Laburatuvarda analiz edilen bir toprakta fazla miktarda x bitki besin maddesi bulunursa, o bitki besin maddesini içeren gübreden verildiği zaman topraktan alınan mahsulde herhangi bir artış görülmemekte; hatta azalış görülmektedir. Halbuki testi yapılan bir toprakta bitkinin ihtiyacından daha az x besin maddesi bulunuyorsa, o bitki besin maddesini içeren gübreden verildiği zaman topraktan alınan mahsulde belirli oranlarda artışlar sağlanmaktadır.
Değişik tarlalara ait topraklar farklı besin maddeleri içerir. Toprak tesleri mevzu bahis toprakta hangi bitki besin maddesinin eksik olduğunu ve hangi bitki besin maddesinin yüksek olduğunu gösterir. Toprak testleri üreticiye, gübre için sarfettiği paradan azami istifadeyi sağlamaya yardım eder. Gereksiz yere gübre kullanılmamasını sağlar.
Toprak testleri yaptırmadan gübre kullanırsak ne olur?
a) Gereğinden çok gübre kullanırız. Hatta fazla gübre toprağa ve mahsule olumsuz etki de yapabilir. Ayrıca ekonomik kaybımıza da sebeb olabilir.
b) İhtiyaçtan daha az gübre kullanırız. Bu taktirde ürün gübreden tam olarak istifade sağlıyamaz. Elde edilecek ürün ekonomik bakımdan bizi tatmin etmeyebilir.
c) Yanlış cins gübre kullanırız. Sonucunda ürün miktarı azalabilir, yatabilir veya kuruyabilir. Toprak reaksiyonu ve evsafı değişebilir. Ekonomik yönden verilen para heba olur.
d) Yanlış zamanda ve yanlış şekilde gübre kullanırız. Böyle bir gübrelemeden hiç bir fayda sağlıyamayız.
Yukarıdaki yanlışları yaptığımız zaman gübrelemeden azami istifadeyi sağlıyamadığımız gibi toprağa kötü bir karakter verbiliriz ve bir daha o toprağa eski yapısını almasını sağlayamayız.Onun için toprak testi yaptırmak zorundayız.
Toprak numunesi nasıl ve neyle alınır?
Toprak testleri; toprakların bitki besin maddesi ve kireç ihtiyaçlarını tasbit etmek suretiyle değerlerini isbat etmişlerdir. Usulune uygun olarak alınmamış bir numunenin test sonucu, kişiyi yanlış yola sevkettiği gibi ayni zamanda para, güç ve zaman kaybına sebep olur.
Toprak numunesinin alınması çok basittir. Hatırda tutulacak en önemli husus, alınacak toprak numunesinin o tarla toprağını layıkiyle temsil etmesidir. Bir tarlanın toprağı diğer bir tarlanın toprağından tamamıyle farklı olabilir ve hatta ayni tarla içerisindeki topraklar da zaman zaman farklı olabilir. Renk, meyil, yükseklik, o toprağın bünyesi, toprak derinliği, mahsül farkı ve değişik toprak işlemeleri ayni tarla içerisindeki toprağın farklı olmasına sebeb olabilir.
Toprak numunesini almadan önce, yukarıdaki hususlar gözönünde bulundurularak, arazi oldukça mütecanis bir şekilde parçalara ayrılmalı, önemli değişiklikler gösteren araziler ayrı birer kısım kabul edilerek her birinden ayrı ayrı örnekler alınmalıdır. Örneklerin alınacağı yerler 40 dönümden büyük olmamalı, 100 dönümlük bir araziden en az üç "Karışık" örnek alınmalıdır.
Karışık örnek; numune alınacak yer tesbit edildikten sonra, bu yerin büyüklüğü gözönünde bulundurularak, 10 - 15 noktadan alınan örneklerin birlikte karıştırılması suretiyle elde edilen örnektir.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi, numuneler tarlanın bir tarafın dan öbür tarafına uzanan bir düz çizgi üzerinden alınmayıp zigzag bir çizgi üzerinden alınmalıdır.
Numune almak için muhtelif aletler kullanılmakta; Toprak burgusu, Toprak sondası ve Küreği bu aletler arasında yeralmaktadır. Toprak çok yaş veya kuru değilse, sonda ile; toprak kuru ise burgu ile; bu aletlerde her ikisi de bulunmadığı taktirde, toprak numunesi bahçe küreği veya belle alınabilir.
Yukardaki gibi V harfi şeklinde ve 30 cm derinliğinde bir çukur kazılır. Sonra sekilde görüldüğü gibi çukurun düzgün tarafından takriben 3-4 cm kalınlığında bir toprak dilimi alınıp, alınan bu örneğin sağından, solundan ve küreğin ucundan gelecek şekilde traş edilmek suretiyle kare şeklinde muntazam bir biçime getirilir. Tarlanın üstünü temsil eden kısmın traş edilmemesine dikkat edilmeli ve bu şekkilde alınacak 10-15 numune bir bez üzerine veya bir kova içerisinde karıştırılmalıdır. Karıştırırken keseklerin iyice parçalanması sağlanmalı ve ele geçen bitki parçaları ve taş parçaları temizlenmelidir. Karıştırma işi bittikten sonra, bir kilo kadar toprak avuçla azar azar numune torbasına konur. Numune torbasına ilave edilmesi gerekli etiketin üzerine;
ETİKET
Numune alınmayacak yerler Nereleridir?
