Bitki hastalıklarının önemli bir bölümünü de virüslerin oluşturduğu hastalıklar alır. Bitkilerde hastalık yapan çok sayıda önemli virüs vardır. Virüsler çok küçük mikroorganizmalardır. Bu yüzden ancak elektron mikroskobunda görülebilirler.

 

Bitki virüs hastalıkları genellikle ürünün kalite ve miktarının azalmasına yol açarlar. Aynı zamanda bitkiyi zayıflatarak ölümüne neden olurlar.

 

Bitki virüs hastalıklarının oluşturduğu belirtiler, bitki besin maddesi bozuklukları, ilaç zararları, genetik bozukluklar ve iklim şartlarındaki anormal değişikliklerden kaynaklanan belirtiler ile karıştırılabilir. Bu nedenle karar vermeden önce bir uzmanına danışın.

 

ÖNEMLİ SEBZE VİRÜS HASTALIKLARI

 

DOMATES MOZAİK VİRÜSÜ

 

Domates mozaik virüsü domatesin en önemli virüs hastalıklarından birisidir. Domates yetiştiriciliği yapılan hemen her bölgemizde görülen bir virüs hastalığıdır.

 

Belirtisi: Yaprakta mozaik desenleri tipiktir. Ayrıca özellikle de genç yapraklarda daralmalara neden olur. Meyvelerin şekli bozulur ve üzerinde yuvarlağımsı lokal lekeler oluşur.

Yaprakta mozaik desenleri tipiktir. Ayrıca özellikle de genç yapraklarda daralmalara neden olur. Meyvelerin şekli bozulur ve üzerinde yuvarlağımsı lokal lekeler oluşur.

Nasıl bulaşır

Virüs mekanik olarak (sürtünme ve temas), aşı yolu ile, tohum ve hastalıklı bitki artıkları ile bulaşır.

 

DOMATES ÇİFT ÇİZGİ HASTALIĞI

 

Bu hastalık domatesin en önemli diğer bir virüs hastalığıdır. Hastalığa domates mozaik ve patates X virüslerinin beraber bulunması yol açar. Daha çok patates ve domates üretimlerinin yapıldığı birbirine yakın tarlalarda görülme ihtimali vardır.

 

Belirtisi: Yaprakta koyu kahverengi lokal lekeler oluşur. Gövde üzerinde ise uzunlamasına çökük kahverengi çizgiler görülür. Bu belirtiler yaprak sapında da görülür. Ayrıca yapraklar küçülür ve bitkiler bodurlaşır. Meyvelerin şekli bozulur ve üzerinde nekrotik leke ve çizgiler oluşur. Bu hastalığın domatesteki belirtileri, gece-gündüz sıcaklık farkından dolayı oluşan hastalığın belirtileri ile de karıştırılabilir. Gece-gündüz sıcaklık farkından dolayı Orta Anadolu Bölgemizde özellikle de Sakarya vadisindeki domates ve diğer sebze üretimlerinde son yıllarda ciddi kayıplar meydana gelmiştir. Bu kayıpları nispeten azaltmak için kültürel önlemlere dikkat edilmesi gerekir. Özellikle de azotlu gübrelerin kullanımından kaçınılması gerekir.

Yaprakta koyu kahverengi lokal lekeler oluşur. Gövde üzerinde ise uzunlamasına çökük kahverengi çizgiler görülür. Bu belirtiler yaprak sapında da görülür. Ayrıca yapraklar küçülür ve bitkiler bodurlaşır. Meyvelerin şekli bozulur ve üzerinde nekrotik leke ve çizgiler oluşur. Bu hastalığın domatesteki belirtileri, gece-gündüz sıcaklık farkından dolayı oluşan hastalığın belirtileri ile de karıştırılabilir. Gece-gündüz sıcaklık farkından dolayı Orta Anadolu Bölgemizde özellikle de Sakarya vadisindeki domates ve diğer sebze üretimlerinde son yıllarda ciddi kayıplar meydana gelmiştir. Bu kayıpları nispeten azaltmak için kültürel önlemlere dikkat edilmesi gerekir. Özellikle de azotlu gübrelerin kullanımından kaçınılması gerekir.

