Anayasa Madde:169: Devlet Ormanlarının korunması ve sahaların genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerine yeni orman yetiştirilir. Bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların gözetimi devlete aittir. Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna göre devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zaman aşımı ile mülk edinilemez. Kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz. Ormanlara zarar verecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez. Ormanların tahrip edilmesine yol açan siyasi propaganda yapılamaz, münhasıran orman suçları için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak ormanı yok etmek veya daraltmak amacı ile işlenilen suçlar genel ve özel af kapsamına alınamaz. Orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen, aksine tarım alanlarına dönüştürülmesinde kesin yarar olduğu tespit edilen yerler ile 31.12.1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş olan tarla, bağ, meyvelik, zeytinlik gibi çeşitli tarım alanlarında veya hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler, şehir kasaba ve köy yapılarının bulunduğu yerler dışında arman sınırlarında daraltma yapılamaz.

Anayasa Madde:170: Ormanlar  içinde veya bitişiğindeki köyler halkının kalkındırılması, Ormanların ve bütünlüğünün korunması bakımlarından, ormanın gözetilmesi ve işletilmesinde devletle bu halkın işbirliğini sağlayıcı tedbirlerle, 31.12.1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tamamen kaybetmiş yerlerin değerlendirilmesi; bilim ve fen bakımından orman olarak muhafazasında yarar görülmeyen yerlerin tespit ve orman dışına çıkartılması; ormna içindeki köyler halkının kısmen veya tamamen bu yerlere yerleştirilmesi için devlet eliyle anılan yerlerin ihya edilerek bu halkın yararlanması tahsisi kanunla düzenlenir. Devlet bu halkın işletme araç ve gereçleri ile diğer girdilerin sağlanmasını kolaylaştırıcı tedbirleri alır. Orman içinden nakledilen köyler halkına ait araziler devlet ormanı olarak derhal ağaçlandırılır.

Anayasamızda yer alan bu hükümlere ek olarak 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanunumuzun 2/a maddesinde teşkilatımızın görevleri belirtilmekte ve "ormanların geliştirilmesini, usulsüz ve kanunsuz, müdahalelere, tabii afetlere, yangınlara, muhtelif zararlılara karşı korunmasını ve gerekli kontrolleri sağlamak" hükmü yer almaktadır.

Ormanlarımız; 1923-1937 yılları arasında sayıları 2000 kadar olan Orman Muhafaza Memurları tarafından korunmuş, 1937-1945 yılları arasında bu görev orman askerlerine verilmiş, 1945 yılından bu yana yeniden orman muhafaza memurları eliyle korunmaktadır.

ORMAN KORUMADA TEŞKİLAT, KORUMA EKİPLERİ VE ORMAN MUHAFAZA MEMURLARININ GÖREVLERİ

I-GENEL BİLGİLER: Ormanların kanun dışı müdahalelerden korunması ve diğer ormancılık hizmetlerinin en iyi şekilde yapılabilmesi için Orman Genel Müdürlüğü; Orman Bölge Müdürlüğü, Orman İşletme Müdürlüğü, Orman İşletme Şefliği ve Orman İşletme Şefliklerine bağlı Orman Koruma Ekipleri şeklinde teşkilatlanmıştır.

Ormanların korunması ekip halinde en az iki en çok yedi memurdan meydana gelen koruma ekiplerince yapılmaktadır. Orman koruma ekiplerinde özel resmi kıyafetleri bulunan  orman muhafaza memurları çalıştırılmaktadır.koruma ekipleri ormancı teknik elemanlar tarafından yönlendirilmekte, kontrol edilmekte ve gerektiğinde bizzat nezaret edilerek koruma çalışması birlikte yapılmaktadır. Orman koruma ekipleri imkanlar ölçüsünde araç, telsiz ve silahla donatılmaktadır. Ayrıca hassas alanlar koruma ekiplerine araç tahsis edilir veya kiralanır.

2-KORUMA EKİPLERİ: Toplu ve bölüm koruma ekipleri arasında; koruma sahasının büyüklüğü ve özelliği, ekipte çalışan orman muhafaza memuru sayısı ve ekip merkezleri seçimi dışında görev, yetki, çalışma şartları ve teşkilatlanma yönünden hiçbir fark bulunmamaktadır. Hassas alanlar toplu koruma ekipleri ve Acil Müdahale Ekibi; kuruluş, teşkilatlanma ve çalışma şartları bakımından diğer toplu koruma ekiplerinden farklıdır.

