Bitki Koruma kavramı içerisinde hayvansal kökenli "Zararlılar" la ilgili konular "ENTOMOLOJİ", bitkisel kökenli olanlarla ve anormal çevre koşullarının oluşturduğu " Hastalıklar" la ilgili konulara da "FİTOPATOLOJİ" tarafından incelenir.
Hastalanma olayı, normal sınırlar içerisinde sürüp giden fizyolojik olayların bitkiye zarar verecek düzeyde ve sürede bozulmasıdır. Geçici yada sürekli olabilen hastalanma olayında 3 temel öğe vardır.
Bitkide Hastalanma Koşulları;
1- Hastalığı meydana getiren canlı ya da cansız etmen. Bu etmen canlı ise "PATOJEN", cansız ise "FİZYOJEN" adını alır,
2- Bitkilerde görülen kalıtsal nitelikteki ortak fizyolojik yapının bozulması,
3- Çevre Koşulları.
Hastalığı oluşturan canlı "PATOJEN" etmenlerin neden olduğu hastalıklara BULAŞICI HASTALIK denir (Virüsler, bakteriler, funguslar (mantar) gibi. Bir kaynaktan çıktıktan sonra çeşitli yollarla yada taşıyıcılarla sağlıklı bitkilere bulaşan ve hastalık etmeninin türüne göre bitkide çeşitli yapısal ve fonksiyonel sapmalara neden olan bozuluklardır.
Bazı hastalıkları meydana getiren etmenler cansızdır. Bunlara (FİZYOJEN) ler diyoruz. Bunlar;
1- Olumsuz toprak koşulları,
2- Olumsuz atmosfer koşulları,
3- Yetiştiricilikte yapılan hatalar,
4- Çevre kirliliğidir.
Bitkiler ancak kendileri için normal sınırlar içerisinde cereyan eden çevre koşullarında sağlıklı yaşayabilirler, çevre koşullarının normalin dışına çıkması, özellikle toprak ve atmosferde meydana gelen anormallikler bitkilerin hastalanmalarına neden olur.
Elverişsiz toprak koşulları içerisinde bitki sağlığını etkileyen fisiksel nitelikteki durumlar, toprak ısısı (özellikle düşük ısılar), su ve hava kapasitesi ( özellikle sulu havasız koşullar) ve toprağın kimyasal yapısıdır. Toprağın kimyasal niteliklerinde bitki sağlığını etkileyen durumlar ise genellikle toprağın yetersiz ve dengesiz besin maddeleri içermesi yanında, toprakta bulunan besin maddelerinin alımını olumsuz etkileyen faktörler ( yüksek ve düşük pH ) sayılabilir.
Elverişsiz hava koşullarında özellikle aşırı sıcaklık ve nem bitki sağlığını önemli ölçüde etkiler, ancak bunun yanında ışık, yağış, rüzgar ve diğer atmosfer olaylarını unutmamak gerekir.
Bitki sağlığını etkileyen en önemli etkenlerden biri de tarım tekniğinde yapılan hatalı uygulamalardır. Unutmamak gerekirki iyi yetiştirici aynı zamanda iyi bir BİTKİ HEKİMİ' dir
Bitkileri hastalanmadan önce korumak, hastaladıktan sonra onları tedavi etmekten hem daha kolay, hemde daha ucuzdur. Üstelik bitkiler çoğu kez hastalandıktan sonra tedavi edilemeyebilir. Bilgili ve deneyimli tarımcılar çoğu zaman hastalıkların çıkmasını beklemeden bazı önlemler alırlar. Örneğin hububat çiftçisi tohumunu ilaçlamadan ekmez.
Bitki koruma faaliyetleri yalnızca ilaçlı savaşım demek değildir. Üstelik ilaçlı savaşımın çevreyi kirlettiği doğal dengeyi bozduğu, insan ve diğer canlıların sağlığını olumsuz etkilediği de düşünülürse diğer koruyucu tedbirlerin önemi daha iyi anlaşılır.
Bitki hastalıkları ne kadar önlem alınırsa alınsın yok edilemez ancak önemsiz düzeye indirilebilir. Bir başka deyişle kontrol altına alınabilir. Bitki Korumanın amacı da budur.
Bitki hastalıkları ekonomiyi ve sosyal yaşamı;
1- Bitkileri zayıflatarak yada tamamen öldürerek ürünü azaltır yada yok eder.
2- Bitkilerin çeşitli organlarını etkileyerek ürünün kalitesini (Pazar değerini) düşürür,
3- Tarımsal savaşım için alınan önlemler büyük masraf ve emek gerektirir. Ürünün maliyeti artar.
4- Tarımsal savaşımda kullanılan ilaçlar insan ve sıcak kanlı hayvanlara, bazen de yararlı böcek ve canlılara ( bal arısı, doğal dengeyi koruyan parazit ve predatörler, topraktaki yararlı mikro organizmalar vb.) zarar verebilirler. Fazla ve bilinçsiz kullanım durumunda da ilaç kalıntıları sularda, sudaki canlılarda, bunlarla beslenen insan ve hayvanlarda zararlı birikim yapar. Çevre kirlenmesi tüm dünyanın gündeminde baş sırada olan, önemli bir sorun durumundadır.
TARIM TEKNİĞİNDE YAPILAN HATALAR
Ø Sağlıklı ve kaliteli tohum ve üretim metaryali kullanmamak,
Ø Ekim-dikimi zamanında yapmamak, sık yada derin ekim dikim yapmak,
Ø Tek yönlü, gereğinden az yada çok gübre kullanmak,
Ø Suyu uygun aralıkjlarla, uygun yöntemlerle vermemek. Tarlayı yada bahçeyi göl haline getirircesine çok su vermek,
Ø Yeterli toprak işlemesi yapmamak, gerekli yerler için drenaj yapmamak,
Ø Ekim nöbetine (MÜNAVEBE) önem vermemek,
Ø Budama, koltuk alma, seyreltme gibi tarım işlemlerini yeterince yapmamak,
Ø Hastalık ve zararlılarla yapılan ilaçlı mücadelede: İlacı zamanında kullanmamak, yüksek dozda ve gereksiz sıklıkta kullanmak, hasada yakın günlere kadar ilaçlama yapmak, en uygun aleti seçmemek, aletin bakımını ve temizliğini yeterince yapmamak
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!