 

Nasıl bulaşır

Virüs mekanik olarak (sürtünme ve temas), aşı yolu ile, tohum ve hastalıklı bitki artıkları ile bulaşır.

DOMATES SARI YAPRAK KIVIRCIKLIK VİRÜSÜ

 

Domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsü özellikle seralarda görülen domateslerin en önemli diğer bir virüs hastalığıdır. Yurdumuzda daha çok güney ve batı bölgelerimizde örtü altı domates yetiştiriciliğinde görülmektedir. Son yıllarda örtü altı yetiştiriciliği yapılan diğer bölgelerimizde de görülmeye başlanmıştır. Domateslerin en önemli virüs hastalıklarından biri olan bu virüs dış karantina listemizde yer almaktadır.

 

Belirtisi: Yaprak kenarlarında ve ayalarında sararmalar oluşturur. Yapraklar küçülür ve kenardan itibaren yukarı doğru kıvrılarak kayık görünümünü alır. Meyveler geç olgunlaşarak pazar değerini yitirir.

Yaprak kenarlarında ve ayalarında sararmalar oluşturur. Yapraklar küçülür ve kenardan itibaren yukarı doğru kıvrılarak kayık görünümünü alır. Meyveler geç olgunlaşarak pazar değerini yitirir.

 

Nasıl bulaşır

Virüs beyazsineklerle taşınarak, sağlam bitkileri hastalandırır.

HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ

 

Hıyarın en önemli virüs hastalıklarından biridir. Bu virüs hıyardan başka birçok bitkide özellikle de diğer kabakgillerde, domateste ve ıspanakta da hastalık yapar.

 

Belirtisi: Hıyar ve diğer kabakgillerde mozaik desenleri (yani yeşilin farklı tonlarının bir arada bulunması) ve cüceleşme en önemli belirtileridir. Domateste de mozaik desenleri ve cüceleşme yanında, yapraklarda özelliklede genç yapraklarda daralmalara neden olur. Ispanakta ise sararma ve cüceleşme belirtileri tipiktir. Domates, hıyar ve diğer kabakgil meyvelerinde şekil bozukluklarının yanı sıra meyve üzerinde lokal lekeler oluşur.

 

 

Nasıl bulaşır?

 

Virus 60'tan fazla yaprak biti ile taşınır. Yaprak bitlerinin yanı sıra mekanik olarak (sürtünme ve temas), tohum ve hastalıklı bitki artıkları ile bulaşır.

 

BİBER MOZAİK VİRÜSÜ

 

Biber mozaik virüsü biberin en önemli virüs hastalığıdır. Bu hastalığa çeşitli virüsler yol açar (hıyar mozaik virüsü, domates mozaik virüsü gibi).

 

Belirtisi: Belirtileri mevsime göre değişir. Özellikle erken dönemde bulaşan bitkilerde hafifçe sararma ve cüceleşme görülür. Yaprak ayalarında içe doğru çöküntü ve lekeler oluşur. Yaprak şekli bozulur. Meyveler küçülür, şekli bozulur ve üzerinde lekeler oluşur. Bazen de nekrotik lekeler görülür.

 

Nasıl bulaşır

 

Virüs mekanik olarak (sürtünme ve temas), aşı yolu ile, tohum ve hastalıklı bitki artıkları ile bulaşır.

 

 

KABAKGİL VİRÜS HASTALIKLARI

 

Kabakgillerde hastalık yapan iki önemli virüs vardır. Bunlardan bir tanesi Kabak Sarı Mozaik Virüsü, diğeri de Kabak Mozaik Virüsüdür. Her iki virüs de bütün kabakgil bitkilerinde hastalığa yol açar.

