Tarihe bir göz attığımızda dünden bugüne gelen zaman içersinde  tüketilen zeytin, zamanla önemini  arttırmakla kalmamış, sofralarımızdaki değerini ve  yerini alarak insanlıgın sağlık iksiri olmuştur adeta. Besin değeri oldukça yüksek olan zeytin, aynı zamanda yağıyla da sağlığa olan katkısı küçümsenmeyecek kadar öne çıkmıştır.           

          Temelde natürel, rafine ve riviera olarak üçe ayrılan zeytinyağı çeşitleri, sızma ve natürel ekstra olarak da çeşitleniyor. En değerli çeşit ise sızma zeytinyağı. Bunun sebebi içindeki asit oranının maksimum %1 olması.  

          Sağlığa olumsuz hiçbir etkisi olmayan zeytinyağı, içerdiği antioksidanlar sayesinde kalp-damar hastalıkları ve kansere karşı da koruyucu bir etki göstermektedir. Kentsel yaşamın  yoğunluk yaşadığı günümüzde kalp ve damar şikayetlerinin çoğalması, bu mucizevi besinin insan sağlığı açısından önemini daha da artırmaktadır.Allah zeytinle ilgili olarak ayetlerde bazen yemine değer kılmış 'incire ve zeytine andolsun 'diyerek tin süresinde adeta zeytinin kutsallığını ortaya koymuştur.

          Son yıllarda yapılan araştırmalar göstermiştir ki, zeytinin yalnızca lezzetli bir gıda değil, bunun yanında yüksek kaloriye sahip önemli bir besin kaynağı olduğunu da ortaya koymuştur. Zeytinin yanı sıra zeytinin yağı da, önemli bir besin kaynağıdır.

          Zeytin ve zeytinyağının içinde yağ asitleri bulunur. Bu asitlerin çoğu vücut için zaruri olan tekli doymamış omega-6 (linoleik asit) yağlarıdır. Tekli doymamış yağlar kolesterol içermezler. Bundan dolayı zeytinyağı diğer yağların aksine kandaki kolesterol oranını yükseltmemekte, tam tersine kontrol altında tutmaktadır.

        Bu konuda yapılan çalışmalarda, 1 hafta boyunca her gün yaklaşık 2 yemek kaşığı doğal zeytinyağı tüketen insanların kolestrol düzeylerinde son derece olumlu sonuçlar elde edilmiştir... Antioksidanlar, vücudumuzdaki zararlı maddeleri etkisiz hale getiren ve hücrenin tahrip edilmesini engelleyen son derece önemli maddelerdir. Düzenli zeytinyağı kullanan insanlarda yüksek antioksidan seviyeleri izlenmiştir. Ayrıca zeytinyağının kalp hastalıklarını önlediği pek çok araştırma ile de tasdik edilmiştir

       Zeytinyağı omega-6 yağ asidinin omega-3 yağ asidine oranını da düzenlemektedir. Omega-3 ve omega-6 yağ asitlerinin vücuda belli bir oranda alınması çok önemlidir. Çünkü bu oranlardaki dengesizlik durumunda hastalıklar ve kanser de dahil olmak üzere, kalp ve bağışıklık sistemi ile ilgili birçok hastalığın ilerlemesi söz konusu olmaktadır.

       Zeytinyağının içerdiği vitaminler, hücre yenileyici özelliklere sahip oldukları için, yaşlılık tedavisinde de kullanılır, cildi besler ve korurlar. Besinlerle beraber bedenimize "serbest radikal" denilen bazı maddeleri de alırız. Zeytinyağı, başta E vitamini olmak üzere, içerdiği çok sayıdaki antioksidan maddeyle bu zararlı maddelerin vücudumuzda neden olduğu tahribatı önler, hücrelerimizi yeniler, doku ve organlarımızın yaşlanmasını geciktirir. 
       Zeytinyağını korumanın en etkili yolu ilk önce ışıktan korumak olmalıdır.Çünkü içerisindeki klorofil maddesinden dolayı zeytinyağı ışıktan etkilenir ve bozulur. İkinci olarak ise havadan korumamız gerekir. Zeytinyağı oksijen ile temas ettiğinden içinde dolayı oksidasyon oluşacağından kapalı ve karanlık ambalajlarda muhafaza edilmesi gerekir. Üçüncü olarak ise sıcaklık bütün gıdaları etkilediği gibi zeytinyağınıda etkilemektedir. Serin bir bölgede saklayacağız. Zeytinyağı donan bir yağdır. Zeytinyağı 11 derecenin altında donmaya başlar. Buzdolabında saklayayabiliriz donmasının bir sakıncası yoktur. Donan zeytinyağı oda sıcaklığında eriyecektir. Ambalaj olarak plastik yerine renkli ışık almayan cam  şişeler tercih edilmelidir. Plastik ambalajların geçirgenliğinden dolayı hava ile temas olduğu için cam içerisinde daha uzun süre muhafaza edilir.

