Aşılı Fidan İle Aşısız Fidan Hiç Bir Olur Mu?

Son yıllarda ülkemizde tarım ve tarıma dayalı olan sanayide önemli kıpırdanmalar belirgin bir şekilde kendini göstermektedir. Buda ülkemiz çok önemli kayda değer bir durumdur. Ülkemizde son yıllarda meyvecliğe olan talep artmakta ve insanımız meyvecilikte kapama bahçeler kurmak için önemli gayret ve emek sarfettiği görülmektdir.

(Her fidan aşılı olmayabilir, her aşılı fidan da tercih edilmeyen olabilir)

Yrd.Doç.Dr. Mehmet SÜTYEMEZ
KSÜ Ziraat Fakültesi, Kahramanmaraş
sutyemez@ksu.edu.tr

Ayrıca bu konuda genel de araştırmaya dayalı olarak ilerleme çabasının olması sevindirici bir durumdur.

Meyvecilik ve meyve bahçeleri tesisi uzun yıllara dayanan bir yatırım olduğu için daha baştan çok dikkatli olmak gerekmektedir. Çünkü işin başında yapılacak bir hata çok uzun yıllardan sonra ortaya çıkar ve bu hatanın telafisi de çok uzun yıllar alabilir. Buda hem emek, hem zaman, hem de morel kaybına neden olabilir bu yüzden meyve bahçesi kuracak üreticilerimizin ve üretici adaylarımızın daha baştan işi sıkı tutup çok dikkatli ve duyarlı hareket edip duygusal düşünmeden hareket etmeleri gerekmektedir. Hiç şüphesiz bu şekilde hareket etmek kendi, ülke ve memleket menfaatlarına olacaktır.

Bu yüzden meyve bahçesi kuracak insanlarımız mutlaka baştan çok iyi araştırma içinde olmaları gereklidir. Yani daha baştan işi sıkı inceleyip ince dokumalıdırlar

Meyve bahçesi kurmadan önce her şeyden önce her şeyi her yerde yetiştiririm düşüncesinden sıyrılması bölgeye ve toprak durumuna göre çok iyi bir tür ve çeşide karar vermesi gereklidir.

Çeşit demişken yazının ana başlığı olan duruma deyinmek gerek

Yani son yıllarda ülkemizin değişik yerlerinde aşılamaya gerek olmayan (başta ceviz olmak üzere) bir çok meyve türünde hale moda olarak geçerliliğini devam ettirmektedir.

Yok böyle bir şey, yoktur dünyanın hiçbir yerinde böyle bir çeşit (aşılamaya gerek olmayan tohumdan yetişmiş standart verimli ceviz çeşidi gibi ) yada standart bir ceviz yoktur.

Dünyanın ceviz yetiştiren önemli ülkelerinde ve ülkemizde tohumdan yetişmiş yani aşısız ceviz çeşidi diye bir standart ceviz çeşidi bulunmamaktadır.

Dünyada çok önemli derecede yetiştirilen standart ceviz çeşitlerinin hepside ya aşılı olarak üretilmişlerdir ya da son yıllarda olduğu gibi doku kültürü ile çoğaltılmışlardır. Yoksa ülkemizde çeşitli yerlerde zaman zaman bahsedilerek ve piyasada dolaşıp satıldığı gibi tohumdan yetiştirilerek aşılamaya gerek olmayan ceviz diye bir şey yok ama maalesef bizde hale olduğu iddia edilmektedir.

Bu dünya gerçeklerine göz kapamaktır bu dünya hakikatlerine kulak tıkamaktır. BÖYLE BİR ŞEY STANDART AŞISIZ CEVİZ veya HERHANGİ MEYVE ÇEŞİDİ YOKTUR.

Hiç bir meyve türünde böyle bir olay söz konusu değildir. Hatta verim ve kalite bakımından istenen özelliklerde olmayan bir çeşitle aşılanmış bir fidan bile bir şeydir ama aşısız bir fidan standartlara göre hiçbir şeydir sadece yeşil bir ağaç olabilir.

Ceviz yabancı tozlanan bitkiler grubuna dahildir. Bunun sonucu olarak ta aynı ceviz ağacı üzerinde yetişen ceviz tohumlarını ektiğiniz zaman ortaya çıkacak yeni bitkilerin hemen hepsi ayrı ayrı özelliklere sahip yeni tiplerdir. Yani tohumla yetiştiricilikte genetik açılım söz konusudur bu yüzden aynı ağaçtan (bu aşılı ceviz ağacıda olsa) alınan tohumlardan çıkan bitkilerin hiçbiri tıpa tıp ana bitkiye benzeyen özelliklere sahip olmadığı gibi birbirlerine de benzemezler.

