Cotoneaster türlerinin büyük bir çoğunluğu Çin, Himalaya ve Kafkasya'da yayılış göstermektedir.
Çoğunlukla kışın yaprağını döken, bazıları da herdemyeşil, sürgünleri dikensiz, boylu ve sürünücü çalılar veya fazla boylanmayan küçük ağaçlardır. Tomurcukları sürgüne sarmal dizilmiştir. Yaprakları deri gibi sert ve tam kenarlıdır. Çiçekler teker teker bulunur ya da yalancı şemsiye kurulu oluşturur, renkleri beyaz veya pembedir. Küçük elma görünümündeki meyveleri değişik renktedir. Parlak kırmızı, portakal sarısı veya kırmızımtrak mor veya siyahtır. Meyveler ağaç ve çalılar üzerinde yaz, sonbahar ve hatta kış boyunca asılı kalırlar ve göz kamaştırıcıdırlar. Çiçekleri bal arılarını cezbeder.
Genelde bütün türleri birkaç istinası ile (C. horizontalis, C. franehetti, C. apiculatus, C. divaricatus gibi) soğuk yörelerimizde İç Analodula'da da yetişebildikleri gibi bütün sahil kesimimizde de yetiştirilme şansına sahiptirler. Ancak boylu ve daimi yeşil olan türler kuvvetli donlara karşı hassastırlar; korunmaları gerekir. Güneşli, iyi drenajlı yerler seçilmelidir. Meyveleri kurakça koşullarda daha iri ve ağır olur. Dikimde kaplı fidanlar kullanılmalıdır. Seyrek ve lifli olan kök sistemi fazla yer değiştirmeye karşı hassastır. Çoğunlukla tohumla üretilirler. Kuzey yarı kürenin ılıman kuşağında yayılan 50 kadar türü vardır. Ülkemizde de 7 türü doğal yetişmektedir. Güzel çiçekleri ve özellikle kış boyu üzerlerinde kalan küçük meyveleri ile peyzaj çalışmalarında; kaya bahçelerinde, alanların kenarlarına bordur, çit, perde veya yerörtücü olarak yaygın şekilde kullanılırlar.
I.COTONEASTER CORNUBIA' -DAĞ MUŞMULASI (ROSACEAE)
Yetişme Yeri: Vatanı İngiltere'dir.
Boy ve Çap: 3.5-6m arasında boy yapar.
Genel Özellikleri: Herdem yeşil büyük yuvarlak bir çalı yada küçük bir ağaçtır. Dalları yay şeklindedir.Yaprakların uzunluğu 12cm ye kadar çıkar.Yoğun meyve demetleri dalları aşağıya doğru ağaırlaştırmaktadır.1930 yılında İngilterenin Exbury şehrinde Cotoneaster frigadus ile Cotoneaster salicifolius arasında üretilen bir melazdir.
İklim ve Toprak İstekleri: Soğuk ve sıcak rejyonlarda yetişebilmekte, tercihen tamamen güneş altında gelişmesini daha iyi yapar. Humusça zengin, hafif kalkerli, iyi drenajlı toprakları tercih ederler.
Budama Durumu/Budamaya gerek yoktur.Fazla büyümesini istenmediği durumlarda budanır.
Üretim tekniği:Çe\ke üretilir.
Kültivarları:
I.COTONEASTER DAMMERI CORAL BEAUTY'-DAĞ MUŞMULASI(ROSACEAE)
Yetişme Yeri:
Boy ve Çap: Boy 1 m Çap:2m
Genel Özellikleri: Küçük oval, parlak koyu yeşil yapraklıdır. Beyaz çiçeklidir.yaz başı çiçeklenir.Meyveler
küresel parlak kırmızıdır.
İklim ve Toprak İstekleri: Dayanıklı bir bireydir.
Budama Durumu:Gene form olarak budamaya gerek yoktur.
Üretim tekniği:Çe\ke üretilir.
Kültivarları:
I.COTONEASTER DAMMERİ -DAĞ MUŞMULASI (ROSACEAE)
Yef/şme Yeri: Vatanı Çin'dir.