 

Belirtileri: Bu virüslerin oluşturduğu hastalıkların ilk belirtileri yapraklar üzerinde sarı-yeşilimsi lekeler şeklinde başlar. Bu ilk belirtilerden sonra bitkinin tümünde mozaik, damar bantlaşması, yaprak deformasyonu ve bodurluk görülür. Damarlar arasında kabarcıklaşma başlar ve kol atma duraklar. Meyvelerde de sarımsı yeşil renk değişimi ve kabarcıklaşma oluşur. Meyve şekli bozulup kıvrılır. Şiddetli enfeksiyonlarda gövdede çatlamalara ve nihayetinde bitkilerde ölüm görülür. Direkt olarak meyvede zarar yaptığı için verimde % 40'lara varan zarara neden olur. Kabakgillerde meyvede belirti oluşturan virüslerin başında bu virüsler gelmektedir. Enfeksiyon zamanına ve şiddetine bağlı olarak üründe kalite ve kantite kaybına yol açtığından ekonomik önem taşır.

Bulaşması

 

Bu virüsler hastalıklı bitki artıklarında ve yabancı otlarda yaşayışını devam ettirebilir.

 

Her iki virüs de mekanik olarak taşınır. Kabak Sarı Mozaik Virüsü birçok yaprak biti vektörü ile taşınırken, Kabak Mozaik Virüsü bazı böcekler ile ve de tohum ile bulaşır.

BAKLAGİL VİRÜS HASTALIKLARI

 

Baklagillerin en önemli virüs hastalıkları Fasulye Adi Mozaik Virüsü, Fasulye Sarı Mozaik Virüsü ve Bezelye Mozaik Virüsüdür. Bu virüsler hemen hemen bütün baklagil bitkilerinde hastalık yaparlar.

 

Belirtileri: Bu virüslerin oluşturduğu hastalıkların ilk belirtileri yapraklar üzerinde sarı-yeşilimsi mozaik desenleridir. Bu ilk belirtilerden sonra bitkinin tümünde mozaik, damar açılmaları, yaprakta şekil bozukluğu, küçülme, rozetleşme ve bodurluk görülür. Şiddetli enfeksiyonlarda nekroz ve nihayetinde bitkilerde ölüm görülür. Baklagillerin tane tutumu da azalır.

 

Bulaşması

 

Bu virüslerin en önemli bulaşma kaynakları tohum ve yaprak bitleri iledir. Bu virüsler aynı zamanda mekanik olarak da bulaşırlar. Fasulye adi mozaik virüsü polen ile de taşınır.

ÖNEMLİ MEYVE VİRÜS HASTALIKLARI

 

KİRAZ HALKALI LEKE VİRÜS HASTALIĞI

 

Bu hastalığa Prunus necrotic ring spot virüsü yol açmaktadır. Kiraz, vişne, erik, şeftali, kayısı, Prunus mahaleb, P. cerasifera, P. Amygdalus, ayrıca gül ve şerbetçi otu virüsün konukçuları arasındadır. Hastalığın belirtilerine ülkemizin bazı bölgelerinde, Konya Akşehir ve Afyon'da rastlanmıştır.

 

Belirtisi: İlkbaharda ağaçta sürgün başladıktan hemen sonra, yapraklarda belirgin olmayan açık ve koyu yeşil beneklenme ve nekrozlar görülür. Bu nekrozlar genellikle şekilsiz olup nadiren yuvarlaktırlar, zamanla nekrozlar dökülünce yaprak delik deşik olur ve yaprak şekli bozulur. Bu delikler saçma tanesi şeklindedir.Bazı izolatları nekrotik reaksiyonları takiben sarı beneklenmelere, nekroza ve yaprak enasyonuna yol açar. Bazı strainleri ise calico ismi verilen klorotik lekeler oluşturur. Şiddetli enfeksiyonlarda çıplak sürgün oluşumu görülür. Bunu ağaçlarda gelişme geriliği ve ölüm takip eder. Meyve gelişiminde gecikme, meyvelerde çökme, lekelenme ve şekil bozukluğu meydana gelir. Virüs %50'ye kadar verim düşüklüğüne ve fidanlıklarda da %60'a kadar anaç kalem uyuşmazlığına sebep olmaktadır. Kuş kirazı çöğüründe %15 ve P. mahaleb çöğüründe %53'e kadar tohumla taşınma saptanmıştır.

 

Bu virüs yaprak kıvrılma virüsü ile beraber olduğunda ağacı 5 yılda öldürmektedir.

 

 

Nasıl bulaşır

 

Virüs kalem, aşı gözü, tohum ve polen ile taşınır.

