Ürünün pazara hazırlanmasındaki amaç; ürün içerisinde bulunan istenmeyen materyalleri elemine etmek, benzer özellikte olanlarını seçmek ve ürünün pazarlanabilecek olan kısmının değerini artırmaktır.Ürünün pazara hazırlanması ürün tipine bağlı olarak çok basit bir şekilde arazide yapılabileceği gibi paketleme evlerinde, çok kompleks işlemlerden sonra da gerçekleştirilebilir. Arazide ürünün pazara hazırlanmasının, paketleme evi işlemlerine göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Avantajları; daha az artık materyalin taşınması, ürünün daha az sayıda el değiştirmesi dolayısı ile daha az zararlanması ve daha az masraflı olmasıdır.
Dezavantajları ise; kalitenin daha az iyileştirilmesi, arazide fazla mekanizasyon ve kalifiye işgücüne ihtiyaç duyulması ve hava koşullarına bağımlılıktır.Ürünün değerini artırmak amacı ile yapılan pazara hazırlama işlemlerinde ilk adım, ürünün ya arazide ya da taşındığı paketleme evinde istenmeyen materyallerden ayrılmasıdır. Daha sonra fırçalama ya da yıkama sureti ile ürün üzerinde kalan toprak, ilaç kalıntıları ve yabancı materyaller temizlenir, ürün kurutulur. Bazı ürünlerde fümigasyon işlemi gerçekleştirilir. Epidermal açıklıklardan su kaybını önlemek ve ürünün görünüşünü etkilemek amacı ile bazı ürünlere mumlama işlemi uygulanır. Pazara hazırlamadaki izleyen aşama ürünün boylanması ve sınıflandırılmasıdır. En son aşama ürünün paketlenerek pazara şevki ya da pazarlama anma kadar depoya yerleştirilmesidir. Ürünün pazara hazırlanmasında izlenen bu aşamalar her türde az çok farklılık gösterebilmektedir.
Ambalajlama, ürünlerin pazarlanmasmdaki en önemli aşamalardan biridir. Ambalajlama işlemi tek tek ürünün kalitesini artıran bir işlem değildir. Buna karşın ambalajlanan kışımın toplam kalite ve değerini artırmaktadır. Bahçe bitkilerinin ambalajlanmasında kullanılan materyaller pazarlama sisteminde çok önemlidir. Ambalajların, ürünün hasat sonrası isteklerine uygun olarak seçilmesi gerekir. Ambalaj, gaz değişimini ayarlamalı, su kaybını minimuma indirmeli, ürünü mekanik zararlanmadan korumalı ve ürünü mikrobiyolojik kontaminasyondan izole etmelidir. Hasat sonrası fizyolojisinde ambalajlamanın asıl önemi, özellikle ürünler uzak pazarlara soğuk koşullarda taşınmaya başlandıktan sonra artmıştır. Ambalajlama, pazarlanacak ürünü korumak ve ürün hakkında bilgi vermek amacı ile kullanılmaktadır. Ambalaj içerisinde homojen miktar ve kalitede ürün bulunur. Ambalaj üzerinde alıcıyı aydınlatan bazı bilgiler bulunmalıdır. Yazılı bilgiler; ürünün adı, orijini, çeşidi, firmanın adı ve ürünün standardıdır.
Birden fazla ürünün tek bir ambalaja konması ile ürünün taşınması kolaylaştırılır. Ambalajın ürünleri fiziksel zararlanmadan ve mikroorganizmalardan koruyacak şekilde dizayn edilmesi ve pazarlama sistemine uyması gerekir.
Pek çok üründe hasat sonrası yaşam süresi ambalajlama ile artırılabilir. Bunun en önemli nedenlerinden biri de ambalaj içerisindeki atmosferin ürün tarafından değiştirilmesi yani ürünün etrafında değiştirilmiş atmosfer oluşturulmasıdır. Ambalajlama ayrıca su kaybını azalttığı gibi, bazı fümigantlar da ambalajlama ile uygulanabilmektedir. Ambalajın ürünün hasat sonrası yaşam süresini uzatabilmesi aynı zamanda; iyi havalanabilir, spğutma sistemine uygun ve ısı geçirgenliğinin iyi olması ile de ilişkilidir.
Ambalajın amacına ulaşması için aynı zamanda taşınması kolay, taşınmaya dayanıklı, uygun şekilli ve ekonomik olması gerekir. Ayrıca ambalaj malzemesi yapımı için olanaklar mevcut olmalı, ambalaj materyalleri kolay ve ucuza temin edilebilmeli ve atık materyal olarak sorun yaratmamalıdır.
Her bahçe bitkisi türüne ait kullanılan ambalaj materyali ve ambalajlama tekniği değişiklik göstermektedir. Ayrıca ambalajın kullanım amacı da ambalaj materyali seçimini etkileyen önemli bir faktördür. Türe ve kullanım amacına göre değişmekle birlikte bahçe bitkilerinin ambalajlanmasında; karton, tahta ya da plastik kutular, kasalar, plastik torbalar, çuvallar ile jüt çuvallar ülkemizde yaygın olarak kullanılan ambalaj materyalleridir.
Prof.Dr Atila GÜNAY
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!