Konuyu daha da açmak için bir örnek verelim bir çiftçimiz 100 dekarlık bir alanda yaklaşık 1000 adet ceviz diktiğini ve bu bahçeyi sözde aşılamaya gerek olmayan tohumdan yetişmiş fidanlardan kurduğunu düşünün, sonuç ne olacaktır;

1- Zaten bu bahçe meyveye geç yatacaktır. 2- Ayrıca meyveye yattığı zaman bu çiftçimizin bu bahçesinde yaklaşık 1000 çeşit ceviz olacaktır yani her bir ağaç kendine has özelliklere sahip farklı farklı çeşitler olacaktır. 3- Bunun sonucunda bu bahçeden tek düze olmayan fenolojileri pomolojileri farklı farklı bir sürü çeşit olacaktır. 4- Buda hiçte standart olmayan her biri farklı meyve olduğu için çok büyük pazar ve ekonomik kayba neden olacaktır. 5- Standart çeşitlere göre çok geç meyveye yatacaktır 6- Elbette buda para daha da çok önemlisi ve telafisi mümkün olmayan zaman kaybına neden olacaktır. 7-Ayrıcada çok büyük morel kaybına neden olacaktır.

Bir bahçe aşılı ama verim ve kalite bakımından istenmeyen özelliklere sahip çeşitle kurulmuş olabilir bunda en azından çeşit standartı vardır ama kalitesiz ve verimsiz bir çeşittir en azından ne olduğu belli olan bir çeşittir. Aşısız fidan la ceviz bahçesi kurmaktansa verimsiz ve kalitesiz ama aşılı fidanla ceviz bahçesi kurmak daha evladır. (aşısız bir ceviz fidanı aşılıdan ayırt etmek hem zordur hem kolaydır sürgün gözünün üstüne atılan bir çizik bile fidanı aşılı gibi gösterebilir mutlaka çok dikkat etmek gerek be güvenilir kaynaktan temini çok önemelidir)

Ancak EN GÜZELİ EN VE DOĞRUSU KALİTE VE VERİM BAKIMINDAN ÜSTÜN ÖZELLİKLERE SAHİP OLDUKLARI BELİRLENEN VE BİLİNEN STANDART ÇEŞİTLERLE CEVİZ BAHÇESİ KURMAKTIR. Ki buda bizlere uzak değildir biraz dikkat biraz hassasiyet biraz araştırma bunu bulmaya yetecektir.

Bu yüzden meyve bahçesi daha doğrusu ceviz bahçesi kuracak insanlarımız AŞISIZ CEVİZ AŞILAMAYA GEREK OLMAYAN CEVİZ (diğer meyveler içinde geçerlidir) SAFSATALARINA İNANMAMALARI kendi zaman ve maddi menfaatlarına olacaktır. Bırakınız aşsız cevizi yada herhangi bir meyve türüne ait fidanı kalite ve verim bakımından istenilen özelliklere sahip olmayan çeşitle aşılanmış bazı meyve fidanları bile tercih edilmemelidir

Uzun yıllarını bu konuya vermiş ve uzun yıllardır bu konunun içinde olan birisi olarak söylüyorum "

CEVİZDE "NE BODUR HADİSESİ VAR"

NEDE "AŞIYA GEREK OLMADAN BAHÇE TESİSİNDE KULLANILACAK STANDART ÇEŞİT OLAYI VAR "

YOK BÖYLE BİR ŞEY YOK

FİDAN YA AŞILI OLMALI YADA DOKU KÜLTÜRÜ (ülkemizde yok denecek kadar az) İLE ÇOĞLATILMIŞ OLMALI

Lütfen dikkat ediniz başta yapılacak bir hatanın maddi külfeti telafi edilir ama onca geçen uzun zaman hiç ama hiç bir şekilde telafi edilmez. Meyvecilikte pardon! En az 7 yıl sonra ortaya çıkar

ÇEŞİT KARMAŞASINA SON VERMEK İÇİN İSTENİLEN STANDART ÖZELLİKLERE SAHİP OLDUĞU BİLİNEN ÇEŞİTLERE AŞILANMIŞ; CEVİZ YADA İSTENEN DİĞER MEYVE TÜRLERİNE AİT FİDANI (aşılı) DİKMELİDİR

Başta ceviz olmak üzere meyve bahçesi kuracakların; yer seçimi toprak analizi, su varlığı, tür seçimi ve çeşit seçimi gibi bir çok konuda çok dikkatli davranıp konu uzmanlarının görüşüne müracaat etmeleri ileride yaşanabilecek bir çok olumsuzluğun önüne geçilmesi bakımından çok faydalı olacaktır.

Not: Apomixis (apomiktik): Bir bitkinin kendi kendini

tozlaması döllemesi demek değildir.

Bir bitkide döllenme olmadan tohumlu (çekirdekli)

meyve teşekkülü demektir