Dr.Yıldız AKSOY*

GİRİŞ:

Peyzaj Mimarlığı Mesleğinin içerdiği konulardan biri de Park ve Bahçe Düzenlemedir. Peyzaj Uygulama Tekniği kapsamında sulama konusu Park ve Bahçe Düzenlemenin temelini oluşturmaktadır. Sulama konusu ile ilgili verilecek bilgiler teknik bakımdan yön ve hedef gösterici  olması, işin kapsam ve çerçevesini ortaya koyması ve çözüm anahtarını oluşturması açısından son derece önemlidir. Su; bitkilerin yaşamını devam ettirmesinde önemli bir öğedir. Bitkinin gelişiminde; suyun kullanılabilir kalitede olması, uygun ve yeterli miktarda olması önemli rol oynamaktadır. Sulamada yapılacak bir ihmalkarlık yada yetersiz sulama, bitkinin gelişiminin duraklamasına, çiçeklerin çabuk solmasına, giderek kurumasına veya ölmesine neden olmaktadır. Düzenli sulama, mekan tasarımında kullanılan bitkilerin yaşamını ve bakımını sürdürmek açısından bilinmesi gereken tekniklerin en önemli ve en güç olanlarındandır. Yapılacak en güzel bitkisel tasarım projesi sulama olmadan hiçbir anlam ifade etmeyecektir. Çünkü bitkiler susuz yaşayamaz. Su, bitki sisteminin sürekliliğini sağlar. Aktif olarak yaşamını sürdüren bir bitkinin %85-90'ı sudur. Su, hem bitki gelişimine yarayan maddelerin fiziksel hareketi, hem de bitki beslenmesine özgü gıdaları oluşturur.  

Bu bildiride; dış mekanda yani kent içindeki yeşil alanlarda düzenli ve yeterli sulama yapabilmek için bilinmesi gereken konular, sulamanın yeterli olup olmadığını anlamaya dair bilgiler, sulama sisteminin tipleri, sulama projesi hazırlanmadan önce bilinmesi gereken konular ve sulama sisteminde kullanılacak malzemelerin tanınmasına ait bilgiler verilecektir.

 

Kent İçindeki Yeşil Alanlarda  Düzenli ve Yeterli Sulama Yapabilmek İçin Bilinmesi Gereken  Noktalar

 

Kent içindeki   yeşil alanlarda düzenli ve yeterli sulama yapabilmek için toprak koşulları, iklim faktörleri ve bitki özelliklerini bilmek gerekmektedir.

 

• Toprak Koşulları: Toprak, sulama sisteminin planlanması bakımından yaşamsal önemde iki özelliğe sahiptir; bunlar, toprağın su alma hızı yada infiltrasyon nispeti ve tarla kapasitesidir. Su alma hızı herhangi bir toprağın birim zamanda birim alanından aldığı veya emdiği su miktarını; tarla kapasitesi ise toprağın serbest drenaj koşullarında fazla suyun yerçekimi kuvveti etkisiyle drene olmasından sonra toprak tarafından tutulan su hacmini ifade eder. Toprak yapısı olarak konuya yaklaştığımız zaman ise; kum oranı yüksek topraklar büyük gözeneklere sahip olduğundan hızla kurur. Bu tip topraklar çok sık sulamaya gereksinim gösterir. Kil oranı yüksek topraklar küçük gözeneklere sahip olduğundan daha yavaş kururlar. En uygun toprak türü, büyük ve küçük gözenekli toprakların yani kum ve kilin karışımından oluşan toprak dır. Bu türdeki toprak da, küçük gözenekler suyu tutarken, büyük gözenekler sulamadan sonra yeterli havanın toprağa girmesine yardımcı olur. Eğer uygulama yapılacak alandaki toprak ideal koşulları sağlamıyorsa, toprak ıslahı yapmak gerekmektedir. Toprak ıslahını, mevcut toprağa organik madde katarak sağlamak mümkündür. Böylece elde edilecek karışım, toprağın su tutma kapasitesini arttırarak iyi bir drenaja ve havalandırmaya imkan verecektir. Toprak ıslahını yaparken kullanılan organik madde, kumlu topraklarda suyu tutar; killi topraklarda ise havalandırmayı arttırır.
• İklim Faktörleri: Nemlilik, sıcaklık, rüzgar ve gün uzunluğu gibi iklimsel özellikler bitkinin su ihtiyacını etkiler.Nitekim sıcak, kurak ve rüzgarlı havada bitkiler yapraklarını canlı tutmak için fazla miktarda suya ihtiyaç duyarlar.Aynı zamanda, kışın, soğuk ve şiddetli rüzgarların yol açtığı düşük nemlilik bile bitki yapraklarının kurumasına ve kavrulmasına neden olur.
• Bitki Özellikleri: Bitki türleri, büyüme periyotları esnasında beslenmelerini ve hayatiyetlerini sürdürebilmek için gereksinim duydukları su miktarı yada tüketiminin belirlenmesi amacıyla değerlendirilmelidir. Su tüketimi, bitki yapraklarındaki terleme ve toprak yüzeyindeki buharlaşma miktarı ile ölçülür. Bu, bitkinin normal buharlaşma ve terleme sonucunda tükettiği su miktarıdır. Bu su tüketimi miktarı mevsimden mevsime büyük ölçüde değiştiği gibi bitki tipleri itibariyle de farklılık gösterir.