      Zeytinyağı gelişme çağında beynin gelişimini hızlandırarak, kemikleri güçlendiriyor. İçerdiği E, A, D ve K vitaminleri sayesinde hücreleri yeniler, doku ve organların yaşlanmasını geciktirir. Zeyin yağı içeriden olumlu etkilediği gibi dışarıdan kullanıldıgında azımsan mayacak faydalarından söz etmek mümkün.Sağlık açısından yarattığı birçok mucizeye ek olarak zeytinyağı, daha güzel görünmemize de yardımcı olur. Cildi ve saçları besler. Cildin genç görünmesini, saçların kuvvetlenmesini ve parlamasını sağlar.Vücudun neredeyse bütün organlarına faydası olan zeytinyağı, saçlardan, dişlere kadar her bölgeye sağlık veriyor .

 

   Zeytin ağacının dalları, yaprakları ve reçinesi olduğu kadar, yağıda yıllardır ilaçların bileşimlerinde yer alan doğal maddelerden birisidir, doğal bir ilaçtır.              

   Yiyeceğin yanısıra merhem olarak da kullanılan zeytinyağı; tahrişin neden olduğu acı ile yanmayı giderici ve yumuşatıcı özellikleri olan losyondurda.
   Zeytinyağı, derinin foliküllerine penetre olabildiği için, gerek internal gerekse eksternal dokuların yara veya iritasyonunda ve enfeksiyonlara karşı faydalıdır.

   Sindirim sistemini etkiler; ister soğuk olsun, ister sıcak olsun zeytinyağı mideyi çepeçevre koruyucu bir tabakayla sararak mide asitini azaltır. Yemek öncesi veya sonrası alınan bir kaşık zeytinyağı, mide zarını örtüp alkolün işlemesini önleyeceği gibi, karışık içkilerin yol açtığı sarhoşluğuda azaltır.

   Gastrit ve ülsere karşı korumada etkin yardım sağlar. Hazmı en kolay olan zeytinyağı besinlerin bağırsaklar tarafından çok daha iyi emilmesini sağlayarak bağırsakların çalışmasını düzenler. Isıtılmış olsun yada olmasın zeytinyağı gastrik asiditeyi azaltabilmektedir. Tahriş giderici etkileri ülsere karşı koruma sağlar. Bağırsaklardan yiyecek geçişini kolaylaştırmak suretiyle konstipasyona engel olur.

   Zeytinyağı safra kesesinin kontraksiyonlarını (kasılma) ve safra salgılanmasını uyararak safra taşı oluşum riskini azaltır, hazmı kolaylaştırır. Dalakta taş oluşumunu önler. Sarılığa ve karaciğer sancılarına iyi gelir..

   Sabah kahvaltıdan önce alınan 1 veya 2 çorba kaşığı zeytinyağı -basit kronik kabızlığa - iyi gelir (daha iyi netice için suyla karıştırılabilir). Basur şikayetlerini giderir.       
         Çocuklar için beslenme, yetişkinler için olduğundan çok daha önemlidir. Çünkü, çocukluktaki beslenme, tüm yaşamı etkiler. Yaşamın ilk yıllarında beynin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi, beslenmeyle doğrudan bağlantılıdır. Çocuk beslenmesinde yağlar, yaşamsal bir rol oynar. Zeytinyağı, bu açıdan da vazgeçilmez bir besindir.  Çünkü zeytinyağı, çocuk gelişiminde hayati önem taşıyan yağ asitlerini, anne sütüne eş miktarda içerir.  Söz konu su yağ asitleri, çocukların kemiklerini güçlendirir. Zeytinyağının içindeki bir başka yararlı madde, yani E vitamini ise sağlıklı bir şekilde büyümelerine    katkıda bulunur. Bu nedenle, anne sütünden normal beslenmeye geçildikten  sonra,çocukların zeytinyağı içeren gıda larla beslenmeleri, bir başka deyişle günlük beslenmelerinde zeytinyağının diğer yağlara göre ağırlıklı bir yer tutması gerekir.

       Sonuç olarakZeytinyağı kızartmalarda kullanılmaz diye düşünceyi hafızan silmek gerek.. Bilinenin aksine zeytinyağı içerisindeki antioksidanlar  ile yanma sıcaklığı yüksek olan bir yağdır. Örneğin ayçicek yağından yaklaşık 40 derece daha yüksektir.  Zeytinyağı 210 derecede bozulmaya başlar ayçiçek yağı 170 derecede bozulmaya başlar. Yani kızartmalara uygun bir yağdır. Kızartmalarda kullanılıyorsa 2. sefer kullanılacaksa filtreden geçirilmeli karanlık ve ısıdan uzak kapalı bir kap içinde muhafaza etmek gerekir. 

  

Çağlar AYDIN

 Ziraat Mühendisi

 http://www.caglaraydin.com

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!