2a-Toplu Koruma Ekipleri

1-Toplu Koruma ekibi en az 1 en çok 7 orman muhafaza  memurundan meydana gelir.
2-Toplu Koruma ekibi tarafından korunacak orman sahası en az 2500 Ha. dır. Gerektiğinde korunacak  orman alanı orman işletme şefliğinin tamamını kapsayabilir. Şeflik alanı 2500 Ha. dan küçük olsa bile toplu koruma ekibi kurulabilir.

2b-Bölüm Koruma Ekipleri

1-Bölüm Koruma Ekibi en az 1 en çok 2 orman muhafaza memurundan meydana gelir. 2-Bölüm koruma ekibi tarafından korunacak orman sahası en az 500 Ha. en çok 1500 Ha. dır.

2c-Hassas Alanlar Koruma

2d- Acil Müdahale Ekibi

1945-1982 yılları arasında Bölüm (Ayrım) sistemiyle yürütülen koruma çalışmaları, 1982-1993 arasında Toplu Koruma sistemiyle yürütülmüş, 1993 yılından itibaren karma sisteme geçilmiştir. (Toplu, Bölüm, Sabit, Seyyar Koruma Ekipleri) 2006 yılı Ağustos ayından itibaren ise Sabit ve Seyyar Koruma Ekipleri kaldırılmış olup, yerlerine Hassas Alanlar Koruma Ekipleri ve Acil Müdahale Ekibi kurulmuştur. Kuruluş çalışmaları devam etmektedir.

Toplu ve Bölüm Koruma Ekiplerinin Görevleri, Orman Muhafaza Memurlarının Unvanları, Taşıyacakları İşaretler, Araç, Telsiz, Silah Temini

1-Bu ekiplerde görevli orman muhafaza memurları kendilerine teslim edilen orman sahaları, tesisler ve malzemelerin muhafazasından birlikte ve müteselsilen sorumludurlar.

2-Ekiplerde görevli ekip başkanı; olumlu sicil kişiliği, başarısı ve otoritesi ile temayüz etmiş orman muhafaza memurları arasında ilgili orman işletme şefinin teklifi ve işletme müdürünün onayı ile belirlenir. Ekip başkanı ekibin yöneticisidir. İşletme şefine karşı sorumludur. Ekibin, kayıt ve yazışma işlerini yürütür.

3-Orman muhafaza memurları görevli bulundukları koruma ekibi kuruluş merkezinde ikamet ederler. Toplu ve bölüm koruma merkezlerinde idareye ait bina yoksa, koruma hizmetlerinin yapılabilmesi için görev yeri olarak idare binası kiralanabilir.

4-Koruma ekiplerine imkanların elverdiği nispette araç verilir. Ekiplerde görevli muhafaza memurlarına demirbaş silah ve telsiz verilir.

Toplu ve Bölüm Koruma Ekiplerinin Çalışma Programları

1-Toplu ve Bölüm koruma ekipleri işletme şefinin 15 er günlük olacak şekilde hazırlayacakları çalışma programları ile koruma görevlerini yaparlar. Çalışma programları işletme şefleri tarafından ekip başkanındaki koruma ekibi programlar ve faaliyetler kayıt takip defterine kaydedilir.

2-Aynı veya ayrı işletme müdürlüklerine bağlı komşu işletme şeflikleri, müdürlüklerinin de izni ile gerekli hallerde birbiri ile irtibat kurup, ekiplerin birlikte koruma ve kontrol yapmak üzere buluşmalarına imkan sağlar.

3-Çalışma programlarında;

a)Toplu ve Bölüm Koruma ekiplerinin tek başına veya komşu ekiplerle birlikte kontrol edeceği ormanların seri, bölme ve mevkileri yolları belirtilir.

b)Kontrolün taşıtla veya yaya olarak yapılacağı belirtilir

c)Çalışmaya katılacak orman muhafaza memurlarının ve ekip başkanının ad ve soyadları yazılır.

d)Yapılan çalışmalar ve varsa diğer hususlar tarih belirtilerek yazılır.

e)Ekibin koruduğu ormanlık alandaki bölmeler üç ayda bir, kanunsuz müdahalelerin yoğun olduğu mıntıkalardaki bölmeler ise daha sık kontrol edilir.

