Dünyada 3.8 milyon ha alanda 102 milyon ton ve ülkemizde 160 bin ha alanda 6.8 milyon ton üretimle en çok yetiştirilen sebze olan domateste çiçek burnu çürüklüğü nedeniyle her yıl önemli miktarda ürün kayıpları meydana gelmektedir.
Çiçek burnu çürüklüğü meyve uç kısmına yeteri kadar Ca+2 elementinin ulaşamamasıyla ortaya çıkan ve başlangıçta meyve uç kısımlarında kahverengi lekeler şekliyle daha sonra da genişleyerek, çürümeler şeklinde belirlenen fizyolojik bir zararlanmadır.
Bu zararlanmanın meyvede kalsiyum elementi eksikliğinden kaynaklandığı en yaygın görüş olmasına rağmen, bazı araştırma sonuçlarına göre kalsiyum eksikliği ile çiçek burnu çürüklüğü arasında direkt bir ilişkiye rastlanılmamıştır
Çiçek burnu çürüklüğü (ÇBÇ) Solenacea familyası sebzeleri içerisinde en fazla domates ve biber türlerinde antesisten yaklaşık 2 hafta sonra meyve gelişim aşmasında ortaya çıkan fizyolojik bir problemdir.
Bu fizyolojik zararlanmaya daha çok olumsuz çevresel şartlar etkili olmaktadır. Bunlarında başında yetiştiricilik yapılan alanların tuzlanması, yüksek nem ve sıcaklık gibi abiyoitik stres faktörleri gelmektedir. Yapılan araştırmalarda domates tuz zararı bitki ve meyve büyümesini olumsuz etkilemesinin yanında kalsiyum alımını engelleyerek, ÇBÇ artışına neden olduğu belirtilmektedir. Bazı araştırmalara göre ise çiçek burnu çürüklüğü tuzluluğun yanında sıcaklık, oransal nem ve ışık gibi çevre koşullarının yetiştiricilik için uygun olmaması durumlarında da artış göstermektedir.
Dünya genelinde 930 milyon hektar düzeyine ulaşan tuzluluk sorunu Ülkemizde ise yaklaşık 1.5 milyon hektar alanı tehdit etmektedir.
Sera alanlarında sürekli olarak aynı ürünü yetiştirme alışkanlığı (monokültür), aşırı gübreleme ve yüksek sıcaklıktan kaynaklanan hızlı buharlaşma ve kalitesiz sulama suyu kullanımı gibi etmenler tuzluluğun artışına neden olmaktadır. Yetiştirme alanlarındaki tuzluluk Na+ ve Cl- gibi spesifik iyonlar bakımından zengin olmakta, bu durumda diğer besin elementleri ile antagonist bir etki oluşturmaktadır. Bu olumsuz şartlar kalsiyumun meyveye taşınımı veya çeşitli enzimlerin aktivasyonlarını olumsuz yönde etkileyerek, çiçek burnu çürüklüğünün ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir.
Dünyada sulama yapılan birçok alanda yeterli miktarda kaliteli su olmadığından dolayı yetiştiriciler tuzlu su kullanmaktadır. Bu durum tarım alanlarında tuzluluk sorunu olmasa bile, ilerleyen dönemlerde, tuz konsantrasyonun artmasına ve yetiştirilen tarım ürününün veriminde ve kalitesinde belirgin azalmalara neden olacaktır. Tuz stresi bitkilerde kök, gövde ve sürgün büyümesinde azalma, meyvede tat, aroma ve renklenme ile ilgili zararlanmalara ve bazı türlerde çiçek burnu çürüklüğü gibi fizyolojik problemlere neden olabilmektedir
haktas67@hotmail.com
http://www.tarimsalhaber.com/default.asp?part=yazar_yazisi&yazid=69&yazar=Yrd.Doç.Dr.%20Hakan%20AKTAŞ
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!