taraflar Konferansı’nın 1. Bölüm toplantısında sunulmuştur.
Türkiye, Kasım 2000’de yapılan 6. Taraflar Konferansı’nın (Lahey Konferansı) 1. Bölümü’ne görece farklı bir yaklaşımla katılmıştır. Yeni yaklaşım, Ek II’den çıkmak ve ekonomisi geçiş sürecindeki ülkelere sağlananlara benzer kolaylıkların Türkiye’ye de sağlanması durumunda İDÇS’ye Ek I ülkesi olarak taraf olmak biçiminde olmuştur. Bu yaklaşıma uygun olarak, Lahey Konferansı’nda, Türkiye’nin sanayileşmenin ilk aşamasında olduğu hatırlatılarak ve İDÇS’de belirtilen “ortak ama farklı sorumluluk ilkesi” doğrultusunda, ekonomisi geçiş sürecindeki ülkelere sağlanan ayrıcalıklar gibi uygun koşullardan yararlanması koşuluyla, isminin Ek II’den silinerek Ek I’de kalması yönünde resmi bir değişiklik önergesi verilmiştir. Lahey Konferansı’nda alınan karar gereğince, Türkiye’nin Ek II’den çıkarak İDÇS’ye bir Ek I ülkesi olarak taraf olma isteği, 29 Ekim-6 Kasım 2001 tarihleri arasında Fas’ın Marakeş kentinde yapılan 7. Taraflar Konferansı’nda ilgili yardımcı organ tarafından ele alındı. Türkiye’nin bu önergesi, konferansın genel kurulunda görüşülerek oybirliğiyle kabul edildi. Türkiye’ye ilişkin 26/CP7 numaralı kararda, Türkiye’nin isminin Ek II’den silinmesinin kararlaştırıldığı ve Tarafların, Türkiye’yi Ek I’deki öteki taraflardan farklı yapan özel koşullarını kabul etmeye davet ettiği belirtilmiştir.
Kaynak: REC Türkiye
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!