 

Sulamanın Yeterli  Olup Olmadığını Anlamanın Yolları

 

• Bitkilerin kök zonundaki su mevcudunun yaklaşık olarak yarıya inmesi hali, bitkinin en uygun sulama zamanının göstergesidir. Yapılan sulamanın yeterliliğini anlamak, sulamadan birkaç saat sonra toprak da bir çukur açarak doygun zon derinliğini kontrol etmekle mümkündür. Eğer kök zonunun altındaki toprak doygunsa, bitki yeteri ölçüde sulanmış demektir. Genel bir kural olarak; çim, mevsimlik çiçekler ve yer örtücüler için kök zonu derinliği 30 cm, ağaç, ağaççık ve çalılar için ise 120 cm kabul edilebilir.
• Sağlıklı yeşil yapraklara ve normal büyüme hızına sahip olan bitkiler ihtiyaç duydukları suyu yeterli miktarda almış demektirler. Eğer yeterli miktarda sulama yapılmamış ise bitkilerde yapraklar solmaya ve bozulmaya başlar. Büyüme çok yavaşlar ve durur. Çiçekler hızla solar ve erken dökülür. Yaşlı yapraklar kahverengileşir, kurur ve düşer.
• Aynı zamanda bir bitkinin su gereksinimi, bitki boyutları ve onun su tutma kapasitesi ile ilgilidir. Örneğin, susuzluğa dayanıklı veya rüzgarlı yerlere özgü bitkiler, suyunu korumak için özel bir yapıya sahiptir. Böyle bitkiler genellikle küçük ve etli yapraklıdır.

 

SULAMA SİSTEMİ TİPLERİ

 

Kent içindeki yeşil alan tiplerine göre sulama sistemi üç gruba ayrılmaktadır. Damlama sulama sistemi, yağmurlama sulama sistemi ve elle sulamadır.

 

• Damlama Sulama Sistemi

 

İlk zamanlarda tarımsal endüstriye hizmet etmek için geliştirilmiş bulunan damlama sulama bugün kent içindeki yeşil alanların sulanmasında kullanılmaktadır. Ağaç, ağaççık, meyve ağaçları ve çalı gruplarının sulanması bakımından önemli bir yere sahiptir. Son 5-10 yıl içinde kentsel alanlarda süs bitkileri, yer örtücüler ve çiçek parterlerinin sulanmasında da başarıyla kullanılmaktadır. Damlama sulama sistemi ile sulama, en ekonomik su ve sulama zamanı kullanımı sağlar. Bu sistem, yüzeysel akışa meydan verilmeden ve buharlaşma ile su kaybına yol açıl sulama, en ekonomik su ve sulama zamanı kullanımı sağlar. Bu sistem, yüzeysel akışa meydan verilmeden ve buharlaşma ile su kaybına yol açılmadan sulamayı gerçekleştirdiği için mükemmel sulama biçimidir. Erozyonun sorun olduğu yamaçlar ve karmaşık bitkilendirmeler  içinde damlama sistemi en uygun sistemdir. Bu tip sulamada toprak sürekli olarak nispeten, nemli, bitki yaprakları ıslanmadığından külleme denilen bitki hastalığı da olmayacaktır. Aynı zamanda toprak sadece damlama başlıkları çevresinde ıslandığı için yabani ot büyümesi az olacaktır. Damlama sulamada sistemin çalıştırılması kolay, yatırım maliyeti ve işçilik giderleri düşüktür. Suyun ve su ile birlikte gübrenin istenilen miktar ve zamanda dengeli bir şekilde bitkiye verilebilmesi yüzünden su ve gübreden en üst düzeyde yararlanma söz konusudur. Damlama sulama esnektir. Bu esneklik peyzaj endüstrisi için bir üstünlüktür. Çünkü bitki olgunlaştıkça sisteme yeni emitör ya da damlalıkların eklenmesi mümkündür.

