ALİ AKÇOBAN
‘Küresel ısınma arttı', ‘suyu israf etmeyiniz' son aylarda sıkça duymaya başladığımız iki cümle. Yaz aylarının gelmesiyle artık değişik yerlerde yaşanacak orman yangını haberlerini de duyacağız. Bu yangınların en aza indirilmesi adına son yıllarda Çevre ve Orman Bakanlığı farklı ağaç türleri ile doğanın dengesini korumaya çalışıyor.
Bunlardan birini de genelde keçiboynuzu olarak bilinen harnup ağaçları oluşturuyor. Dağlarda kendiliğinden biten ve ateşe dayanıklı olan harnup ağaçlarının ıslah edilerek hem yangınların önlenmesi hem de köylüye ekonomik gelir kapılarının açılması hedefleniyor.
Kutsal kitaplarda ‘yaban balı' ismiyle anılan keçiboynuzu İngilizcede ‘Saint Johns's bread', Almancada ‘Johannisbrot' yani ‘Yahya Peygamber'in ekmeği' anlamına geliyor. Rivayetlere göre Yahya Peygamber'in ıssız çöllerde yiyerek hayatını idame ettirdiği harnup için bakanlığın gerçekleştirdiği proje ile bir taşla iki kuş vurulacak. Hem orman yangınları en aza indirilecek hem de orman köylüsünün gelir seviyesi yükseltilecek. Nitekim proje meyvelerini de vermeye başladı; iki yılda yaklaşık 700 bin YTL harcanan projeden köylüler bu yıl 2 milyon YTL gelir sağladı. Kozan'da 22 köyün faydalandığı harnup projesi, 15 yıl sonra tam verimli hale geldiğinde köylülere 200 milyon YTL gelir sağlayacak.
Köylü harnup yüzünden ormana sahip çıkıyor
Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe'nin iki yıl önce katılımı ile başlatılan harnup rehabilitasyon projesinde ilk ürünler alınmaya başlandı. Proje ile küresel ısınmanın etkisiyle artacak olan orman yangınlarını en aza indirmek amaçlanıyor. Köylünün ormanlara olan müdahalesini önleyerek devlet ormancılığından millet ormancılığına geçişin sağlanacağını belirten Adana Orman Bölge Müdürü Seyfettin Yılmaz, köylülerin son olarak harnuptan yaklaşık 2 milyon YTL gelir elde ettiğini söyledi. Yılmaz, "Bu yıl köylü bu gelirini daha artıracak. 15 yıl sonra yeni dikimi yapılan fidelerin ağaç olması ile köylünün bugünün parasal değeri ile 200 milyon YTL kazancı olacak. Bunun için bu projenin sağlıklı yürümesi çok önemli. Hem verimsiz orman alanlarının ağaçlandırılması hem de yangınların önlenmesinde. Köylü harnup sebebiyle ormanlara sahip çıkıyor." dedi.
Rehabilitasyon yapılan sahadan yılda en az 230 ton gelir hedeflenirken, orman köylüsünün ormanlara zarar veren keçileri satarak yeni gelir kaynağı edinmesi için destek sağlanıyor. Çam fıstığı, harnup, defne ve kekik gibi ürünlerle bir taraftan köylünün ekonomik gelir seviyesi yükseltilirken öbür taraftan da orman yangınlarının önlenmesi için güvenlik şeridi oluşturuluyor. Bu ürünler aynı zamanda yangına dayanıklı orman ağaçları olarak biliniyor.
Harnup meyvesi başta harnup unu (har-un) şeklinde unlu mamullerde, dondurma üretiminde, kakaoya alternatif olarak, kakaonun kullanıldığı her yerde, gıda üretiminde kıvam artırıcı olarak, harnup pekmezi üretiminde,yem sanayiinde, başta boya üretimi olmak üzere kimya sanayiinde, kâğıt sanayiinde, fotoğraf filmi üretiminde, fotoğraf kâğıdı üretiminde, dokuma sanayiinde, boya macununa katılarak kumaşa parlaklık verilmesinde, kozmetik sanayiinde; losyonlara koku verilmesinde, oje, tıraş sabunu, diş macunu ve jöle üretiminde, ilaç sanayiinde, kibrit sanayiinde, otomotiv cilası üretiminde, petrol aramada, matkapla delme sırasında kullanılan delme çamuru yapımında hammadde olarak, harnup şerbeti, doğal enerji içeceği ve çerez olmak üzere toplam 17 ayrı sanayinin hammaddesi olarak kullanılıyor.
Harnubun anavatanı olarak Akdeniz kıyı şeridi gözüküyor. Ülkemizde yaklaşık olarak 1.750 kilometrekarelik Akdeniz kıyı şeridinde doğal yollarla yetişiyor. Ayrıca ABD, Avustralya ve Güney Afrika ülkelerinde de çok biliniyor. Dünyada harnup üretim miktarı yıllık 300 bin ton civarında. Dünya üretiminin yüzde 47,6'lik kısmı İspanya'da gerçekleşiyor. Dünya üretiminin yüzde 25'lik kısmı ise İtalya ve Portekiz tarafından gerçekleştiriliyor. Türkiye yüzde 5,9'luk üretim payı ile üretici ülkeler arasında son sırada yer alıyor. İhracatta İspanya ve İtalya ilk sıralarda yer alırken, Türkiye yüzde 9,2'lik oran ile dünyada 4. sırada bulunuyor. 08.07.2007
http://pazar.zaman.com.tr/?bl=5&hn=927
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!