Hüseyin GÜLER*

Giriş

Son yıllarda tarımda kimyasal ilaç kullanımı artmıştır. Bunun sebebi, birim alandan daha fazla ve daha kaliteli ürün elde etme isteğidir. Böylece daha fazla para kazanıp emeğimizin karşılığını alabiliriz.  Eğer, uygun ilacı doğru zamanda, doğru miktarda ve yeterli düzgünlükte atmazsak, bize faydadan çok zarar getirir

Çünkü hem gereksiz yere ilaç atmış oluruz, hem ilaçlamadan beklenen yararı sağlayamayız hem de çevreyi kirletiriz. Yanlış olarak attığımız ilaçlar topraklarda, sularda ve tükettiğimiz ürünlerde birikerek insanların ve hayvanların hastalanmalarına,  hatta ölmelerine yol açtığı gibi doğal hayatı yok ederek topraklarımızı çoraklaştırmaktadır. Eğer biz bu gün üstümüze düşen görevleri yerine getirmezsek, çocuklarımıza üzerinde ürün yetiştirebilecekleri tarım alanları bırakamayacağız. Oysa biz bu doğayı, bu çevreyi ve bu tarlaları gelecek yeni nesiller olan çocuklarımıza borçluyuz. Unutmayın ki bilinçsizce kullandığımız her tarımsal ilaç aslında geleceğimizi yok etmektedir.

İlaçlama makinalarımızı kullanırken aşağıda belirteceğim hususlara dikkat edersek daha bol mahsul almakla kalmayıp yarınlara daha temiz ve daha zengin bir doğa bırakabiliriz.

İlaçlamaya başlamadan önce yapılacak işlemler;

• Makina kullanım klavuzlarını dikkatlice okuyunuz.
• Depo içerisine temiz su doldurun. Depodaki su temiz değilse, suyun içinde bulunan yabancı maddeler meme ve süzgeçleri tıkayabilir. Makina durduğu yerde çalıştırılarak bağlantı parçaları ve hortumlarda kaçak olup olmadığı kontrol edilir. Varsa değiştirilmesi gereken parçalar değiştirilir.
• Meme başları ve süzgeçler sökülerek kontrol edilir. Tıkanmış olan meme ve süzgeçler temizlenir. Tıkanan parçalar basınçlı hava ile veya yumuşak fırça ile temizlenmelidir. Tıkanan kısımların tel veya çivi ile temizlenmesi meme plakalarına ve süzgeçlere zarar verebilir. Tıkanmış bir memeyi asla ağzınıza koyup üflemeye çalışmayın. Zarar görmüş olan parçaları değiştirin.
• Basınç ayarlayıcısının ve basınç göstergesinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.
• Karıştırıcının çalışması kontrol edilir. Şayet karıştırıcı depo içerisindeki ilaçlı sıvıyı iyi bir şekilde karıştırmazsa, ilaçlamanın başarılı bir şekilde yapılması mümkün değildir.
• Makina deposunun ne kadar ilaçlı sıvı aldığı doğru olarak bilinmelidir. Depodaki ilaç seviyesini belirten göstergelerin doğruluğu kontrol edilmelidir.

İlaçlama zamanında yapılması gereken işlemler ve dikkat edilecek unsurlar;

            Makina püskürtme çubuğu üzerinde yer alan püskürtme memelerinin ne tip memeler olduğu çok önemlidir. Makinanız üzerindeki meme tipine göre, hangi memenin hangi ilaçlama işinde daha başarılı olduğu tablo 1 ve tablo 2'den görülebilir. Yapıcağınız ilaçlama işine göre uygun meme tipini kullanınız ve asla farklı tipteki memeleri aynı çubuk üzerine takmayınız.

Tablo 2. Yüzey ilaçlamalarında değişik meme tiplerinin başarı durumları

Meme tipi	Herbisit (Yabancı ot ilacı)				Fungusit (Mantar ilacı)		İnsektisit (Böcek ilacı)
	Toprakla  birleşik	Çıkış öncesi	Çıkış sonrası		Değme Tesirli	Sistemik	Değme Tesirli	Sistemik
			Değme Tesirli	Sistemik
Standart yelpaze hüzmeli		İYİ	İYİ	İYİ	İYİ		İYİ
Sürüklenmeyi önleyen yelpaze hüzmeli	ÇOK İYİ	ÇOK İYİ		ÇOK İYİ		ÇOK  İYİ		ÇOK  İYİ
İçi dolu konik (Geniş açılı)	ÇOK İYİ	ÇOK İYİ
İçi boş konik (Raindrop)	İYİ	İYİ		İYİ

 

Tablo 3. Bant ilaçlamalarında ve direkt uygulamalarda meme tiplerinin başarı durumları

Meme tipi	Herbisit			Fungusit		İnsektisit		Büyüme
	Çıkış öncesi	Çıkış sonrası		Değme Tesirli	Sistemik	Değme Tesirli	Sistemik	Düzenle Yiciler
		Değme Tesirli	Sistemik
Düz yelpaze hüzmeli	ÇOK İYİ	İYİ	ÇOK İYİ	İYİ	ÇOK İYİ		ÇOK İYİ	İYİ
İçi boş konik		ÇOK İYİ		İYİ		ÇOK İYİ
İçi dolu konik	İYİ							ÇOK İYİ

            Her ilaçlama döneminden önce makina kalibrasyonları mutlaka yapılmalıdır. Kalibrasyon, makinanın istenen miktarda ilacı düzgün olarak atmasını sağlamak amacıyla yapılan ayarlara denir. Eğer kalibrasyonları (ayarları) yapmayı bilmiyorsanız tarım müdürlüklerinde, ilgili diğer enstitü ve müdürlükler ile üniversitelerde bu konularda çalışan araştırmacılardan yardım isteyiniz.