 

• Yağmurlama Sulama Sistemi

 

Çim ve yer örtücü gibi bitkisel peyzaj elemanları ile kaplı alanların sulanmasında kullanılır. Püskürtür yada sprey başlıklı sistemlerin çok yönlülüğü, bu sistemlerin her tip alanda yoğun bir şekilde kullanma nedeninin en belirgin açıklamasıdır. Masraflı olmasına rağmen, otomasyonda, verimlilikte, rahatlıkta, işçilik tasarrufunda ve estetik değerde en yüksek faydayı sağlaması yüzünden bunlar en çok kullanılan yağmurlama sistemini oluşturur. Döner başlıklı yağmurlama sistemleri, püskürtür başlıklı sistemlere göre daha az masraflı olduğundan, toplu konut bahçelerinde, semt ve şehir parklarında , spor oyun alanları ve golf alanlarında, resmi binalar, fabrikalar vb. gibi büyük ölçekli projelerde oldukça idealdir. Bu proje alanları, genel olarak yaya yolları, binalar vs. ile fazla bölünmemiş olmalıdır. 

Günümüzde, ekonomi sağlamak yada birim zamanda daha az su harcamak düşüncesiyle daha küçük alanlarda da döner yağmurlama başlıkları kullanılmaktadır. Ancak böyle alanlarda bu başlıkların binaları, sert zeminleri ve komşu arsaları ıslatmak gibi sakıncaları nedeniyle ıslatma alanı içinde tam randımanlı sulama yapılması genellikle mümkün değildir. Çünkü, bir döner yağmurlama başlığının ıslatma alanı çapı yaklaşık olarak 12 m ile 60 m arasında değişmektedir. Aynı sulama alanında püskürtür başlıklı ve döner başlıklı yağmurlama sistemleri birlikte kullanılmamalıdır; aksi takdirde dengesiz bir sulama yapılmış olacaktır. 

 

Damlama sulama ve yağmurlama sulama sistemi kurulurken dikkat edilecek en önemli husus; bu iki farklı tipteki sulama sistemlerini aynı dağıtım ağına bağlı olarak çalıştırmamak gerekir; çünkü bunların çalışma basınçları ve sulama süreleri birbirinden oldukça farklıdır.

• Elle Sulama. Kent içindeki yeşil alanların ilk basamağını oluşturan bina düzeyindeki yeşil alanların sulanmasında elle sulama kullanılabilinir. Ev bahçesinin küçük olduğu ve ev sahibinin bahçe bakımı ile bizzat kendisinin ilgilenmek istediği zamanlarda zevkli ve dinlendirici bir uğraş da olabilir. Elle sulama, ya delikli teneke kova yada sulama hortumu kullanılarak yapılır. Delikli kova ile sulama özellikle fide yastıkları gibi özen isteyen yerler için uygundur. Hortumla sulama, çim ile kaplı alanlarda belirli aralıklarla dağıtılmış, döşenmiş bir musluk ağını gerektirir. Musluğa takılan sulama hortumu doğrudan doğruya elle veya ayaklı yada el fıskiyeleri ile birlikte kullanılır. Ancak, büyük alanlarda hortum ve fıskiyelerin bir yerden bir yere taşınması hafta içinde saatleri alabilmektedir. Ayrıca bu biçim sulama görsel olarak da pek estetik değildir. Yoğun insan gücü kullanımını gerektiren elle sulamada tesis masrafı düşük, işletme masrafı yüksek ve aynı zamanda sulama işi de çok yorucu ve zaman alıcı olduğu için geniş mekanlarda tercih edilmemelidir.