4-Çalışma programının kaydedildiği defterin sayfaları numaralı ve mühürlü olup, devir teslimlere konu edilir. Defterler en az 3 yıllık döneme yetecek büyüklükte bastırılır.

Toplu ve Bölüm Koruma Ekiplerinde Çalışma Programlarının Uygulanması

1-İşletme Şefi tarafından düzenlenip çalışma programı ve koruma faaliyetleri kayıt takip defterine kaydedilen çalışma programı, ekibin tamamı tarafından doğrudan veya birkaç gruba ayrılarak uygulanabilir.

2-Ekiplerde koruma hizmetleri en az 2 orman muhafaza memuru tarafından yapılır. Orman muhafaza memuru miktarı 1'e düşen toplu ve bölüm koruma ekiplerine memur fazlası bulunan ekiplerden veya koruma dışında görev yapan memurlardan geçici görevlendirme ve tayin yapılır.

3-Kontroller esnasında tespit edilen usulsüz ve kanunsuz uygulamalar için düzenlenecek suç tutanakları çalışmaya katılan ekipteki memurların tamamı tarafından imzalanır. Tutanaklarda en az 2 memurun imzası bulunur.

4-Toplu ve bölüm koruma ekibi çalışma programının uygulaması program harici yapılan kontroller de ilave edilmek sureti ile ekip başı tarafından günlük olarak defterin ilgili tarafına kaydedilir.

5-Ekip tarafından kontrol edilen ormanlarda görülen kanunsuz müdahaleler açık bir şekilde seri, bölme, mevki ve miktarlar belirtilerek çalışma programı ve koruma faaliyetleri kayıt takip defterine yazılır.

6-Çalışma raporuna koruma çalışmalarının araçla veya yaya yapıldığı yazılır.

7-Günlük kayıtların muntazam tutulması ile ay sonunda oluşan rapor, ekipten kontrollere katılan bütün orman muhafaza memurları tarafından ad ve soyadları yazılmak suretiyle imzalanır.

Toplu ve Bölüm Koruma Ekiplerine Araç Sağlanması

Orman İşletme Şefi Tarafından Toplu ve Bölüm Koruma Ekipleri Çalışmalarının Kontrol Edilmesi

a)Toplu ve Bölüm Koruma ekiplerine imkan ölçüsünde araç tahsis edilir.

b)Ekibe devamlı araç tahsis edilmemesi halinde haftada en az 2 gün ekip görev mahalline araçla götürülür ve görev bitiminde belirlenen yerden alınır.

c)Ekiplere araç verilmesi mümkün olmayan günlerde koruma çalışmaları yaya olarak yapılır.

d)Koruma çalışmaları için araç kiralanması gerektiğinde orman bölge müdürlüğünce gerekçe raporu düzenlenerek orman genel müdürlüğünden alınacak izne müteakip kiralama yapılır. İzinsiz vasıta kiralanamaz.

1-Orman İşletme Şefi tarafından ekibin çalışma programına dahil ormanlar ayrı mıntıkalarda olmak üzere ayda en az 4 defa sondaj mahiyetinde kontrol yapılır. İşletme Şefliğinde birden fazla koruma ekibi bulunması halinde işletme şefi tüm ekiplerin çalışmalarını kapsayacak şekilde sondaj mahiyetinde en az 4 defa kontrol eder.Kontrollerin sonucu çalışma raporuna uymuyorsa ilgili memurlar hakkında inceleme yapılmak üzere durumu işletme müdürlüğüne bildirir. İşletme müdürlüğü inceleme sonuçlanıncaya kadar gerekli idari ve yasal tedbirleri alır.

2-İşletme şefi ekip çalışmalarının ilgili deftere kaydedilmesini sağlıklı ve düzenli olarak yapacağı kontrollerle sağlar.

Orman İşletme Müdürü veya Yardımcısı Tarafından Toplu ve Bölüm Koruma Ekipleri Çalışmalarının Kontrolü

1-İşletme Müdürü veya yardımcısı orman işletme şefinin koruma çalışmalarını ayda en az 2 orman işletme şefliğinde olmak üzere arazide fiilen sondaj mahiyetinde kontrol eder. Sondaj kontrolleri daha önce ekip ve işletme şefi tarafından kontrolü yapılmış ve rapora bağlanmış bölmelerde yapılır.

2-Sondaj mahiyetindeki kontrol sonuçları alınması gereken önlemler belirtilmek sureti ile defterin ilgili hanesine tereddüte yer vermeyecek şekilde yazılır.

