Esat ALTUNTAŞ
Ziraat Mühendisi
            Toprak analizi nedir, niçin yapılır?
             Toprak analizi, belli bir tarla toprağının gübre ve kireç ihtiyacını ortaya koyan bir metotdur. Belli bir tarlayı temsil eden toprak örneği, laboratuvarda analiz edilerek içerisindeki besin maddelerinin miktarları bulunur. Böylece ekilen bitkinin iyi mahsul vermesi için hangi besinlerin verileceği ortaya konur.
             Toprağımızı analiz ettirmeden önce gübrelersek beş büyük hataya düşeriz:
             * Fazla gübre kullanır, fazla para harcar, toprağa ve bitkiye zarar veririz.
             * İhtiyaçtan daha az gübre kullanırsak ürünümüzün verimini düşürürüz.
             * Yanlış cins gübre kullanırsak mahsulumüze ve toprağımıza zarar veririz.
             * Gübreyi uygun zamanda ve şekilde vermezsek istenilen miktarda ürün alamayız.
             * Yetiştirilecek ürünün cinsini doğru olarak tayin edemeyiz.
 İşte böyle hatalara düşmemek için gübre kullanımından evvel mutlaka toprağımızı analiz ettirmeliyiz.
             Toprak örneklerimizi nerelerden almamalıyız?
             * Önceden gübre konulmuş yerlerden, hayvan gübresi yığılan yerlerden , harman yeri ve hayvan yatmış yerlerden, sap- kök ve yabani otların yakıldığı kısımlardan, tarlanın çukur ve tümsek yerlerinden, tarla hudutları ve yakınlarından, ağaç altlarından, dere orman su arkı ve yollara yakın kısımlardan, sıraya gübreli ekim yapılan mahsullerde sıra üstlerinden.
             Toprak örneğini nerelerden alalım?
             Aynı tarla içinde aşağıda belirtilen değişiklikleri gösteren yerler varsa, her alan için şekil (1) de gösterilen işlem yapılır ve birer adet karışık toprak örneği alınır. Karışık toprak örneği demek, örnek alınacak yer tesbit edildikten sonra bu yerin büyüklüğüne göre 8-10 noktadan alınan örneklerin hepsinin birlikte karıştırılması suretiyle yapılan karışımdan alınan 1-2 kg. örnek demektir.
             Ayrı toprak örneği almayı gerektiren değişiklikler ise; renk, eğim, yön, toprağın bünyesi (kumlu, tınlı, killi vs.), toprağın derinliği (derin, orta veya yüzlek), tabii bitkiler (otlu, otsuz), verim farkı (değişik cins ve miktarlarda ürün kaldıran kısımlar), gübre farkı ( değişik gübreleme yapılan yerler ve gübresiz kısımlar), toprak işleme farklılığı (değişik toprak işleme, farklı çapalanan ve sulanan kısımları).
             Tarlaların yukarıda sayılan veya bunlara benzer değişiklikleri gösteren her kısımdan şekil (1) deki işleme uygun olarak alınmalı ve ayrı torbalara konulmalıdır.
             Değişik toprak örnekleri tarlanın bir ucundan başlanılarak, diğer ucuna doğru şekildeki gibi zig-zaglar çizilerek açılan çukurlardan alınmalıdır.
             Toprak örnekleri neyle ve nasıl alınır?
             Tarlada önemli değişiklikler gösteren yerler ayrı birer kısım olarak kabul edilir. Bu kısımlardan her birinden ayrı ayrı birer karışık örnek alınmalıdır. Tarlanın her tarafı aynı özelliğe sahip olsa bile 40 dekardan büyükse bir tek toprak örneği yeterli değildir.
             Örnek almak için bir çok aletler kullanılabilir. En kullanılışlısı toprak burgusu ve sondasıdır. Bu aletlerin bulunmadığı hallerde toprak bahçe küreği (bel) ile alınabilir.Şekil (2).
             Toprak örneğinin alınacağı derinlik, toprak işleme derinliğine göre değişir. Gübreleme amacıyla alınan bu örneklerin derinliği 15-20 cm. (1 karış) olmalıdır. Şekil (1) de olduğu gibi (V) harfi şeklinde bir çukur kazılır. Sonra çukurun düzgün tarafından takriben 3-4 cm. kalınlığında 18-20 cm. derinliğinde bir toprak dilimi alınır.
             Bağ ve meyve ağaçlarının gübrelenmesinde ise 0-20, 20-40, 40-60 cm. derinliklerde karışık toprak örnekleri alınmalıdır (daha geniş bilgi için Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerine başvurunuz).
             Tarlanın büyüklüğüne göre toprağın yüzü sıyrılmadan açılan her 8-10 ayrı çukurdan alınan toprak örnekleri temiz bir bez üzerine veya kova içerisine konularak karıştırılır. Karıştırılırken toprak kesekleri parçalanmalı, bitki ve taş parçaları ayıklanmalıdır. Daha sonra bu karışımdan (1) kg. kadar toprak temiz torbaya konularak etiketlenmelidir. Toprak örneği ekimden veya gübre kullanma tarihinden 1,5-2 ay önce alınmalıdır. Donlu ve çamurlu günlerde örnek alınmaz.
             Karışık toprak örneğinin alındığı her tarla veya kısmı temsil eden toprak örnekleri için kurşun kalemle doldurulan bilgi kağıtlarndan biri torbanın içine, biri de örnek torbanın ağzına bağlanır. Etikette şu bilgiler bulunmalıdır: İli, ilçesi, köyü, mevkii, adı soyadı, geçen yıl ekilen bitkinin adı, bu yıl ekilecek bitki adı, sulanıp sulanmadığı, tarlada geçen yıl gübre kullanıp kullanılmadığı, cinsi ve dönümün miktarı, alındığı tarih ile adres.
             Üreticilerimiz bu şekilde hazırladıkları toprak numunelerini ;
             1-)Konya Ticater Borsası Laboratuarı
             2-)Karatay Ziraat Odası Laboratuarı
             3-)İl Özel İdaresi Laboratuarı
             4-)Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Laboratuarı
             5-)Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Laboratuarı
             6-)Seydişehir Ziraat Odası Laboratuarı
             7-)Akşehir Ziraat Odası Laboratuarı
             8-)Ereğli Ziraat Odası Laboratuarı
             9-)Ilgın Ziraat Odası Laboratuarı
             10-)Yunak Ziraat Odası Laboratuarı
             11-)Karapınar Ziraat Odası Laboratuarında
             Analiz yaptırabilirler.
             Bakanlığımız toprak analizi yaptıran üreticilerimize ilave destekleme de yapmaktadır. Bunun için çiftçilerimizin laboratuardan aldıkları belgeleri Çiftçi Kayıt Sistemine kayıt olurken beyan etmeleri gerekmektedir. Ayrıntlı bilgi almak isteyenlerin Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!