KİRAZLARDA ENASYON HASTALIĞI

 

Bu hastalık birkaç virüsün bir arada enfeksiyon yapması sonucunda ortaya çıkar. Bu hastalığa yol açan virüsler:

 

Raspberry ringspot nepovirus ve Arabis mosaic nepovirus'dur. Aynı zamanda;

ve Arabis mosaic nepovirus'dur. Aynı zamanda;

 

Raspberry ringspot nepovirus ve Cherry leaf roll nepovirus, Raspberry ringspot nepovirus ve Prune dwarf ilarvirus, Arabis mosaic nepovirus ve Prune dwarf ilarvirus, Prune dwarf ilarvirus ve Strawberry latent ringspot'un birlikte enfeksiyonları sonucunda bu hastalık ortaya çıkmaktadır.

ve Cherry leaf roll nepovirus, Raspberry ringspot nepovirus ve Prune dwarf ilarvirus, Arabis mosaic nepovirus ve Prune dwarf ilarvirus, Prune dwarf ilarvirus ve Strawberry latent ringspot'un birlikte enfeksiyonları sonucunda bu hastalık ortaya çıkmaktadır.

 

Belirtisi: Bu hastalıkla bulaşık kiraz yapraklarının çoğunda belirti görülür. İlk belirtileri sarı yeşil lekeler şeklinde başlar. Mevsim başında yapraklar normal görülür. Daha sonra daralır ve hafifçe dalgalı bir görünüm alır. Yaprağın bir tarafı daha dardır, böylece yapraklar bükük görünüm alır. Aynı zamanda asimetrik bir gelişme gösterir. Hastalığın tipik ve teşhistik olan en önemli belirtisi ise yaprak alt yüzeyinde oluşan enasyon belirtisidir. Orta damardan oluşarak başlayan bu belirti yan damarlar boyunca yaprak kenarlarına doğru gelişir. Bulaşık yapraklar gevrek olup, çabucak kırılır. Bulaşık ağaçların yaprakları geç oluşur. Sürgünlerin boğum araları kısalarak rozetimsi bir görünüm alır. Tomurcuklar iyi bir şekilde gelişmez. Sürgünler yavaş gelişerek dallar ölür. Meyveler geç olgunlaşır ve meyve sapı kısa olur. Meyveler uzunumsu görünür. Dolayısıyla verim düşer. Şiddetli yaprak deformasyonu olduğunda gelişmede gecikme olur.

Nasıl Bulaşır?

 

Hastalığa yol açan virüsler aşı kalemi ve aşı gözü ile taşınırlar. Bunun yanında çoğu (nepovirus olanlar) toprakta yaşayan nematodlar ile bazıları da (ilarvirus olanlar) polen ile de taşınırlar.

SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE AĞAÇLARINDA ŞARKA
HASTALIĞI

 

 

Bu hastalığa Plum pox potyvirus yol açmaktadır. Bu virüs ilk olarak Bulgaristan'da 1918 yılında görülmüştür. Bu yıldan sonra virüs üretim materyalleri ile birçok Avrupa ülkesine taşınmıştır. Ana konukçuları erik, kayısı, nektar ve şeftalidir.

 

Virüsün yol açtığı hastalıktan dolayı erik, şeftali, nektar ve kaysıda çok ciddi kayıplar meydana gelir. Virüs konukçu bitki dışında vektörlerinde ve bitki özsuyunda enfeksiyon yeteneklerini kısa bir süre devam ettirebilirler. Bu hastalık Ege, Marmara, ve Orta Anadolu Bölgemizde erik ve kayısılarda saptanmıştır. En önemli virüs hastalıklarından biri olduğu için hem iç hem de dış karantina listemizde yer almaktadır.

 

Belirtisi: Hastalığın ana konukçuları olan erik, kayısı, nektar ve şeftalide belirtiler genel olarak yaprak ve meyvelerde görülür. Erik ve kayısılarda yaprak belirtileri, sarı leke, bant ve halka şeklindedir. Kayısı ve eriklerde bütün bir vejetasyon yaprak belirtileri görülebilir. Özellikle genç sürgünlerde belirgindir.

