Elma gövdekurdu (Synanthedon myopaeformis Borkh.) (Lep.:Sesiidae)
Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli
Elma gövdekurdu' nun kelebekleri küçük, koyu lacivert siyah renkte olup, saydam olan kanatlarıyla arılara benzerler. Vücudun arka kısmında turuncu renkli bir bant bulunur. Yumurta kirli sarı renkli oval şekildedir. Olgun larva 1.5-2 cm uzunluğunda açık kahverengidir. Baş kahverengi ve ağız parçaları iyi gelişmiştir.
Elma gövdekurdu, elma ağaçlarının önemli bir zaralısıdır. Larvalar, elma ağaçlarının gövde ve kalın dallarının kambiyum kısmında beslenerek zarara neden olurlar. Bitkinin bu kısımlarında gözle görülebilen elips şeklinde kanallar açarlar. Bu kanallar birbiri ile birleşerek iletim sistemini zarara uğratırlar.Böylece ağaçların gelişmelerinin yavaşlamasına, yaprakların küçülüp sararıp dökülmesine, meyvelerin kalitesinin bozulmasına ve hatta ağacın kurumasına neden olur.
Kışı meyve ağaçlarının gövde ve kalın dallarının kabuk altlarında larva halinde geçirirler. Nisan-haziran aylarından itibaren açtıkları oyuklardan kabuk yüzeyine yakın olarak kokon içinde pupa olurlar. Ergin çıkışı iklim koşullarına bağlı olarak mayısın ilk haftasından eylül sonuna kadar devam eder. Ergin dişi kelebekler gövdede çatlak ve yaralı yerlere tek tek yumurta bırakırlar. Yumurtlamadan 8-15 gün sonra çıkan larvalar kabuk altına girerek beslenmeye başlarlar. Ülkemizde sadece elma ağaçlarında zarar yapmaktadır.
Doğal düşmanları
Ülkemizde bu konuda yeterli çalışma yapılmamıştır. Ancak Eulophidae ve Ichneumonidae familyalarına ait 2 tür pupa parazitoidi ile larva ile beslenen Raphidia ressli Asp. et Asp. adlı bir predatör saptanmıştır.
Mücadelesi
Kültürel önlemler
Elma gövdekurdunun mücadelesinde kültürel önlemler büyük önem taşır. Bunlar,
-Bahçede sulama, gübreleme ve budama gibi işlemlerin zamanında ve tekniğine uygun yapılarak, ağaçların daha iyi gelişmesi ve çeşitli zararlı ve hastalıklara karşı dayanıklı olmalarına yardımcı olunmalıdır.
-Bu işlemler yapılırken ağaçları yaralamamaya özen gösterilmelidir.
-Ağaç kabuklarındaki larvalar kış döneminde bıçakla temizlenmeli ve açılan yaralar macunla kapatılmalıdır.
Biyolojik mücadele
Doğal düşmanlarının korunması ve etkinliklerinin arttırılması için, ilaçlamalarda seçici ilaçlar kullanılmalı ve ağaçların sadece gövde ve dalları ilaçlanmalıdır.
Biyoteknik mücadele
Orta Anadolu Bölgesi koşullarında, pekmezli besi tuzakları ile Elma gövdekurdu erginleri cezbedilerek kitle halinde yakalanmakta ve zararlının populasyonu düşürülebilmektedir. Bunun için 100 ağaçlık bir bahçeye, 5 ağaca 1 pekmezli besi tuzağı (1 litre karışım için: 1 kısım pekmez+ 5 kısım su + 2-3 g ekmek mayası) ağaçlara ergin uçuş peryodu süresince asılarak üst üste en az 2 yıl yapılacak kitlesel tuzaklama ile zararlının larva populasyonu ekonomik zarar eşiği düzeyine getirilebilmektedir.
Kimyasal mücadele
Elma gövdekurdunun kimyasal mücadelesi oldukça zordur. Mart veya nisan aylarında bir bahçede en az 20 ağacın gövde ve kalın dalları kontrol edilir ve bir ağaçta ortalama 5 adetten fazla canlı larva saptanırsa ilaçlama gerekir. İlaçlama zamanı ise yumurta açılımına veya ilk ergin çıkışına göre saptanır.
-Ağaçların yarık ve çatlaklarında aranarak bulunan yumurtalardan veya tülbent kafesteki dala bırakılan yumurtalardan, ilk larvaların çıkışından hemen sonra birinci ve bunu takiben 20'şer gün aralıklarla ikinci ve üçüncü ilaçlamalar uygulanır.
-İlk ergin çıkışları, cinsel çekici tuzaklar, besi tuzakları veya boş pupa gömleklerine göre saptanabilir. İlk ergin çıkışından 15-20 gün sonra ilk ilaçlama, daha sonra 20 gün ara ile ikinci ve üçüncü ilaçlama yapılmalıdır.
Kullanılacak preparatlar Çizelge 3'de yer almaktadır.
Elma gövde kurdu
| Etkili madde adı ve oranı(%) | Form. tipi |
Doz |
| Güvenli olarak kullanılabilir ilaçlar | ||
| Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||
| Dichlorvos, 550 g/l |
E.C. |
200 ml |
| Endosülfan,360 g/l |
E.C. |
150 ml |
| Endosülfan, 32.9 |
W.P. |
150 g |
| Chlorpyrifos ethyl,480 g/l |
E.C. |
125 ml |
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!