 

 

Sulama Projesi Hazırlanmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

 

• Vaziyet Planı: Sulama projesi yapılacak alanın ölçekli bir vaziyet planının olması gerekmektedir. Eğer bu plan mevcut değilse uygulamacı tarafından plan hazırlanmak zorundadır. Vaziyet planı mevcut binanın, yolların, sert zeminin varsa çocuk oyun alanı ve spor alanının, kamelyanın yerini gösteren bir plandır. Sulama alanındaki bina, yollar ve sert zeminlerin saptanması sulamada istenmeyen bazı durumların meydana gelmesini önleyecektir. Bu nedenle binaların, yolların ve sert zeminin ıslanmasını önlemek için sulama elemanlarının konumlarına özen gösterilmesi gereklidir. Eğer proje alanı eğimli ise kot farklarını, eğimini ve sulama sisteminin kurulmasını engelleyici yapıların varlığının da tespit edilmesi gereklidir. Bunun için altyapı projesinin de incelenmesi gerekmektedir.
• Bitkisel Tasarım Projesi: Bitkisel tasarım projesinde kullanılacak bitkilerin türü ve konumlarının, sulama suyu gereksinimi, sulama zamanı, süresi ve derinliği için olduğu kadar sulama elemanlarının sistemdeki konumunun düzenlenmesi içinde önemi vardır. Önüne bir ağacın veya bir çalı grubunun konulması durumunda, özellikle bitki boylarının yükselmesiyle bu konumdaki bir sulama elemanının etkin çalışma yapması beklenemez. Bu nedenle bitkisel tasarım projesi ile sulama projesinin uyumlu ve bir paralelliği olmalıdır.
• İklim: Proje alanının hangi iklim kuşağında olduğu önemlidir. Yıllık yağış zamanı ve miktarları ile bu yağışların minimum ve maksimum dönemleri, rüzgarın hızı ve yönü, ısının en düşük ve en yüksek olduğu dönemler saptanmalıdır.
• Toprak Yapısı: Sulanacak alanın toprak türünün tespit edilmesi gereklidir. Kil oranı yüksek toprak mevcut ise bu geçirimsiz demektir. Bu tür bahçelerde sulama sistemi kurulmadan önce drenaj sisteminin kurulması zorunludur. Eğer böyle bahçelerde drenaj yapılmamış ise bitki kökleri çürüyerek ölecektir.
• Su Kaynağı ve Su Kalitesi: Su kaynağının yeri, cinsi ve kapasitesi kadar suyun kalitesi de önem taşımaktadır. İçerisinde sulama ünitelerini tıkayacak boyutta yabancı maddelerin bulunduğu suyun kullanılmasından kaçınmak yada sistemi filtre ile donatmak gereklidir. Suyun içerdiği tuz, kalsiyum, kükürt vb. maddelerin normal ölçülerden fazla olması durumunda da bitkiler zarar göreceğinden suyun analizi üzerinde durulmalıdır.

 

Beş ana başlık halinde verilen bilgilerin ışığı altında proje alanının su gereksinimi saptanıp; tüm verilere uygun sulama elemanlarının seçimi yapılmalıdır. En pratik yöntem olarak; sulanacak alandaki bina, yol ve diğer sert zeminler ve alt yapıların arasında kalan parsellerin şekillerine uyum sağlayacak su fırlatma uzaklığı olan, toprak, iklim, topoğrafik durum ve bitki türlerine uygun springler veya pop-up vb. sulama elemanlarının seçilmesidir. Sulama elemanlarının su fırlatma uzaklıklarına göre parseller üzerinde konumları saptanır. Sulama elemanlarının aralarındaki uzaklığın, sulama çapının en az %60'ını kaplayacak şekilde ayarlanmasına çalışılmalıdır. Sulama elemanları, üçgen veya eşkenar dörtgen olarak konumlandırılır. Konumlandırma yapılırken; bina, sosyal tesis ve yoların ıslanmamasına özen gösterilmelidir. 

 

Sulama Sisteminde  Kullanılacak Malzemeler

 