Hastalığın ana konukçuları olan erik, kayısı, nektar ve şeftalide belirtiler genel olarak yaprak ve meyvelerde görülür. Erik ve kayısılarda yaprak belirtileri, sarı leke, bant ve halka şeklindedir. Kayısı ve eriklerde bütün bir vejetasyon yaprak belirtileri görülebilir. Özellikle genç sürgünlerde belirgindir.

 

 

Şeftali yapraklarında damarlar boyunca renk açılması ve damar bantlaşması, kıvrılma ve deformasyon şeklinde görülür. Belirtiler ilkbaharda, ilk yapraklanma devresinde görülebilir.

 

Meyve belirtileri, erikte; olum devresine yakın klorotik halka ve bantlar şeklinde çöküntüler görülür. Meyve kesitinde, bu çökmüş yerlerin koyu kahverengi, lastik gibi ve çekirdeğe yapışıktır. Çekirdekte adeta meyvedeki belirtinin izdüşümü meydana gelir. Bunlar koyu renkli nokta, halka ve bantlar şeklindedir.

 

Kayısı meyvelerinde ise genel olarak deformasyon, halka ve bantlar görülür. Çekirdekte de klorotik halka ve bantlar çok belirgindir. Şeftali meyvelerinde de hemen hemen aynı belirtiler görülür. Yalnız meyveler olgunlaştığında kaybolabilir. Bulaşık meyveler deforme olmuşlardır.

 

Hastalığa yakalanmış meyvelerin şeker içeriği oldukça düşük ve tatsızdır. Hastalığın en önemli belirtilerinden biri de meyve olumundan önce meyvelerin dökülmesidir. Meyveler tamamıyla ticari değerini kaybeder.

Nasıl bulaşır

 

 

Virüs yaprak biti vektörleriyle, bulaşık aşı kalemi, aşı gözü, çelik ve çöğür ile taşınır.

 

ELMA MOZAİK VİRÜSÜ

Bu hastalığa Apple mosaic ilarvirus yol açmaktadır. Bu virüs elma yetiştiriciliği yapılan çoğu ülkede yer almaktadır. Virüsün elmadan başka bilinen diğer konukçuları arasında huş ağacı, şerbetci otu, kestane, ahududu, çilek, fındık ve kayısı yer almaktadır.

Bu hastalığa Apple mosaic ilarvirus yol açmaktadır. Bu virüs elma yetiştiriciliği yapılan çoğu ülkede yer almaktadır. Virüsün elmadan başka bilinen diğer konukçuları arasında huş ağacı, şerbetci otu, kestane, ahududu, çilek, fındık ve kayısı yer almaktadır.

Belirtisi: İlkbaharda bulaşık ağaçlarda soluk sarı-krem renginde alanlar yaprak yüzeyinde görülür. Bu alanlar, küçük nokta şeklinde lekelerden ya da düzensiz daha geniş lekelerden, damar sararmalarından, sarı çizgi ve bantlardan ibarettir. Mevsim ilerledikçe bu soluk sarı lekelenmeler, alanlar ve bantlar, krem ya da daha kromsarı ya da beyaz renk alır. Daha sonra da bu alanlar nekrotikleşir.

İlkbaharda bulaşık ağaçlarda soluk sarı-krem renginde alanlar yaprak yüzeyinde görülür. Bu alanlar, küçük nokta şeklinde lekelerden ya da düzensiz daha geniş lekelerden, damar sararmalarından, sarı çizgi ve bantlardan ibarettir. Mevsim ilerledikçe bu soluk sarı lekelenmeler, alanlar ve bantlar, krem ya da daha kromsarı ya da beyaz renk alır. Daha sonra da bu alanlar nekrotikleşir.

Hastalık belirtilerini en iyi Granny Smith ve Golden Delicious gibi hassas çeşitlerde gösterir. Daha dayanıklı çeşitlerde belirtiler bir kaç lekeden ibarettir. Bu hastalığa yakalanmış elma ağaçlarında % 50'ye varan verim kaybı söz konusudur. Bir çok elma çeşidinde belirti görülmez.

