Bilindiği üzere ülkemizdeki orman alanları ülke yüzölçümünün 20,7 milyon hektarı olarak dile getirilmektedir. Bu alanlardan, Amenajman Planlarımızda kriter olarak 0,4 kapalılık seviyesi ve üzerindeki seviyelere sahip orman alanlarımız Verimli Orman; 0,4 kapalılık ve altındaki seviyelere sahip orman alanlarımız ise
Bozuk ya da Verimsiz Orman olarak değerlendirilmektedir. FAO verileri de ülkemizde 10,7 milyon hektarlık orman alanının verimli olduğunu dile getirmektedir. Bu durumda elimizde kabaca 10 milyon hektarlık bozuk orman alanı kalmaktadır.
Bu gibi alanları geri kazanmak ve fonksiyonel kılmak için uygulanacak Silvikültürel Müdahale ve Teknikler, hele ki bu alanların ülkemizin Kurak ve Yarıkurak yerlerinde yayılması sebebiyle daha da önem kazanmakta ve bu bölgelerdeki Ağaçlandırma Politikaları ile iç içe geçmektedir.
Bozuk orman alanlarımızı verimsiz olarak değerlendirmek yanlıştır. Çünkü bu alanlar temel olarak antropojen müdahaleler sonucu dejenere olmaktadır. Yani verimsizleştirilmiş bir kaynak sözkonusudur. Bunun yanında az da olsa yetişme ortamı yetersizliği de sebep olarak görülebilir. Bu alanlarımızın karakterine baktığımızda genellikle başta Bozuk Baltalıklar olmak üzere, Çalılıklar ve Açık alanlar dikkati çeker. Bölgesel bazda da Karadeniz, Ege ve Akdeniz Bölgelerimizin sahil kesimlerini kaplayan ormanlık alanlarımız hemen hemen Verimli Orman alanlarımızın tamamını oluşturmaktadır. O halde Verimsiz olarak nitelendirdiğimiz alanlar İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu gibi Kurak ve Yarıkurak Alanlarımızda bulunmaktadır ki yine karşımıza Kurak ve Yarıkurak Mıntıka Ormancılığı çıkmaktadır.
Teşkilatımızın yaptığı çalışmalar günümüz itibariyle Bozuk Sahaları ve özellikle Baltalıkları Koruya Tahvil eksenine odaklanmıştır. Burada izlenilen yol ise bozuk alanlarda Rehabilitasyon Bakımı yanında, özellikle Keşan, Değirmendere Ağaçlandırmalarında olduğu gibi yoğun mekanizasyonla alanı İğne Yapraklı türlere teslim etmek şeklinde olmaktadır. İzlenen bu yol Biyolojik Çeşitliliği azaltmak, doğal yapıyı hiçe saymak ve tekdüze monokültürler ortaya çıkartmaktır.
Yapılması gerekene ışık tutması açısından özellikle ABD'de bu konuda yapılan çalışmalar 3 eksende odaklanmıştır.
- Ecological Restoration (Ekolojik Yenileme): Tahrip görmüş alanda mümkün oldukça tahribat öncesi son süksesyon yapısının yakalanması hedeflenmektedir. Yani Süksesyon Sürecinin taklidi ile alanın doğal yapısına kavuşturulması, gerek flora gerekse fauna yapısının mümkün oldukça geri kazanımı gözetilmektedir. Bu amaçla alanda kontrollü olarak Öncü Türlerden başlamak suretiyle Klimaksa kadar olan süreç çok uzun yıllara yayılarak tekrarlanmakta ve mümkün oldukça en doğala yaklaşmak hedeflenmektedir.
- Reclamation (Geri Kazanım): Ekolojik Yenileme kadar olmasa da temel olarak doğallığı benimser, ancak yapılan faaliyetler alanı kısa sürede geri kazanmaya yönelik olduğundan ve sözkonusu alan ekolojik yenilemeyi gerektirecek kadar tahrip görmemiş olduğundan Süksesyon Sürecinin beklenmesi gibi uzun bir süreyi öngörmez. Fakat 3. olarak açıklanacak Rehabilitasyon kadar rijit bir değişimi de kabul etmeyen bu yaklaşım mevcut alanı birkaç on yılda geri kazanmayı ya da ona yaklaşmayı hedefler. Bu amaçla alanda yetişebilecek doğal türler başta olmak doğala yakın bir vejetasyon kompozisyonu oluşturulmaya çalışılır. Ancak Restorasyonda olduğu gibi değil de, toprağı kısa sürede ıslah edici önlemler alınarak bitkilerin tutunmasına elverişli ortam oluşturulmaya çalışılır.
- Rehabilitation (Islah, İyileştirme): Doğallığı bir kenara koyarak mevcut alanı yoğun mekanizasyonla hazırlayıp, istenilen ve alana mümkün oldukça uygun bir egzotik türün getirilmesi ve böylelikle monokültürlerin oluşturulması şeklinde bir yaklaşımdır.
Ülkemizdeki Rehabilitasyon anlayışının neredeyse tam zıttı olan bu yaklaşımın bizde ki karşılığı ancak Baltalıkların "Tür Değiştirme Yoluyla Koruya Tahvili" gibi görünmektedir. Zira bizdeki Rehabilitasyon anlayışı ise basit bir ıslah çalışmasından ileriye gitmemekte ve az da olsa Reclamation (Geri Kazanım) modelini andırmaktadır.
Türk Ormancısı'nın vakit geçtikçe karşısına çözülmesi daha da zor bir problem olarak çıkacak olan Verimsiz Ormanların İyileştirilmesi üzerinde dikkatle durulması gereken ve diğer ülkelerde icra edilen örnekleri kadar entansif bir çalışmayı gerektiren ciddi sorunlardan biridir.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!