Boy ve Çap: 15-30cm boy 3m yayılış gösterir.Sürgünleri yerde sürünen herdemyeşil çalılardır.
Genel Özellikleri: Sürgünleri yerde sürünen herdem yeşil çalılardır.Genç sürgünleri tüylü olup daha sonra çıplaklaşır.Yapraklar 1.5-3cm uzunluğunda eliptik veya eliptik- oblong uç kısımları küt veya sivrice yada nadiren kertikli olabilir.aya sapa doğru daralır.geniş kama biçimini alır.Yapraklar koyu yeşil cilalanmış gibi parlak ve çıplak, alt yüzleri soluk yeşil veya gri-yeşil renklidir, önce uzun seyrek tüylerle örtülü daha sonra yaprağın altı çıplaklaşır.Çiçekler beyaz teker teker bulunur 1 cm çapındadır kısa sapları vardır.Meyveleri küre biçiminde 6-7mm çapında parlak kırmızı renklidir.
İklim ve Toprak İstekleri: Soğuk ve sıcak rejyonlarda yetişebilmekte, tercihen tamamen güneş altında gelişmesini daha iyi yapar. Humusça zengin, hafif kalkerli, iyi drenajlı toprakları tercih ederler.
Budama DurumurBudamaya gerek yoktur.
Üretim tekn/ğ/;Ekseriyatla tohum ile çoğaltılırlar.Tohumlar hasat edilir edilmez 1-3 ay soğuk katlamaya alınmalıdır.İlkbaharda ekilmeli ekim yastıklarına gölgeleme yarar sağlar.
Kültivarları:
I.COTONEASTER FRANCHETII -TİBET DAĞ MUŞMULASI (ROSACEAE) Yetişme Yeri: Vatanı Tibet ve Çin'in batısı'dır. Boy ve Çap: 3m ye kadar boylanan bir çalıdır.
Genel Özellikleri: Sürgünleri sık tüylü. Kalın yaprakları eliptik oval biçimli,sivri uçlu ve tabanı da geniş kama şeklinde 3cm boyundadır.Yaprakların üst yüzü başlangıçta tüylü sonradan çıplaklaşır,alt yüzü ise sarımsı boz ya da gri beyaz sık tüylüdür.Yaprak sapları 1-3cm uzunluğundadır.Küçük pembe beyaz çiçeklerin 5ile 10 tanesi bir araya gelerek kurul oluştururlar.Meyvesi oval biçimli 6-7mm uzunluğunda.kırmızı tüylü sonradan çıplaklaşır.Dalları aşağıya doğru sarkık olduğundan tepesi yayık ve geniş olur.taş bahçelerine dikilmeleri uygundur.
İklim ve Toprak İstekleri: Soğuk ve sıcak rejyonlarda yetişebilmekte, tercihen tamamen güneş altında gelişmesini daha iyi yapar. Humusça zengin, hafif kalkerli, iyi drenajlı humusça zengin toprakları tercih eder.
Budama Durumu;Budamaya gerek yoktur.
Üretim fe/cn/ğ/;İlkbaharda tohumla, sonbahar sonunda ya da ilkbaharda çelik veya daldırma ile çoğaltılabilirler. Kültivarları:
ll.COTONEASTER HORİZONTALİS -DAĞ MUŞMULASI (ROSACEAE)
Yetişme Yeri: Vatanı Çin'dir.
Boy ve Çap: Fazla boylanmayan (60-90cm.),2.5-3m dalları yerde sürünerek yayılan çalıdır.
Genel Özellikleri: Kışın yapraklarını döken, Sürgünleri muntazam ve sık bir şekilde iki sıralı sarmal dizilmiştir. Yaprakları geniş eliptik veya daireseldir, uç kısmı sivricedir, 5-12mm. boyundadır, üst yüzü koyu yeşil ve çıplaktır, alt yüzü ise seyrek tüylüdür. Yaprakları sonbaharda portakal sarısı veya kırmızı renge dönüşür, ilkbaharda çiçek açar. Çiçekler tek tek veya ikisi bir arada bulunur, sapsızdır, pembe renklidir. Meyveleri 5mm. çapındadır, parlak kırmızı renklidir.Köşelerde iyi bir vurgu oluştururlar.Kaya bahçelerinde büyük kayaların üzerine dökülüşleri güzeldir ve duvarları tutmaları mükemmeldir.