Nasıl bulaşır

 

Virüs özsu ile taşınabilir. Bitki özsuyunda stabil değildir. Bu virüsün yayılması daha çok anaç bitkiler ile olmaktadır. Bunun yanında diğer üretim materyalleri ile ve aşı yolu ile taşınmaktadır. Bilinen bir vektörü yoktur. Ayrıca tohumla taşındığına dair bir kanıt yoktur.

ÖNEMLİ BAĞ VİRÜS HASTALIKLARI

 

 

Asma dünyada kültürü yapılan en eski meyve türlerinden birisidir. Bağcılığın tarihçesi milattan 5000 yıl öncesine kadar dayanır. Asmanın anavatanı Anadolu ve Kafkasya içeren bölgedir.

 

Bağlar birçok hastalığa özellikle de virüslere hassastır. Bu virüs ve virüs benzeri hastalıklar, bağlarda verim ve kaliteyi etkileyen faktörlerin en önemlilerinden biri olarak karşımıza çıkarlar. Bağların en önemli virüs hastalığı kısa boğum olarak da bilinen bulaşık soysuzlaşma hastalığıdır. Diğer önemli virüs hastalığı da yaprak kıvrılma hastalığıdır.

 

BULAŞIK SOYSUZLAŞMA (KISA BOĞUM)

 

 

Belirtileri: Bulaşık soysuzlaşma hastalığı asma yapraklarında sarı lokal lekeler, damar bantlaşmaları, deformasyonlar, yaprak simetrisinde bozulmalar, cep oluşumunda düzensizlik ve yaprakta yelpaze formunda değişiklik meydana getirdiği gibi sararmalar da meydana getirirler. Hastalığa yakalanmış asmaların sürgünlerinde çatallaşmalar, yassılaşmalar, zig zag gelişme ve çift boğum oluşumu da görülür. Salkımlarda da tane tutumu azalır. Salkım ve taneler küçülür. Olgunlaşmada gecikmeler meydana gelir. Bu virüs hastalığından kaynaklanan salkımdaki en önemli belirtilerden biri de boncuklaşmadır; yani irili, ufaklı birçok tanenin salkımda bir arada görülmesidir.

 

 

 

Nasıl bulaşır

 

 

Hastalık özsu ile taşınabilir. Hastalığın yayılması daha çok anaç bitkiler ile olmaktadır. Bunun yanında diğer üretim materyalleri ile ve aşı yolu ile taşınmaktadır. Ayrıca nemtodlarla da aktif bir şekilde taşınırlar.

 

ASMA YAPRAK KIVRILMA HASTALIĞI

 

Belirtileri: Bağların diğer önemli bir virüs hastalığı olan yaprak kıvrılma hastalığı en önemli belirtilerini asma yapraklarında meydana getirir. Özellikle de siyah üzüm çeşitlerinde belirtileri tipiktir. Vejetasyon döneminin başında hassas çeşitlerin yapraklarında içe doğru kıvrılmalar başlar. Yaz sonu ve sonbaharda siyah üzüm çeşitlerinin yaprak ayalarında kırmızı, mor renk değişimi ortaya çıkar. Yaprak damarları ise yeşil rengini muhafaza eder. Aynı zamanda içeri doğru kıvrılma çok daha tipik bir hal alır. Beyaz üzüm çeşitlerinin yapraklarında içe doğru kıvrılma ve renk açılması tipik olur. Bu hastalığa yakalanmış asma salkımlarındaki en önemli belirti tanelerdeki renksizleşme ve olgunlaşmadaki gecikmedir. Tane tutumu az ve küçük olur.

Bağların diğer önemli bir virüs hastalığı olan yaprak kıvrılma hastalığı en önemli belirtilerini asma yapraklarında meydana getirir. Özellikle de siyah üzüm çeşitlerinde belirtileri tipiktir. Vejetasyon döneminin başında hassas çeşitlerin yapraklarında içe doğru kıvrılmalar başlar. Yaz sonu ve sonbaharda siyah üzüm çeşitlerinin yaprak ayalarında kırmızı, mor renk değişimi ortaya çıkar. Yaprak damarları ise yeşil rengini muhafaza eder. Aynı zamanda içeri doğru kıvrılma çok daha tipik bir hal alır. Beyaz üzüm çeşitlerinin yapraklarında içe doğru kıvrılma ve renk açılması tipik olur. Bu hastalığa yakalanmış asma salkımlarındaki en önemli belirti tanelerdeki renksizleşme ve olgunlaşmadaki gecikmedir. Tane tutumu az ve küçük olur.