            Yüzey ilaçlamalarında memelerden püskürtülen sıvı hüzmelerinin örtme yapması düzgün bir dağılım için gereklidir. Ancak bant uygulamalarında örtme yapılmaz. Örtmeli bir çalışma örneği şekil 1'de ve bant ilaçlaması ise şekil 2'de görülmektedir.

      

            Şekil 1. Örtme payı ve yelpaze hüzmeli memelerin doğru yerleşimi

 

 

 

 

Şekil 2. Yelpaze hüzmeli memelerle bant ilaçlaması

            Örtme payı püskürtülen ilacın düzgün dağılması bakımından çok önemlidir. Örtme payları iki meme arasındaki mesafenin %30'u ile % 50'si arasında olmalıdır. Bunun sağlanabilmesi için;

• Püskürtme çubuğu üzerinde yer alan bütün memeler aynı tipte olmalıdır (Şekil 3).
• Püskürtme çubuğu yerden çok yüksek ya da çok alçak olmamalıdır (Şekil 3).
• 
  Püskürtme çubuğu yere paralel olmalıdır (Şekil 4). Çalışma esnasında tarla yüzeyinde bulunan engebelerin paralelliği bozmasına engel olmak için engebelerin üzerinden geçilmemelidir (Şekil 6).

Şekil 3. Uygulamada sık görülen hatalar

Şekil 4. Püskürtme kolu eğik olmamalıdır.

 

 

 

 

 

 

            Şekil 5. Arazi engebelerinin püskürtme koluna olan etkisi.

            Fungusit ve insektisitlerde daha iyi kaplama yapmak için Şekil 6'daki gibi uygulamalar yapılabilir.

 

 

 

            Şekil 6. Fungusit ve insektisitlere karşı uygulanan sistemler (Wilkinson;1994)

İlaçlama İşi Bittikten Sonra Yapılması Gerekenler;

• İlaçlama işlemi bittikten sonra depo tamamen boşaltılır ve temiz suyla temizlenir.Depo içerisinde temiz su varken püskürtme elemanlarına giden akımlar kapatılarak 15 dakika süreyle sirkülasyon (devirdaim) yaptırılır. İşlem üç kez tekrarlandıktan sonra depo içinde hiç su kalmayacak şekilde boşaltılır.
• Makina ile herbisit uygulaması yapıldıysa, %1'lik amonyak çözeltisi ya da 10 litre su ile 1 litre aktif odun kömürü tozu çözeltisi hazırlanarak tüm parçalar bununla temizlenir. Herbisitlerin korozif (kimyasal yolla aşınma) etkisine karşı parçalar gaz veya inceltilmiş fuel oil ile çalkalanarak temizlenir. Daha sonra temiz su ile yıkanır.
• Tozlayıcılarda ilaç depoları özel kıl fırçalarla temizlenmelidir.
• Makina gözden geçirilerek aşınan parçalar varsa değiştirilir.
• Makinanın tekerlekleri varsa lastik havaları tamamlanır.
• Püskürtme hortumlarının içinde su kalmamalıdır ve hortumlar köşe yapmayacak şekilde katlanmalıdır.

Kışa Hazırlık ve Depolama;

Makina depolanmadan önce içindeki su tamamen boşaltılmalıdır. Depo ve hortumlarda kalan az miktardaki su bile depo, memeler, hortumlar ve pompaya zarar verebilir (paslanma ve korozyon şeklinde). Şayet içerisinde kauçuk parçalar yoksa, depoya 4 - 7 litre kadar motor yağı koyunuz. Bu deponun korunmasını sağlar. Makina bağlantı elemenlarını sökünüz ve içlerinde kalan sıvıyı tamamen boşaltın. Meme ve filtreleri sökerek yağ ya da diesel yakıtı içinde muhafaza edin.  Pompa içinde kauçuk malzeme yoksa, pompaya giriş ve çıkış ağızlarından bir yemek kaşığı motor yağı koyun. Pompayı el ile çevirerek yağın içerideki yüzeylere sürülmesini sağlayın. Şayet pompada kauçuk parça varsa içine otomobillerde kullanılan antifriz koyun. Böylece pompa, hem korozyondan hem de içinde kalan suyun donması sonucu oluşacak zarardan korunmuş olur. İşlemler bittikten sonra makinanızı kuru ve temiz bir yerde saklayın.

KAYNAK LİSTESİ

1.   Tozan,M., Güler,H., 1998. Pülverizatör Ayar ve Kullanımı. Mesleki Uygulamalar Ders Notları, İzmir.

2.   Wilkinson,H.R.,1994. Chemical Applications In Agriculture, Methods and Equipment for Field Sprayers. Department of Agricultural Engineering, Michigan State University.

3.   Yağcıoğlu, K., 1993. Bitki Koruma Makinaları. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 508, İZMİR.

4.   Zeren,Y. 1977. Tarımsal Savaş Uygulamalarında Karşılaşılan Başlıca Surunlar ve Pülverizatör İlerleme Hızı ile Verdisi Arasında Doğrusal Oran Sağlayan Düzenler. Tarımsal Mekanizasyon Semineri, İZMİR.

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!