İklim ve Toprak İstekleri: Soğuk ve sıcak rejyonlarda yetişebilmekte, bol güneş ve iyi drenajlı toprakları tercih ederler.
Budama Durumu.-Budamaya gerek yoktur.
Üretim te/tn/ğ/:Ekseriyatla tohum ile çoğaltılırlar.Tohumlar hasat edilir edilmez 1-3 ay soğuk katlamaya alınmalıdır.İlkbaharda ekilmeli ekim yastıklarına gölgeleme yarar sağlar. Kültivarları:
ll.COTONEASTER MICROPHYLLUS -KÜÇÜK YAPRAKLI DAĞMUŞMULASI (ROSACEAE)
Yetişme Yeri: Vatanı Himalayalar ve Güneybatı-Çin'dir.
Boy ve Çap: Dalları yanlara doğru açılan 1m ye kadar boylanan bir çalıdır.
Genel Özellikleri: Herdem yeşil bir çalıdır.Sürgünlere sarmal dizilen yapraklar kalın ters yumurta biçimindedir uç kısımları küt veya kertikli dip kısmı kama gibi sivri ve tam kenarlı üst yüzleri parlak koyu yeşil alt yüzleri boz yeşil keçe gibi sık tüylerle örtülüdür.Çiçekler teker teker bulunur nadirende iki üç tanesi bir aradadır.Çiçekler beyaz renkli 1cm çapındadır.Küre biçimindeki meyveleri 8-12mm dir.Meyveler koyu kırmızı eflatun kırmızıdır.
İklim ve Toprak İstekleri: Kuraklığa ve soğuklara dayanıklıdır. Herhangi bir toprak isteği yoktur.
Budama Durumu;Budamaya ihtiyacı yoktur.
Üretim tekniği:Ekseryata tohum ile çoğaltılırlar.Tohumlar hasat edilir edilmez 1-3 ay soğuk katlamaya alınmalıdır.İlkbaharda ekilmeli ekim yastıklarına gölgeleme yarar sağlar.Çeliklede üretilebilir.
Kültivarları:
Cm. ev. "Cochleatus': Yerde sürünen çok meyveli bir çalıdır.
Cm. ev. "thymifolius': Yukarı doğru yönlenen 60cm yüksekliğinde bir çalıdır. İnce dallı yaprakları kama biçimindedir.
III.COTONEASTER SALİCİFOLİA-SÖĞÜT YAPRAKLI DAĞ MUŞMULASI (ROSACEAE)
Yetişme Yeri: Vatanı Batı Çin'dir.
Boy ve Çap: 5m. ye kadar boylanabilen, sürgün ve tepesi yaygın, herdemyeşil çalıdır.
Genel Özellikleri: Yan dalları yanlara ve aşağıya doğru sarkar. Dar eliptik veya mızrak şeklindeki yaprakları 4-9cm. uzunluğundadır. Yaprak ayasının üst yüzü biraz buruşuktur, alt yüzü mavimsi yeşil ve ince tüylüdür. 5cm. genişliğinde yalancı şemsiye durumunda kurullar oluşturan çiçekleri beyazdır. Meyveleri 5cm. çapında, küre biçiminde ve parlak kırmızıdır.
Kültivarları:
C. s. ev. 'Fructuluteo' - Meyveleri sarı renklidir.
C. s. ev. 'Repens' - Yerde sürünen bir çalıdır, yaprakları çok dardır, kırmızı renkli meyveleri küçüktür. C.s. ev. 'Autumn Fir' - Yarı herdemyeşil boylu bir çalıdır; dalları gevşek ve aşağıya doğru sarkıktır; meyveleri portakal sarısı rengindedir.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!