3-Kontroller sonucu soruşturma açılması gereken hallerin tespitinde durum yazılı olarak orman bölge müdürlüğüne bildirilir.

Orman Bölge Müdürlüğü Tarafından Toplu ve Bölüm Koruma Çalışmalarının Kontrolü

1-Orman Bölge Müdürlüğünde Koruma Şube Müdür koordinesinde görevlendirilecek teknik elemanlar toplu ve bölüm koruma ekipleri raporları ile işletme şefliği ve işletme müdürlüğü raporlarında belirtilen bölmelerde sondaj mahiyetinde ormanda fiilen kontrol yaparlar. Sondaj mahiyetindeki bu kontroller her orman işletme müdürlüğünde 4 ayda en az 1 defa gerçekleştirilir.

2C-HASSAS ALANLAR KORUMA EKİPLERİ:

Mevcut toplu koruma ekiplerinin yetersiz kaldığı özellik arz eden alanlarda özel koruma tedbirlerinin alınması gerektiğinden Hassas Alanlar Koruma Ekiplerinin kurulmasına ihtiyaç duyulmuştur.

1-Hassas alanlar koruma ekibi en az 3 en fazla 5 orman muhafaza memurundan meydana gelir.

2-Hassas alanlar koruma ekibi tarafından korunacak orman sahası 1500 Ha. ve üzeri olup en fazla işletme şefliği sınırıdır.

Hassas Alanlar Koruma Ekiplerinin Çalışma Şekil ve Esasları

1-Hassas alanlar koruma ekipleri işletme şeflerinin en fazla 15 er günlük olacak şekilde bizzat hazırlayacakları çalışma programları ile koruma görevlerinin yapacaklardır. Programlar işletme şefi tarafından programlar ve faaliyetler kayıt defterine kaydedilir.

2- Aynı veya ayrı orman işletme müdürlüklerine bağlı komşu işletme şeflikleri müdürlüklerinin izni ile gerekli hallerde irtibat kurarak birlikte kontrol yapmak üzere buluşmalarına imkan sağlayacak, bu şekilde etkili ve uyumlu çalışma programları hazırlanıp uygulanır.

Çalışma programlarında;

a-Hassas Alanlar Koruma Ekiplerinin tek başına veya komşu ekiplerle birlikte kontrol edeceği ormanların seri, bölme no ve mevkileri, yollar, ağaç işleyen fabrika ve tesislerin adları yazılmak suretiyle belirtilir.

b-Çalışmaya katılacak orman muhafaza memurlarının ve ekip başkanının ad ve soyadları yazılmak suretiyle belirtilir.

c-Programda çalışmalar, tarih yazılarak, sırasına göre belirtilecektir. Varsa diğer hususlar yazılır.

d-Çalışma programları, ekibin koruduğu orman sahasındaki bölmeler en az ayda iki defa ,kanunsuz müdahalelerin yoğun olduğu mıntıkalardaki bölmelerin ise daha sık kontrolü sağlanacak şekilde düzenlenir.

e-Kayıtlarda kullanılan defterin sayfaları numaralı ve mühürlü olacak ve bu defter devir teslimlere konu edilir.

Hassas Alanlar Koruma Ekiplerinde Çalışma Programlarının Uygulanması

1-İşletme Şefi tarafından düzenlenip çalışma programı ve koruma faaliyetleri kayıt takip defterine kaydedilen çalışma programı, ekibin tamamı tarafından doğrudan uygulanır. Ekiplerde koruma hizmetleri en az 2 orman muhafaza memuru tarafından yapılır. Kontroller esnasında tespit edilen usulsüz ve kanunsuz uygulamalar için düzenlenecek suç tutanakları çalışmaya katılan ekipteki memurların tamamı tarafından imzalanır. Tutanaklarda en az 2 memurun imzası bulunur.

2-Hassas Alanlar koruma ekibi çalışma programının uygulaması program harici yapılan kontroller de ilave edilmek sureti ile ekip başı tarafından günlük olarak defterin ilgili tarafına kaydedilir.

a)Ekip tarafından kontrol edilen ormanlarda görülen kanunsuz müdahaleler açık bir şekilde seri, bölme, mevki ve miktarlar belirtilerek çalışma programı ve koruma faaliyetleri kayıt takip defterine yazılır.

b)Çalışma raporuna çalışma programında bulunmadığı halde yapılan kontroller ve yapılan diğer işler yazırlır.

c)Günlük kayıtların muntazam tutulması ile ay sonunda oluşan rapor, ekipten kontrollere katılan bütün orman muhafaza memurları tarafından ad ve soyadları yazılmak suretiyle imzalanır.

