Türkiye'nin en eski birliklerinden üretim kooperatifi olarak kurulmuş olan Fiskobirlik maalesef bu zamana kadar iyi yönetilemediğinden ortaklarını hep mağdur etmiş ve etmeye devam ediyor. 2005 yılında üretilen ve teslim edilen fındığın parasını ortaklarına ödeyemediler. Bunun sebeplerinden birisi fındık piyasasını tanımadan fiyat açıklamalarıdır.
Editörlerimizden Korkmaz Mert Beyin "Örnek bir birlik Trakya birlik" yazısını okuduğumda gerçekten imrendim ve aynı zamanda bir fındık üreticisi olarak içimi çektim.
Fiskobirlik üretim kooperatifidir ve bir tek maksatla kurulmuştur. O da ortaklarının ürettiği fındığı en iyi fiyattan alıp satmaktır. Yani sadece fındık alıp fındık satmaktır ama ne hikmetse fiskobirlik 2005 yılından bu yana; deterjan yağ şeker atlet don kırtasiye vesair bütün market ürünlerini almış ve satmış sadece fındık satmamış, oysa görevi fındık satıp üreticiye olan borcunu ödemektir. Düzce üreticilerine yaklaşık 10 trilyon TL borcu vardı. Bu borcu ödemediler tuttular o parayla
Fiskobirlik alış veriş merkezi inşa ettiler. Çeşitli yerlere marketler zinciri kurdular. Fiskobirliğin kuruluş gayesinde böyle bir maddenin olduğunu sanmıyorum.Konuyla ilgili bölge milletvekillerinden olan düzce milletvekili Metin Kaşıkoğlu'nu telefonla aradım. Bilgi istedim sağolsunlar kırmadılar ve olayı şöyle özetlediler.
"Fiskobirlik 2000 yılında çıkan bir kanunla özerk hale geldi. Kendi yönetim kurulu tarafından yönetilen bir kuruluştur. Yönetimlerine hükümetler karışmazlar hukuki yönden devlet denetler. 2004 yılında dondan zarar gören fındık rekoltesi düşük olduğundan fiyatlar tavan yaptı. Bunun üzerine 2005 yılında fiskobirlik yönetimi fındık fiyatını 7.200.000 TL açıklamak istediğinde sayın başbakan karşı çıktı bu fiyatı ödeyemezsiniz dedi ve buna rağmen Fiskobirlik fiyatı aynen açıkladı. Satın alınan fındık depolara yığıldı. Sadece market gelirlerinden bir miktar borç ödendi. Sonra borcu ödeyemez duruma geldiler çünkü fındık satamadılar. Kredi ye müracaat ettiklerinde borçları olduğundan bilanço eksi verdiği için bankalar da kredi vermedi bu sefer hükümete borcumuzu silin talebinde bulundular. Bölge milletvekilleri olarak devreye girdik çünkü bu bir krizdi ve bölgede 8 milyon insanı ilgilendiriyordu. Sayın başbakana durumu anlattık ve maliyeye verdiği talimatla Fiskobirlik arasında yapılan bir protokolle başka bir talepte bulunmamak kaydıyla 2.4 katrilyon TL borcun üzerine kalem çekildi. Borç silindi ama bankalar fındığın menkul bir mal olduğundan depodan çalınabileceği, yanabileceği veya yönetim tarafından başka bir yere satılabileceğinden, güvenemedikleri için kredi vermediler. Devletten garanti istediler. 16 bankanın battığı bir dönemden yeni çıkılmış olduğu bir zamanda devlet her şeye öyle kanunsuz tüzüksüz garanti vermesi söz konusu değildi ve vermedi. Fakat kriz büyüdü. 163 trilyon borca karşılık depoda 50.000 ton fındık vardı. O zaman 6 milyon TL den satmadılar. Daha sonra 5 milyon TL ye satmadılar ve hatta 4 milyon TL ye satmadılar. Fındık 2.5 milyona kadar geriledi. Halbuki 4 milyon TL den dahi satmış olsaydılar 200 trilyon yapardı ve üreticiye olan borçlarını kardan zarar ederek ödeyebilirlerdi. Sayın başbakanın tavsiyesi de buydu. Bunu yapmadılar.
Kredi de alınamayınca yönetim işi siyasete döktü iş çıkmaza girdi.
Kriz devam ediyordu bölge milletvekilleri olarak tekrar devreye girdik bu arada kongre yapıldı yönetim değişti. Piyasayı düzeltmek için sayın başbakanın talimatıyla toprak mahsulleri ofisi devreye sokuldu. 50 randıman fındık fiyatını 4 milyon TL olarak açıkladı. Yeni yönetimle yapılan protokole göre eksper ve depo yardımı Fiskobirlik tarafından yapılacaktı. Kredi alamayan yeni yönetim hem bu hizmetleri vermekten vazgeçti. Hem de fındık fiyatını TMO'nun fiyatına rağmen fındık fiyatını 5 milyon TL olarak açıkladı. 2006 yılında 5 milyon TL den alınan fındık ile 2005 yılında 7.200 000 TL den alınan fındığın tamamı depolarda mevcut olup hiç birisi satılmamıştır. Depolarda beklemektedir ve üreticinin borcu hala ödenmemiştir. "
Bence yetkililer acilen bu tür birliklerin yapısını gözden geçirmeli. Bu devasa hantal yapılar yerine bölgesel kooperatifler şeklinde bağımsız birbirleriyle rekabet eden birimler kurmalı ve bunları yarıştırmalıdır. Fiskobirlik'te atlet don satacağına fındığı dünyaya tanıtmalı yeni pazarlar aramalı ve en önemlisi fındık borsasını Akçakoca'ya taşımalıdır.
Selam ve dua ile.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!