Ağaçlar doğal ömürleri uzun bitkilerdir. Ağaçların ömürleri türlere değişmektedir. Ülkemizde; Meyve ağaçları 30-40 yıl ömürlü, kavak ve söğüt ağaçları 50-60 yıl ömürlüdür. Meşe, Çınar, Çam, Sedir, Ihlamur v.b ağaçlar uzun ömürlüdürler.Bu ağaçlar 400-500 hatta 1000 yaşına kadar yaşamlarını sürdürmektedir. Dünya genelinde ise 2-3 bin yıllık hatta 5 bin yaşında ağaçlara rastlamak mümkündür.Ağaçların yaşlarını insan ömrüyle karşılaştırmak imkânsızdır. Ağaçlar doğal ömürleri boyunca birçok olayların, tarih ve medeniyetlerin canlı tanıklarıdır.
Kültürel, mistik ve folklorik özelliklerinden dolayı ağaçların varlığı insanlar için büyük önem taşımaktadır. Ağaçlar yaşamları sırasında fırtına, kar, hatalı budamalar, araç ve insan zararları nedeniyle yaralanırlar. Yaralar zamanla tedavi edilmezse çürümelere neden olur. Çürüme ve mantarlar ağaçların ömürlerinin kısalmasına neden olur.
Ağaç yaralarının tedavisi, kovuk ve çürüklerin tedavisi ve kırılma riski taşıyan ağaçla gövdelerinin bağlanması işlemi AĞAÇ RESTORASYONU kapsamında yapılmaktadır.
Ağaç restorasyonu aşamalarını konunun önemi dolayısıyla Çankırı ili Yapraklı İlçesi Karaca Özü köyündeki Prof. Dr. Ünal ASAN tarafından tespiti yapılan 500 yıllık meşe ağacının, bilimsel hedefler doğrultusunda restorasyon aşamaları gösterilecektir.(Foto:Abdullah AYKUT, Besim ÖZYURT)
|
Ağaç yaraları öncelikli olarak temizlenir, düzeltilir ve koruyucu macun sürülür
|
1.Aşama; Ağaç Yaralarının Tedavisi; Ağaç yaraları kapanması, yara yüzeyinin çevresinde oluşan yara kabarcığı "callus" teşekkülü ile başlar. Yaraların iyileşmesini olumsuz etkileyen faktörler vardır. Bunlar böcek ve mantar hastalıkları, don çatlakları, elverişsiz hava koşulları olarak sıralayabiliriz. Yaraları kapanmayan ağaçlar hastalanır, kurur veya şekil bozukluğuna uğrarlar. Ağaçların, hemen hemen her mevsim yaralarının tedavisi yapılabilmektedir. |
| 500 Yıllık Meşe ağacının restorasyon öncesi görünümü
|
2.Aşama; Ağaç Kovuklarının Tabi Olacağı İşlemler; Ağaçların gövde, dallarında çeşitli büyüklüklerde çürük ve kavuklar görülür. Bunlar kendi hallerine bırakılırsa zamanla ağaçların kurumasına, rüzgar ve fırtınada kırılmasına neden olurlar. Devrilen veya kırılan ağaçlar çoğu zaman insan yaralanmalarına hatta ölümlerine neden olabilmektedir. |
|
Ağaç kovukları kuru ve hastalıklı dalların temizlenmesi
|
Ağacın gövde çevresindeki betonların kırılması
|
|
Temizlenen ağacın kök çevresine besin takviyesi uygulaması
|
Ağaç kovuklarının öncelikle hastalığın arız olduğu hastalıklı kısımlarının temizlenmesiyle başlanır. Sağlam odun kısmına kadar çeşitli alet ve ekipmanlarla temizlemeye devam edilir. Yara yüzeyi steril malzemelerle temizlenir. Kovuk ve yara toprak altına uzanıyorsa hastalık temizleninceye kadar kök kısmına inilmelidir. |
|
|
Hava ile temas kesilmesi için kovuk yüzeyi koruyucu macun ile kapatılmalıdır. Derin kovuklar temizlendikten sonra paslanmaz krom telle kapatılarak, krom tel paslanmaz çivilerle ağaca monte edilmelidir. Krom tellerin üstü özel bir karışım ve ağacın rengine uygun pasta ile kapatılmalıdır. Kapatılan kovuklar böcek ve mantarlara karşı iki yılda bir kez ilaçlanmalıdır. Destek dokusu zayıflamış ağaçların yara dokusu üstünden ve altından uygun şekilde kuşaklanmalıdır. |
|
Ağaç ortasına taşıyıcı metal direk yerleştirilmesi ve esnek bağlama
|
3.Aşama; Ağaçların Bağlanması, Kuşaklanması ve Desteklenmesi
Ağaçlar, bazen çok sayıda dallardan oluşan bir gövde yapısına sahip olabilmektedir. Özellikle V şekilli dallanmalarda ağaç büyüyüp geliştikçe yarılma ve kırılma riski artmaktadır. Ağaçlardaki bu tür kusurlar genelde genç çağlarda yapılmayan budamalar veya yanlış budamalar sonucu ortaya çıkmaktadır.
Ağaçların tarihi değerleri bakımından muhafaza edilmeleri gerektiğinde bağlama, kuşaklama ve destekleme tedbirlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Ağaçlarda türlere göre destek ihtiyacı farklılık göstermektedir. |
Restorasyonu yapılan Meşe ağacının bir yıl sonraki durumu
|
Mekanik direnci azalmış olan ağaçlarda alınması gereken önlemlerin biri de bağlamalardır. Bağlamalar uygulama yöntemi ve destekleme amacına göre sabit bağlama ve esnek bağlama olmak üzere 2'ye ayrılmaktadır. |
|
Sonuç olarak; 6-7 yıldır ülkemizde Bursa ve İstanbul kentlerinde devam eden Ağaç restorasyon işlemleri gelecek nesillere ağaçları miras bırakmak için çok önemlidir. Restorasyon işlemini devam ettiren İstanbul ve Bursa Büyükşehir Belediyelerini tebrik ediyorum. Ülkemizdeki diğer illere de örnek olmasını diliyorum.21.05.2007
İbrahim DEDEOĞLU |
Kovuklar temizlendikten sonra yaraların ve kavukların kapatılması. Kovuklara verilecek son şekil çok önemlidir. Öncelikle yağış sularının ağacın içine girecek tarzda olmamalıdır.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!