ÇEŞİT VE ANAÇ SEÇİMİ

Modern badem yetiştiriciliğinde seçilecek çeşitlerin
- geç çiçek açması
- kendiyle uyuşur olması (tozlayıcı çeşit gerektirmemesi)
- çift meyve oranının % 5’in altında olması ya da hiç olmaması
- bol ürün vermesi ve iç bademinin  kaliteli olması
- önemli badem hastalıklarına karşı dayanıklı olması

gibi bazı özelliklere sahip olması istenir.

 

  

 

Yukarıdaki özelliklerin hepsini bir arada taşıyan mükemmel çeşit henüz bulunamamıştır. Bununla birlikte söz konusu özelliklerden bazılarına sahip olan çeşitler günümüzde ticari olarak başarılı bir şekilde yetiştirilmektedir.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığının “meyve çeşit tescil listesinde” ülkemizde ıslah edilmiş olan badem çeşitleri ile bazı yabancı çeşitler yer almaktadır. Bahçelere dikilecek fidanlar mutlaka “sertifikalı” olmalıdır. Fidanların istenilen çeşitlerden olması (ismine doğru olması) için rasgele değil, bilinen kuruluşlardan ve güvenilir fidancılardan satın alınmasına dikkat edilmelidir. Tarım Kuruluşlarınca verilen fidan desteğinden yararlanabilmek için satın alınacak fidanların ülkemizde tescilli çeşitlerden ve sertifikalı olması koşulu vardır.

Badem çeşidi için önceden yapılmış bir tercih yoksa, mutlaka bahçe kurulacak yere en yakın tarım kuruluşunun veya ziraat fakültesinin ya da meyvecilik uzmanlarının görüşü alınmalıdır. Zira, ülkemizdeki iklim ve toprak koşulları bölgelere göre büyük  farklılık gösterdiğinden üretim yapılacak bölgeye uygun çeşitlerin seçilmesi ve yetiştirilmesi büyük öneme sahiptir. 

Tarım ve Köyişleri Bakanlığının tescil listesinde yer alan badem çeşitleri  

Yerli çeşitler: Dokuzoğuz-I (104-1), Dokuzoğuz-II (120-1), Gülcan I (101-23), Gülcan II (300-1),  48-2, 48-3, 48-4, 48-5, 101-9, 101-13, 106-1. 

Yabancı çeşitler: Ferragnes, Ferraduel,, Ferrastar, Nonpareil, Texas, Drake, Ne Plus Ultra, Peerless, Marcona, Tuono.

Son yıllarda, yukarıdaki tescil listesinin içinde bulunmayan bazı badem çeşitlerinin fidanları da ithal edilmeye başlanmıştır. Ancak, ithal çeşitlerin ülkemizdeki performansları hakkında yeterli araştırma ve deneyim bulunmamaktadır. Bazı ziraat fakülteleri ve tarımsal araştırma kuruluşları Anadolu'nun  değişik iklim ve toprak koşullarında söz konusu badem çeşitlerini denemeye almışlardır. Gelecek yıllarda bu çeşitlerin ülkemiz koşullarına uygunluğu (adaptasyonu) hakkında bilimsel bulgular yayınlanacaktır.

Badem ağaçları ilkbaharda erkenden uyandığı için çiçekleri donlardan zarar görebilir ve ayrıca karşılıklı tozlanma sorunları nedeniyle az meyve tutabilir. Bu bakımdan yetiştirilecek badem çeşitlerinin özellikle “geç çiçeklenme” ve “kendine verimlilik” özelliklerini taşıması çok istenir. Kendine verimli badem çeşitlerinin ağaç başına ya da dekara veriminin daha yüksek olduğu da bildirilmektedir. Geç çiçeklenen bazı badem çeşitleri ülkemizde tescilli olup bunların fidanları sertifikalı olarak üretilmektedir; fakat  hem geç çiçeklenen hem de kendine verimli olan çeşitler henüz ülkemizde tescilli değildir. Bu iki özelliği taşıyan çeşitler yurt dışında patentli olduğundan yerli fidanlıklar bunları sertifikalı olarak üretememektedir. Bu çeşitlerin de Tarım ve Köyişleri Bakanlığının tescil listesine alınması halinde ülkemizde badem üretimi daha kolay gelişebilecektir. Mevcut durumda, ülkemizde tescilli olan geç çiçeklenen badem çeşitleriyle karşılıklı tozlanmaya da önem verilerek çok verimli ticari bahçeler kurulmaya başlanmıştır.