3-Hassas alanlar koruma ekiplerine araç tahsis edilecektir. Resmi araç tahsis edilmemesi durumunda genel müdürlükten izin alınarak araç kiralanacaktır.

4-Hassas alanlar koruma ekiplerinde görevli orman muhafaza memurlarına orman koruma hizmetleri dışında görev verilmez.

Hassas Alanlar Koruma Ekipleri Çalışmalarının Kontrol Edilmesi

1-Orman İşletme Şefi tarafından ekibin çalışma programına dahil ormanlar ayda en az 4 defa sondaj mahiyetinde kontrol edilir ve Ekibin çalışma raporunun fiili duruma uyup uymadığı tespit edilir.

2-İşletme şefi ekip çalışmalarının ilgili deftere kaydedilmesini sağlıklı ve düzenli olarak yapacağı kontrollerle sağlar.

3-İşletme Müdürü hassas alanlar koruma ekiplerinin koruma çalışmalarını ve işletme şefinin kontrolünü her ekip için ayda en az 1 defa olmak üzere arazide fiilen sondaj mahiyetinde kontrol eder.

4-Sondaj mahiyetindeki kontrol sonuçları alınması gereken önlemler belirtilmek sureti ile işletme müdürü tarafından defterin ilgili hanesine tereddüte yer vermeyecek şekilde yazılır.

5--Orman Bölge Müdürlüğünde Koruma Şube Müdürü koordinesinde görevlendirilecek teknik elemanlar tarafından en az 2 ayda 1, her işletme müdürlüğü hassas alanlar koruma ekiplerinin koruduğu alanlar sondaj mahiyetinde kontrol edilerek koruma kontrol defterinin ilgili bölümüne kaydedilir.

ORMAN MUHAFAZA MEMURLARININ GÖREVLERİ VE SORUMLULUKLARI

1-Ormanların ve orman ürünlerinin muhafazasından

2-Görev sahasındaki orman içi ve orman dışı ağaçlandırma sahalarının fidanlıkların tohum bahçeleri ve tohum meşçerelerinin, enerji ormanlarının kavakçılık, toprak muhafaza ve mera ıslahı sahalarının, milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanlarının, yaban hayatı koruma sahaları, yaban hayvanı üretme istasyonları, yaban hayvanları yerleştirme alanları ile mesire yerlerinin korunmasından ve bu alanlarda kendilerine görev olarak verilen işleri yapmaktan,

3-Görev sahasında mevcut av hayvanları ile akarsu ve göllerdeki balık varlığının korunmasından, avcılık ve balıkçılığa ilişkin işlerin yürütülmesinden,

4-Ormanların işletilmesi ile ilgili olarak damga ve işaretleme, biotik ve abiotik yolla zarar görmüş ağaçların tesbiti, kesim, tomruklama ve ölçme, imalat, nakliyat ve depolama, bakım ve gençleştirme, tali ürün üretimi, tohum temini, ağaçlandırma fidanlık, toprak muhafaza ve mera işlerinin yürütülmesinden,

5-Görev sahaları dahilinde veya civarda çıkacak orman yangınları ile mücadele çalışmalarına katılmaktan ve verilen görevleri yapmaktan,

6-Görev sahaları dahilindeki orman zararlıları ile mücadele işlerine ait görevlerin yapılmasından,

7-İdareye ait her türlü yapı ve tesislerle amenajman ve orman kadastrosuna ait sınır işaretlerinin muhafazasından, bina ve tesislere giriş çıkışların kontrolü ile sabotajlara karşı korunmasından,

8-Kendilerine verilen her türlü silah, alet ve malzemenin muhafaza ve bakımından,

9-Kanunen el koymakla görevli bulundukları suçların arama, soruşturma ve kovuşturulmasından, tutanak tanziminden ve sahaları dahilinde vazife gören yangın gözetleme ve söndürme işçilerinin, av koruma ve üretme sahaları ile balık üretme istasyonlarında görevli bekçi ve bakıcıların üretim ve yetiştirme işlerinde çalışan işçilerin gözetimi ve denetiminden  ve benzeri hizmetlerden, ekip çalışması halinde ise ekipte çalışan memurlarla müştereken sorumludurlar.