Genel olarak, iğne yapraklı ağaç türlerinin budanmaları yaprağını döken türlere göre daha basittir. Bu türler, morfolojik açıdan çoğunlukla güçlü bir merkezi aksa sahip olup, budama uygulamaları açısından türlere göre dallanma tipi ve büyüme modelleri belirleyici rol oynamaktadır. İğne yapraklı türleri dallanma tipi bakımından düzenli ve düzensiz dallanan türler olarak 2 gruba ayırmak mümkündür.

            Türler bakımından genel olarak; Pinus, Abies, Picea, Pseudotsuga türleri düzenli dallananlar, Cedrus, Cupressus, Criptomeria, Chamaecyparis, Calocedrus, Larix, Taxodium, Metasequoia, Sequoia, Sequoiadendron, Thuja, Thujopsis, Taxus, Juniperus Podocarpus türleri de düzensiz dallananlar sınıfında yer almaktadır.

       Her büyüme döneminde bir terminal ve ona eşlik eden sub terminal sürgünlerle düzenli bir dallanma sergileyen iğne yapraklı türlerde uygulanacak budamalarla;

-   terminal sürgünde biyotik ve abiyotik kökenli zararlılardan kaynaklanan çatallanmalar,

-   merkezi aksın üstünlüğüne zarar veren ve gelecekte gövde çatallanmasına yol açabilecek dallar,

-   genç bireyin doğal formundan uzaklaşmasına neden olan anormal gelişimli dallar,

-   sıkışık dallar ve sürgünler,

-   hastalıklı ve kuru dallar

düzenli olarak uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca dikimi izeyen ilk gelişme evresinde türlerin doğal formu dikkate alınarak, anormal gelişimli, sağlıksız ve kuru olmayan en alttaki dal katında yer alan dallar, büyüme ritmine göre 2 - 3 yılda bir budanmalıdır. Bu uygulama türün habitusuna uygun bir dalsız gövde yüksekliğine ulaşılana kadar sürdürülmelidir. Abies, Picea ve Pseudotsuga gibi ana gövdenin belirginliği ömür boyunca korunan türlerde kuru dallar dışında, çoğu durumda sadece en alttaki dal katının periyodik olarak uzaklaştırılması yeterli olabilir.

       Düzensiz dallanan iğne yapraklı türlerde uygulanan budamalarda, düzenli dallanan türlerdeki budamalara ek olarak dallanmanın kontrol altında tutulmasına yönelik müdahaleler söz konusudur. Cedrus ve Larix türlerinin budanma gereksinimleri oldukça azdır. Bu gibi türlerde genç yaşlarda periyodik olarak en alttaki daların uzaklaştırılması yeterlidir. Taxodium, Sequoia, Sequoiadendron türlerinde zaman zaman uç sürgündeki çatallanmaları tekleme amaçlı budamalar gerekli olabilmektedir. Taxus, Cupressus, Chamaecyparis, Thuja, Thjopsis, Juniperus, Podocarpus vb. türlerinde de form düzeltme amaçlı budamaların yapılması gerekebilmektedir. Konik, pramidal ve sütun şeklinde düzenli bir forma sahip olan bu gibi türlerde ağaç üzerinde bir budama sütunu, pramidi ya da konisi belirlenerek formu bozan ya da dengesizlik yaratan sürgünler uzaklaştırılmalıdır. Form düzeltme budamaları gecikilmeden uygulanmalı ve mümkün olduğunca genç dallar ve sürgünler üzerinde yoğunlaştırılmalıdır. Uygun zaman dilimi ise sürgünlerin henüz odunlaşmadığı ilk büyüme evresidir.

       İğne yapraklı türler canlı taç yoğunluğunu % 25 ‑ 30 oranında azaltan budamaları büyüme duraklamaları yaşamaksızın tolere edebilmektedir. Budamaların her mevsim uygulanması mümkündür. Ancak, budama sonrasında kısa zamanda canlı ve zengin bir görünüm kazanabilmesi amacıyla bakım budamalarının yeni yaprak oluşumunun gerçekleştiği dönem öncesinde (kış sonu) uygulanması daha doğrudur. İğne yapraklı türlerde reçine akıntılarının yara yüzeylerini kapatması nedeniyle yaprağını döken türler gibi budama yüzeylerinin yara macunları ile kapatılmasına genellikle gerek kalmakatadır.(Prof.Dr. Hüseyin DİRİK ,"SÜS BİTKİLERİNDE BUDAMA İLKELERİ VE UYGULAMA TEKNİKLERİ, 2006")

Kaynak : Kent Ağaçları ve Süs Bitkilerinde Bakım ve Budama Esasları,ibb matbaası-2006)

  

 

 

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!