 

Nasıl bulaşır

 

Bu hastalığın yayılması daha çok anaç bitkiler ile olmaktadır. Bunun yanında diğer üretim materyalleri ve aşı yolu ile de taşınmaktadır.

 

Her iki virüs hastalığının genel belirtileri ve oluşturduğu zarar kısaca şu şekilde özetlenebilir. Asmalarda zayıflama, ölüm, üründe % 80'e varan azalma, ürünün kalitesinin düşmesine, bağların vejetasyon periyodunun kısalmasına, çelik veriminin düşmesine, üretim materyalinin köklenme kabiliyetinin zayıflamasına, ürünün şeker içeriğinin azalmasına ve pazar değerinin düşmesine sebep olurlar. Ayrıca ülkemizde ekonomik önemi olan yaprak salamuracılığı dikkate alındığında, söz konusu hastalıkların önemli kayıplar meydana getirdiği açıktır.

 

ÖNEMLİ TAHIL VİRÜS HASTALIKLARI

 

 

ARPA SARI CÜCELİK VİRÜSÜ

 

 

Yurdumuzda tahıllarda görülen en önemli virüs hastalıklarından birisidir. İsmi arpa sarı cücelik virüsü olmasına rağmen arpadan başka buğday, yulaf, triticale, mısır ve çeltikte de hastalık yapan bir virüstür.

 

Belirtisi: Hastalığın belirtileri en iyi arpa ve yulafta görülür. Buğdaydaki belirtileri daha hafiftir. Yapraklarda sararma ve kırmızılığa neden olur. Bitkiler cüceleşir. Yapraklar kalınlaşır ve yukarıya doğru dik bir hal alır. Başak oluşumu gerçekleşmez.

 

Nasıl bulaşır

 

 

Virüs 20'den fazla yaprak biti türü ile yayılır. Bu hastalığın yaygınlığı vektörü olan yaprak bitlerinin populasyonu ile doğru orantılıdır.

 

BUĞDAY ÇİZGİ MOZAİK VİRÜSÜ

 

 

Yurdumuzda tahıllarda görülen önemli virüs hastalıklarından birisi buğday çizgi mozaik virüsüdür. Bu virüs de buğdaydan başka mısır ve darıda da hastalık yapar.

Belirtisi: Hastalığın en önemli belirtileri yapraklarda yeşil sarı çizgiler oluşturması ve cücelik oluşturmasıdır. Çizgiler birbirine paraleldir ancak devamlı değil genelde kesik kesiktir. Bazen de yapraklarda hafif mozaik ve sararmalar görülür. Daha sonra yapraklar kahverengileşir. Başak oluşumu gerçekleşmez.

Hastalığın en önemli belirtileri yapraklarda yeşil sarı çizgiler oluşturması ve cücelik oluşturmasıdır. Çizgiler birbirine paraleldir ancak devamlı değil genelde kesik kesiktir. Bazen de yapraklarda hafif mozaik ve sararmalar görülür. Daha sonra yapraklar kahverengileşir. Başak oluşumu gerçekleşmez.

Nasıl bulaşır

 

 

Virüs akarla taşınarak tahıl alanlarına yayılır. Bu hastalığın yaygınlığı vektörü olan akarların populasyonu ile orantılıdır.

 

ÖNEMLİ ENDÜSTRİ ve YEM BİTKİLERİ VİRÜS
HASTALIKLARI

 

 

PATATES VİRÜS HASTALIKLARI

 

 

Ülkemizde patateslerde bulunan 4-5 tane önemli virüs hastalığı vardır. Bunlar arasında en önemlileri patates X, patates Y, patates A ve patates yaprak kıvrılma virüsleridir. Bunlardan ilk üçü bir arada bulundukları zaman çok daha şiddetli hastalıklara yol açarlar.

Patates X virüsünün patateste sebep olduğu hastalık Patates Latent Virüs Has

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!