Bazı ticari badem çeşitlerinin sert kabuklu meyvelerinin (üstteki sıra) ve iç bademlerinin (alttaki sıra) görünümü. Satın alacağınız fidanların çeşitleri mutlaka "ismine doğru" olmalıdır. Bahçeye dikilen fidanların hepsi tutmayabilir. Ancak dikilen fidanların normalden daha fazlasının tutmaması durumunda (% 5'den daha fazla) yitirilen fidanların ertesi dikim sezonunda "bedelsiz olarak" yenilenmesi için fidancılardan yazılı bir garanti istemek akıllıca bir davranış olur . 

 

Badem çiçeklerinin tozlanmasını bal arıları sağlar. Arılar çiçek tozlarını çiçekten çiçeğe ve ağaçtan ağaca taşıyarak meyvelerin oluşması için gerekli olan döllenmeyi gerçekleştirir. Bu yüzden badem bahçeleri ister kendine verimli ister karşılıklı tozlanma gerektiren çeşitlerden kurulu olsun, iyi bir verim elde etmek için yeterli sayıda arı kovanı bulundurulması gerekir. tozlanma ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için buraya tıklayınız

Badem ağaçlarının Bor kapsamı çiçeklerin meyve tutma oranını etkilemektedir. Ülkemizde yapılan bir araştırma sonucuna göre, sonbaharda hasattan  sonra badem ağaçlarına 250 ppm Bor püskürtülmesiyle, ilkbaharda açan çiçeklerin meyve tutma oranı % 10 artmıştır
Sulu koşullarda yetişen dört yaşındaki bir  badem ağacının çiçek dönemindeki görünümü  (Ferraduel çeşidi). Badem ağaçlarında ne kadar çok çiçek tozlanırsa o kadar çok meyve elde edilir. İyi bir verim için açan çiçeklerin % 30'nun meyve tutması istenir.
Arılar badem çiçeklerinin sağlar. Çiçek tozları arıların vücuduna yapışır ve arılar çiçeğin içinde bal özü almak için uğraşırken çiçek tozları da dişi organla temas eder. Böylece meyve oluşması için zorunlu olan "tozlanma" ve arkasından da "döllenme" olayı gerçekleşir. Ticari badem bahçelerinde iyi bir tozlanma sağlanarak yeterli düzeyde meyve tutumu elde edebilmek için 4 dekara en az 1 adet arı kovanı yerleştirilmelidir.
Şeftali x badem melezi olan GF 677 anacı badem ağaçlarının daha iyi gelişmesine yol açar. Yukarıdaki şekilde solda badem anacına aşılı, sağda ise GF 677 anacına aşılı 3 yaşlı ağaçlar bir arada görülmektedir. Aynı yaşta olan bu ağaçlar (Ferraduel çeşidi) arasındaki gelişme farkı çok belirgindir
GF 677 anacı badem ağaçlarını daha erken yaşta meyveye yatırır. Şekildeki genç badem ağacının alt dallarında meyve oluşumuna dikkat ediniz. Badem fidanlarını terbiye ederken ana dalların seçimine büyük önem vermek gerekir

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!
Yorum ekle

Yorum ekle

    • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
      heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
      winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
      worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
      expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
      disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
      joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
      sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
      neutral_faceno_mouthinnocent
Okunamayan kodu yenilemek için resmin üstüne tıklayınız