- Eskiden gübre yığılmış yerler;
- Su toplanan arklar;
- Eski çit yerleri;
- Eski ot yığını yerleri;
- Hayvan gübresi bulunan yerler;
- Harman yerleri ve hayvan yatmış olan sahalar;
- Sap, kök ve yabani otların yakıldığı sahalar;
- Tarlanın hafif tümsek veya su birikintisi sebebiyle çukurlaşan sahalar;
- Numune alınacak saha içerisindeki ağaç altları;
- Sıraya gübreli ekim yapılan mahsullerde sıra üstlerindeki sahalar;
- Dere, orman, kanal, su arkı ve yollara akın kısımlar;
- Ayni tarlanın içerisinde farklı özellik gösteren sahalar; örneğin kum yığınları veya kumlu tarlalarda kil yığınları; şayet bu özellik taşıyan kısımlar ayrı olarak gübrelenmek isteniyorsa o taktirde buradan da karışık bir numune alınır.
Numune alma derinliği ve zamanı ne olmalıdır?
Derinlik, toprağın sürme veya işleme derinliğine göre değişir. Gübreler bakımından, mahsuller besin maddelerini bu kısımdan aldıkları için, bizi daha çok işlenen toprak tabakası ilgilendirir. Onun için verimlilik numunelerini alırken numune alma aletlerini alttaki sert kısma batırmamalıyız. Gübreleme maksadıyle alınacak numuneler, umumiyetle 0-30 cm Derinliğinden alınmalıdır. Eğer ağaç dikimi ve benzeri amaçlarla numune alınacaksa, 0-30 ve 30-60 cm'den de örnek alınmalıdır. Numune alınacak yerin toprağı, biraz tavlı olmalıdır. Numune biraz ıslak ise, gölgede kendi haline kurutulmalıdır. Islak numuneyi soba üzerinde kurutmanın, besin maddeleri uçacağı için, mahsurları mevcuttur. Numune kurutulmadan ıslak olarak bir torbaya konacak olursa, bir kısım bitki besin maddesi torba tarafından emileceği cihetle analiz sonucunun mükemmeliyetini önler. Numune alma zamanı her bitki için değişiktir. Temel esas; bitkinin topraktan kaldıracağı bitki besin maddelerini kafi derecede ve zamanında bulması önem arzetmektedir. Bitki besin maddesini kafi şekilde ve zamanda bulabilmesi o tarlaya uygun zamanda ve miktarda gübre verimesiyle mümkündür. Bunun için tekniğine uygun olarak alınmış toprağı, laburatuvara en geç bir ay evvel ulaştırıması gerekir.
Analiz sonuçları ne kadar zaman sonra alınır?
Numunelerin analiz edilmesi ve gübre tavsiyelerinin yapılabilmesi İçin toprak numunelerinin laburatuvara gitmesinden 2 hafta sonra mümkün olabilir. Sonbaharda laburatuvara fazla miktarda numune gönderildiği için yukarıdaki müddeta 1 hafta daha uzatılmalıdır.
Yukarıdakilerini özetlersek;
- Analiz edilecek her numune 20-40 dönümlük mütecanis bir sahaya temsil etmelidir.
- Mütecanis bir sahanın 10 - 15 yerinden alınan numunelerin karışımından meydana gelecek olan toprak numunesi sahayı iyi bir şekilde temsil etmelidir.
- Numuneler toprak yüzeyinden itibaren 15 - 20 cm derinlikteki işlenen toprak katmanından alınmalıdır
- Toprak numunesi almak için Sonda, Burgu, Bahçe küreği veya Bel kullanılmalıdır.
- Numunelecek sahaya benzemeyen yerlerden toprak alınıp, diğerlerine karıştırılmamalıdır. Bu saha için ayrıca bir analiz istendiği taktirde; bahis konusu sahadan alınan numuneler birbirine karıştırılarak ayrı bir numune yapılmalıdır.
- Mütecanis sahadan alınan numuneler birbirine karıştırıldıtan sonra alınacak bir kg kadar toprak analiz laburatuvarına gönderilmelidir.
- Bilgi kağıtları da o toprakla birlikte laburatuvara gönderilmelidir.
- Numunelerin analizi ve gübre tavsiyelerinin yapılabilmesi için 2-3 haftalık bir zamana ihtiyaç duyulmaktadır.
- Analiz raporunda belirlenen gübre tavsiyelerine uymak üreticimizin menfaatinedir.
Kaynak : neu.edu.tr/tarimbakanligi/int%2002/istpersonel/toprak%20numunesi%20nasil%20alinir.htm
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!