Ergene Nehri, Yaklaşık uzunluğu 283 km olan ve Trakya’yı tam ikiye bölecek şeklinde olan akarsuyumuz. Bir ana kolu Tekirdağ’ın Saray ilçesinden diğer bir ana kolu Kırklareli Pınarhisar’dan başlayan bu nehre onlarca küçük dere bağlı. Doğal su potansiyeli bakımından oldukça zengin dere yatakları ile beslenen Ergene nehrinin suları geniş bir tarımsal alanın sulanmasında kullanılıyor. Özellikle Pehlivanköy,  Hayrabolu, Uzunköprü, İpsala ve Meriç ilçelerinde ekimi yapılan başta pirinç olmak kaydı ile onlarca tarla ürünleri bu nehrin suları ile sulanmaktadır. Bu havzada yetiştirilen pirinçler ülke üretiminin yarısından fazla olduğu göz önüne alındığında işin ehemmiyeti anlaşılmaktadır.

  

    Ergene havzası içersinde yaklaşık 68 belediye bulunakta olup burada yaklaşık 1.200.000 kişi yaşamakta. Bu Havzada nüfusu 10.000 den fazla 14 adet yerleşim yeri bulunmaktadır. Bu belediyelerden biri hariç hiç birinde Atıksu Arıtma Tesisi bulunmamakta olup her gün yaklaşık 230.000 m3/günlük atıksu arıtılmadan Ergene Nehri ve kollarına deşarj olmaktadır.

 

    Havzada 2037 adet sanayi tesisi bulunmaktadır. Sanayi tesislerinin atıksularının ekser kısmı arıtılmadan doğrudan doğruya bu ergeneye akmakta. Ayrıca Sanayinin önemli bir bölümü su kullanım ihtiyacı, yer altı su kaynaklarından karşıladığı için yer altı su seviyesinde 20-60 metrelik düşümler görülmektedir.

 

   Mevcut bu durumu ile Ergene nehri 3-4 dereceden su kalitesine sahip.Yani içersinde ağır metaller ve kimyasal maddeler taşıyan insan ve hayvan sağlığı için son derece tehlikeli ve hiçbir tarımsal ürünlerin sulanmasının mümkün olmayan bir su konumunda.

 

   Bütün bu olaylardan sonra içilmesi ve Tarımsal sulamada kullanımı yüzde yüz sakıncalı olan bu sudan, Havzada bulunan Tarımsal ürünler ve özellikle pirinçlerde ne gibi bir kalıntı analizi yapıldı merak konusu. Muhtemelen pirinçlerde kanserojen maddeleri içermemesi mümkün gözükmüyor.

 

    Ancak bu kadar olumsuz tabloya Çevre ve Orman Bakanlığı kayıtsız kalmamış. Konu ile ilgi görüşlerini aldığımız ilgililer 2008 yılınsa  “Ergene Havzası Eylem Planı” hazırlanıp uygulamaya sokulduğunu bu plana göre;

 

1.Çevre dostu üretime geçilecek(mevzuat)

 

2. Belediyeler atıksu arıtma tesislerini kuracak

 

3. Islah organize sanayi bölgeleri kurulacak

 

4. Katı ve tehlikeli atık işleme geri kazanım ve bertaraf tesisleri kurulacak

 

5. Tarımsal kaynaklı kirlilik kontrole devam edilecek

 

6. Dere yatağı temizlenecek ve ıslah edilecek

 

7. Ergene havzası’nda erozyonla mücadele edilecek

 

8. Nehir  su kalitesi izleme

 

9. Denetime devam edilecek.

 

Uygulama sonucunda

 

1.    1-2008 yılından itibaren de tüm ürünlerde havadan ilaçlamalar yasaklanmıştır.

   
   

 

2.   2-Zirai ilaç kullanımı 2002 Yılında 3.103 ton iken 2010 yılında 1.265 ton’a düşürülmüştür.

   
   

 

3.   3-Sünede kimyasal süne ilaçlarının yerine faydalı böcek (Thrissolccus semitratus) kullanılmaktadır.

   
   

 

4.   4-Her yıl 500.000 dekar hububat alanı kimyasal mücadele dışı bırakılmıştır. Böylece yaklaşık 50 ton zirai ilaç kullanımı azaltılmıştır.

 

5.   5-Mera ıslahları yapılmaya başlanılmış.

 

6.   6-Üç il sınırlarını kapsayacak şekilde Ağaçlandırma,Rehabilitasyon ve Erozyon Kontrolü gibi çalışma neticesinde 4 yılda Ergene Havzası’nda 135.946 hektar alanda ağaçlandırma erozyonla mücadele ve ıslah çalışması yapılmış.

 

7.   7-Ergene  havzası, 5 Kasım 2009 tarih ve 27397 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ergene ve Meriç Havzaları Yeraltı suyu İşletme İlanı” ile her türlü yeraltı suyu tahsislerine kapatılmış.

8.   8-Planlama alanı sınırları dâhilinde, bu planda getirilen koşulları karşılayacak ve rehabilite edilerek çevreye duyarlı hale getirilecek mevcut yasal sanayiler dışında, aşağıda belirtilen ve çevresel kirleticiliği yüksek olan ve/veya çevresel tahribe neden olan sanayi türleri ve kullanımlar kesinlikle yer alması yasaklanmış.  

 

ü       Metal kaplama,

ü      Metal sertleştirme (tuz ile),

ü       Yüzey temizleme (asit ile)

ü       Tekstil boyama-yıkama ve emprime baskı,

ü       Madenin işlenmesine yönelik ağır sanayiler,

ü      Lifli yıkama-yağlamacılar,

ü       Kâğıt işleme,

ü      Asit imal ve dolumu, Pil, batarya-akü imal yerleri,

ü      Ham deri işleme

ü      Kömüre dayalı termik santral,

ü       İlaç sentez fabrikaları,

ü      Gres yağ fabrikaları (petrol türevi),

ü      Demir-çelik üretimi,

ü      Ağır metal tuzu üretimi,

ü       Petrokimya, 

ü       Klor-alkali,  

ü       Rafineri.

 

9. Sanayi arıtma tesisleri için 600 milyon TL, evsel arıtma tesisleri için 130 milyon TL tutarında yatırım yapılacaktır.

 

10.   10-Çevre ve Orman Bakanlığı Havzadaki belediyelere son 3 yıl içerisinde çevresel alt yapı hizmetleri için toplam 7.890.324 TL yardım sağlamıştır.

    
    

 

11.   11-Bakanlığımız Ergene Havzası’ndaki belediyelere 33 adet atıksu arıtma tesisi yapımı “Tip Proje” vermiştir.

    
    

 

12.   12-Arıtma tesisi kuran ve işletenlere, sarf edilen elektriğin elektrik tarifesinin yüzde 50’sine kadar geri ödenmesi sağlanacak.

    
    

 

     Konu hakkında duyarlı olup emeği gecen tüm çalışanlara tebrik ediyor başarılarını temeni ediyoruz.

 

Korkmaz MERT

Ziraat Mühendisi

Korkmazmert500hotmail.com

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!