Ülkemizde son yıllarda giderek artan bir talep gösteren Feijioa veya Türkçe ismiyle kaymak ağacı bitkisi pek çoğumuzun henüz duymadığı veya duysada meyvesini görmediği bir bitkidir. Sizlere kısaca ilgilenebilecekler için bu bitki hakkında bazı bilgiler vereceğim

 (Feijioa sellowiana yada Acca sellowiana) Myrtaceae familyasına dahil olan bir türdür. Anavatanı Güney Amerika'dır. Brezilya, Paraguay, Uruguay ve Kuzey Arjantin'de doğal olarak yetiştirilmektedir. Avrupa'ya 19. asrın sonlarında getirilmiştir. Bu yüzyılın başında da Avrupa ve özellikle Akdeniz ülkelerindeki arboratum ve botanik bahçelerinde yer almaya başlanmıştır. Feijioa, dilimizde "Kaymak Ağacı" olarak tanımlanmıştır.

Ülkemizde Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Bağcılık Bölümü tarafından yirmi yıla yakın bir zamandır incelenmektedir. Bu kapsamda Enstitü bünyesinde verim çağında iki kapama bahçe bulunmaktadır.  Bu kuruluş trafından Feijoa veya kaymak ağacı ile bahçe kurmak isteyenlere fidan temini ve teknik destek dışında arzu edenlere danışmanlık hizmeti de verilmektedir.

Ağaçların boyu 3-4 m. dir. Toprak yüzeyinden itibaren dallanma eğilimindedir. Dip sürgünleri temizlenmese  iri gövdeli, toplu bir çalı formu alırlar. Bitkiler kışın yapraklarını dökmez, her dem yeşildir. Yapraklar 4-6 cm. boyunda ve oval dır. Çiçeklenme Yalova ekolojisinde Mayıs sonunda başlar ve 1.5-2 ay devam eder. Bu dönemde bordo erkek organlar ve açık mavi taç yapraklı çiçekleri ve canlı yeşil yaprakları ile dikkat çeker. Çiçekler kendi kendini dölleyebildiği halde, karşılıklı tozlanma ile daha iyi meyve tutar. Ağaçlar 3-5 yaşından itibaren çiçek açmaya, meyve vermeye başlar. İleri yaşlarda her ağaçta, yüzlerce hatta binlerce çiçek bulunur. 

Meyveleri oval veya yuvarlak şekillidir. Önceleri mat renkli olan meyveler hasada yakın parlak yeşil olur. Meyve eti sarımsı krem renkli, kendine özgü aromalı ve çok kokuludur. Meyve etinin şeker oranı  % 7-21 dir. Besin değeri olarak C vitamini ve Ca minerali yönünden zengin sayılır. Meyvelerin en önemli özelliklerinden birisi iyot içeriğinin yüksek oluşudur. Bu özelliği nedeni ile guatr hastalığı tedavisinde kullanıldığı belirtilmektedir.

Olgunlaşan meyveler kendiliğinden dökülür. Ancak hasat edilen veya olgunlaşıp dökülen meyveler hemen yenmez. Meyveler klimakterik meyve özelliği gösterir. Hasattan sonra yenebilir duruma gelmesi (yeme olumu) için belirli bir süre (2-3 hafta) oda sıcaklığında bekletilip olgunlaştırılması gerekir.

Bu bitki ülkemizde çok yaygın olmayıp daha ziyade birkaç meraklı üretici tarafından yetiştirilmekte bunun dışında evlerin bahçesinde bir yada iki ağaç şeklinde rastlanabilmektedir. Ancak son yıllarda egzotik bitkiler ile farklı damak tatlarına yönelim ile birlikte ilgi giderek artmakta.  İçeriğinde iyotun fazla olduğu ve guatır hastalığına iyi geldiği bazı kaynaklarda bildirilmektedir. Meyveleri mentollü ve farklı aroması ile ilgi uyandırmakta. Meyveleri dışında çiçekleride oldukça gösterişli olması sebebiyle dış mekan süs bitkisi olarak ta kullanılmaya müsait bir bitkidir. Özellikle fidanını üretecek müteşebbisler ile kapama bahçe oluşturacaklar için iyi gelir getireceği tahmin edilmektedir. Yalnız dalların çok gevrek olması sebebiyle kar yağışı yoğun olan yerler için pek uygun bir bitki değildir. Bahçe tesisinde fidanları 1.5m lik kazıklar ile desteklemek gerekmektedir. Onun dışında bir destek sistemine ihtiyaç duymaz. Ancak damla sulama sistemi çekilmesi kaliteli bir yetiştiricilik için gereklidir.

 

Bu bitki ile kapama bahçe kurmak isteyenlerin öncelikle kaliteli fidanlar ile işe başlaması ve mümkünse aşılı fidanlar ile işe başlaması önerilir. Çok fazla rüzgar almayan ve nispeten sıcak yerler feijoa için uygundur.  Fidanlar 3X3 m mesafe ile dikilebilir. Dönüme 100 civarında bitki dikilebilir. Bitki başına alınan verim ağacın yaşına ve çeşide bağlı olarak 10-50 kg arasında değişiklik göstermektedir. Ayrıca tohumdan üretilen fidanların meyvelerinin irilikleri kayısı iriliğinden limon iriliğine kadar değişebilmektedir. Elde edilecek gelir için bir yorum yapmak doğru olmaz. Çünkü tane veya kilo ile satılabilmektedir. Feijoa yetiştiriciliği karlıdır veya değildir demek henüz ülkemizde bir tüketim talebi oluşmadığı için doğru değildir.  Ülkemizdeki üretim genellikle tohumdan olması ve kaliteli çeşitlerin ülkemize getirilip, çelikle üretiminin sağlanması ile birlikte talebin artacağı düşünülmektedir. Farklı tatlar her zaman insanları cezp etmektedir. Dış pazarlarda da sevilerek tüketilen bir meyvedir. Meyveler daha çok taze olarak tüketilir. Diyet yönünden 100 g. meyve eti 35 kalori verir. Sofralık olara pazara arzında kivi gibi viol/karton kutu veya streç film kaplı tabaklar kullanılır taze tüketim kadar işlenerek kullanımına da uygundur. Bazı ülkelerde dondurma, marmelat, reçel, meyve suyu yapımında kullanılmaktadır. Hatta kaymak ağacının meyvesinden yoğurt bile yapılmaktadır.

 

Feijoa sadece meyvesi için değil aynı zamanda herdem yeşil olması ve uzun bir çiçeklenme periyodu (Mayıs-Haziran ve hatta Temmuza kadar) olması sebebiyle süs bitkisi olarakta kullanılmaktadır. Dalları şekil vermeye müsait olup bonzai içinde kullanılabileceği belirtilmektedir.

 

Feijoa bitkisinin tohumdan üretilen fidanları fidancılarda satılmakta olup fiyatları yaşına ve boyuna bağlı olarak 2.5 YTL ile 20 YTL arasında değişmektedir.

http://www.tarimsalhaber.com/default.asp?part=portal_goster&id=191&kategori=bitkisel&sid=623372933

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!