• Yağmurlama (sprinkler) sulama sisteminde genellikle PE ve PVC borular kullanılır. PVC ve PE boruların su taşıma kapasiteleri, aynı çapta PE boru et kalınlıklarının PVC'e göre kalın olması nedeniyle farklıdır. Boru seçiminde bu özelliğin göz önüne alınması gereklidir. Sprinkler veya pop-up sulama sistemlerinde PE boruların kullanılması oldukça yaygındır. PVC ve PE boruları arasındaki küçük fark; boru et kalınlığının PVC'e göre daha fazla olmasından dolayı aynı çaplı boruların debilerinin farklı olması ve bazı fittingslerin PVC'de kullanılmamasıdır. PE borular sert ve yumuşak olarak iki yapıda üretilir. Sprinkler sulama sistemlerinde yumuşak PE borular kullanılır. PE boruların sprinkler sulama sistemlerinde kullanılmasında PVC'e göre diğer bir fark, PE boru ve ek parça fiyatlarının daha yüksek olması, boru et kalınlığından kaynaklanan, kapasitenin daha az oluşu nedeniyle aynı düzeydeki debi için bir üst çapın kullanılması zorunluluğu güç ünitesinin de büyümesini gerektireceğinden sisteme maliyeti daha yüksek olacaktır. PE boruların kangal halinde olması, boru hattının montajında bir avantaj olarak kabul edilebilir. PE boru PVC'e göre daha az kırılgandır. Ancak bu avantaj boruların toprak üstünde kullanılmasında daha çok geçerlidir. Toprak altında PVC boruların bir darbe nedeniyle kırılması zor bir olasılıktır.
• Hidrosiklon: Dağınık katı maddelerin özellikle kum sudan ayrılması için kullanılan ayırıcılardır.
• Damlatıcılar: Damlatıcılar, plastik bir maddeden yapılmış, lateraller boyunca aralıklı yerleştirilmiş ve düşük basınçla düşük akış hızı uygulayan su kaynağı noktalarıdır. Damlatıcılar arasındaki ve boruların birbirlerinden uzaklıkları; damlatıcının debisine, toprak türüne ve bitki çeşidine göre düzenlenir. Damlatıcılar ağaç, ağaççık ve çalı gruplarının çevresine yerleştirilir.
• Emme Borusu: Emme borusu, genellikle iki lastik arasında veya borunun iç yüzünde spiral çelik tel bulunan bir tip borudur. Pompaların en çok emiş derinliği 7 m olduğu için emme borusunun uzunluğu bundan fazla olamaz.
• Klepe: Eğer emme borusu doğruca su kaynağı içerisine bırakılacak ise su içindeki ucuna bir klepe takılır. Klepenin görevi, pompanın çalışması sona erdiğinde emme borusu içindeki suyun tekrar depoya yada su kaynağına boşalmasını önlemektir.
• Pompa Basma Çıkışı: Emme çıkışı flanş bağlantılı olduğuna göre, pompa basma çıkışı da flanşlı olacaktır. Bunun için bir adaptör gerekecektir. Böylece popma basma çıkışı boş kısmı lastik contalı olan 90 çapındaki PVC boruya bağlanabilecektir.
• Güç Ünitesi: Akaryakıtla çalışan bir pompa olabileceği gibi aynı karakteristikleri taşıyan bir hidroforda olabilir.
• Lateral Borular: Pop-up konumları ve miktarı göz önüne alınarak sulama alanında konumlandırılan lateral boruların miktarı, boru boylarının 6 m olması nedeniyle 6'ın katları olan uzunlukların yazılması gerekir. Örneğin; projede 16 m olan bir PVC boru listesinde 18 m olarak yazılmalıdır.
• Fittingsler (Ek Parçalar): Sistemi oluşturan ünitelerin birbirine bağlanmasını sağlayan parçalardır.
• Redüksiyon: Büyük çaplı boruların daha küçük çaplı borularla birleşmesinin redüksiyon sağlar.
• Filtre: Sulama suyunun temiz olmaması durumunda fitre kullanılır. Pop-up'larda filtre bulunuyorsa da bu yeterli değildir. Ve kısa aralıklarla temizlenmesi gerekmektedir. Temiz olmayan kaynakların suyu ile temiz sulama yapılmak zorunda kalındığında kesinlikle sisteme bir filtre ünitesi bağlanması gerekmektedir.
• Çekvalf: Sulamanın sona ermesiyle bir süre daha borulardan akan su; özellikle eğimli alanlarda pop-up'lardan akmasıyla devam eden ve pop-up çevresinde su göllenmelerine neden olur. Bu nedenle pop-up'ların gövdelerine çekvalflar yerleştirilir. Ancak bu çekvalflar, su akış hızının fazla olduğu boru hatlarındaki suyun akmasını önlemekte etkisiz kalırlar. Çünkü çekvalflar belirli bir basınçta ve hızdaki suyun pop-up'a girmesini önleyebilirler.
• Basınç Düşürücü (Ayarlayıcı): Daha çok damlama sulama sistemlerinde, damlatıcıların çok düşük basınçla çalışması gerektiği için su iletim boru hatlarının son kısmında kullanılır. Ancak, sulama alanının çok eğimli olması ve su kaynağının çok yüksekte bulunması yanında boruların eğim doğrultusunda konumlandırılması durumunda eğimden dolayı gereğinden fazla, hatta bazen boruları patlatacak düzeye ulaşan basıncın meydana gelmesinin önlenmesi için boru hattında basınç düşürücü ünitesi kullanılması gerekir.
• Otomatik Kontrol Merkezleri: Genellikle pompa dairesinde bir duvara monte edilir ve bir yönden elektrik enerji kaynağına, diğer yönden 2.5- 4.0 mm. kablolar ile soleneid vanalara bağlanır. Bunların bina içerisinde ve dışarısında çalışan çeşitli tipleri vardır. Belleklerindeki bilgileri uzun süre saklama, hem otomatik hem de elle kumanda edilme gibi özellikleri vardır. Tablolarında, sulama istasyonu sayısı kadar, sulamanın zamanını, süresini, miktarını, aralığını ve derinliğini ayarlamaya yarayan kontrol elemanları bulunur.
• Soleneid vanalar: Sistemde boru hatları üzerinde yer alan soleneid vanalar, boru çaplarına göre çeşitli tiplerde üretilmektedir. Birer elektrik kablosu ile ayrı ayrı kontrol merkezine bağlanan vanalar, merkezden aldıkları komuta göre açılıp kapandıkları gibi el ile de açılıp kapatılabilirler.
• Kablolar: kablolar soleneid vanaların kontrol merkezine uzaklıklarına göre, boru hatları boyunca uzanırlar. Taşıyacakları yük uzaklığına göre farklı olacağından 100 m'e kadar olan uzaklıklara 25 mm. NNY kablolar, 100 m'nin üstündekiler için 4 mm NNY kabloları kullanılır.

