Yaprağını döken türlerin budanması kuruyan, kırılan, yaralanan veya anormal gelişim gösteren dalların uzaklaştırılması yanında dikim sonrasındaki büyümenin yönlendirilmesi bakımından da önem taşımaktadır. Bu gibi ağaç türlerine dikimi izleyen ilk dönemde uygulanan budamalar şekillendirme budamaları olarak tanımlanmakta, şekillendirme budamalarını evrelere göre ferahlandırma, yenileme, temizleme, taç azaltma ve yeniden yapılandırma budamaları izlemektedir.
1. Şekillendirme Budamaları
Şekillendirme budamalarının amaçları, genç bireylerde ana gövdeyi oluşturmak, şekillendirmek ve dallar arasında yapılacak seleksiyonlarla tepe tacını taşıyacak ana aksları belirgin hale getirmektir.
2. Olgun Çağa Yeni Ulaşmış Ağaçlarda Ferahlandırma Budamaları
Bu evrede uygulanması gereken budamaların amacı nihai tepe tacını şekillendirmektir.
3. Orta Yaşlı Olgun Ağaçlarda Yenileme Budamaları
Orta yaşlı olgun ağaçların budanmasının temel amaçları, tepe tacının hacmini koruyarak devam ettirmek ve ana dallar üzerinde yer alan dalların yenilenmelerini elverişli kılmaktır.
4. Yaşlı Olgun Ağaçlarda Temizleme Budamaları
Ağaçların en muhteşem çağlarına ulaştığı ve aynı zamanda hassaslaştığı 8.gelişim evresinde yapılacak budamalar esasen bir temizleme işlemidir. Bu evreye kadar kazanılan hacim ve dalların mekanik dirençleri dikkate alınarak, tepe tacının formunun koruması ve bu formun devam ettirilmesi hedeflenir.5. Yaşlı Ağaçlarda Taç Azaltma Budamaları
Yaşlı ağaçlarda çökmenin başladığı bu evrede (9.evre) yapılacak budamalar, ağaçların yaşamalarını kabul edilebilir güvenlik koşulları altında bir süre daha uzatabilmek amacıyla taç azaltmalarını öngörür.6. Yaşlı Ağaçlarda Yeniden Yapılandırma Budamaları
İkinci hayat olarak da tanımlanabilen son gelişme evresine belirli türlerin ancak bazı bireyleri ulaşabilmektedir. 10. gelişim evresinde uygulanacak budamaların amacı, ağacın henüz canlı olan kısımlarının gelişmesini elverişli hale getirerek yaşamın devamını sağlamaktır.Yaprağını döken türlerde ana budama mevsimi kış sonudur. Ancak;
- büyüme döneminde çiçek açan türlerde (Prunus sp, Malus sp., Robinia pseudoacacia, Cytisus laburnum, Cercis siliquastrum, Eleagnus angustifolia,Fraxinus ornus vb.) çiçeklenmenin geçtiği dönemlerin (geç ilkbahar),
- kanama özelliği taşıyan türlerde de (Acer sp., Juglans sp., Ulmus sp., Betula sp. vb.) öz suyu basıncının daha düşük olduğu sonbahar dönemlerinin tercih edilmesi uygundur. Budamalardan sonra çapı 3 cm den kalın olan dalların kesim yüzeyleri enfeksiyon riskine karşı yara macunları ile kapatılmalıdır.
(Prof.Dr.Hüseyin DİRİK, "SÜS BİTKİLERİNDE BUDAMA İLKELERİ VE UYGULAMA TEKNİKLERİ,2006" )
Kaynak ;Kent Ağaçları ve Süs Bitkilerinde Bakım ve Budama Esasları,ibb matbaası,2006"
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!