SONUÇ:

Verilen bilgiler ışığında kent içindeki yeşil alanların sulaması için yapılacak sulama projesinin araziye aplikasyonunu gerçekleştirmek için:

• Sistemi oluşturan ünitelerin sulama alanındaki uygulamasını engelleyecek yada bir değişimi gerektirecek hususların olup olmadığı tespit edilmelidir.
• Su kaynağının yeri ve kapasitesi açısından projedeki verilere uyumu kontrol edilmelidir.
• Boru hatlarının geçeceği doğrultu üzerinde kanal açılması ve boruların montajını engelleyecek sert zemin veya diğer yapıların bulunup bulunmadığı saptanmalıdır.
• Springler veya pop-up'ların konumlandırılmasında sorun yaratacak etkilerin varlığı araştırılmalıdır.
• Ana borunun güç ünitesine bağlanması ile ilgili koşulların elverişli olup olmadığı tespit edilmelidir.
• Sisteme yardımcı olarak bağlanacak ünitelerin durumu kontrol edilmelidir.
• Hem yağmurlama sulama hem de damlama sulama sistemi için öncelikle su gereksinimi uygulama aralıklarının değerlendirilmesi yapılmalıdır.
• İşletme basınçları, debileri ve aralıkları ile sulama süreleri günlük uygulama sayılarına göre springler yada damlatıcıların seçimi yapılmalıdır.
• Sulama alanının durumuna ve sulama sırasına göre sistemdeki boşaltım yükü günlük olarak planlanıp; hidrolik ekonomisinin analizi yapılmalıdır.
• Son kez projeye bakıp revize edilmesi gereken noktalar varsa revizesi yapılmalıdır.

 

ARTIK UYGULAMA ALANINDA HERHANGİ BİR SORUN YOK SULAMA PROJESİ UYGULAMAYA HAZIR DEMEKTİR.

 

KAYNAKLAR:  

• SEÇKİN, Ö.B., 1998: Peyzaj Uygulama Tekniği, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 4105, Orman Fak. Yayın No: 453
• AKIN, C., 1998: Bitkisel Peyzaj Alanlarının Sprinkler ve Damlama Sistemleriyle Sulanmasında Uygulanacak Pratik Tasarım ve Projeleme Yöntemleri, Peyzaj Mimarları Odası Yayını

*Bahceşehir Üniversitesi Ögretim üyesi,"T.C. MARMARA ve BOĞAZLARI BELEDİYELER BİRLİĞİ KENT MOBİLYALARI, PARK BAHÇE DÜZENLEMESİ, DEVLET İHALE KANUNU SEMİNERİNE SUNULAN BİLDİRİSİ" 1-5 Nisan 2002 ,Tüyap-Büyükçekmece ,İSTANBUL

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!