Meyvelerde Hasat Ölçütleri

Ülkemiz bir çok meyvenin anavatanı ve üretim merkezidir. Bir çok meyve türünde ürettiğimiz miktarlar ile dünya sıralamasında ilk sıralarda yer almaktayız. Ancak ne yazık ki bu üretimin % 30-40’lık bir kısmı tüketiciye ulaşmadan kaybolmaktadır. Gelişmiş ülkelerde bu oranın % 5’i geçmediği düşünülürse ülkemiz açısından kayıpların önemi açıkça ortaya çıkmaktadır. Bu kayıpların sebeplerinin başında her meyve tür ve çeşidin en uygun zamanda hasadının yapılamaması sonucu özellikle depolamada meydana gelen kayıplardır.

ERKEN HASADIN SAKINCALARI

1- Erken toplanan meyveler henüz yeterli irilik, şekil ve ağırlığa ulaşmamışlardır. Bu nedenle meyveler küçük ve verim düşük olur.

2- Erken toplanan meyvelerde yeteri kadar şeker birikmediği ve bazı burukluk veren maddeler gereği kadar azalmadığı için tat ve lezzet iyi olmaz.

3- Erken toplanan meyvelerde zemin (taban) renginin yeşilden sarıya dönüşmesi iyi olmadığı ve çeşidin kendine has üst rengini yeterince oluşturmadığı için dış görünüş bozuk olur.

4- Zamanından önce toplanan meyvelerde kabuk yapısına bağlı olarak su kaybı hızlı olur ve bu meyveler çabuk buruşurlar.

5- Erken hasat edilen meyvelerde çeşitli fizyolojik bozukluklar meydana gelebilir.

6- Erken dönemde meyvelerin dala tutulmaları iyi olduğundan hasat zorlaşır.

GEÇ HASADI SAKINCALARI

1- Geç toplanan meyvelerde olgunluk ilerlemiş olduğundan hasat sonrası dayanma süreleri kısalır ve çabuk berelenirler.

2- Meyvede asit kaybı fazlalaştığı için tat ve lezzet bozulur, ürün yavan bir tat alır.

3- Geç hasat edilen meyvelerde de fizyolojik bozukluklar oluşabilir.

4- Hasat önü meyve dökümleri artar.

5- Geç hasatta ürün için daima bir risk vardır.

MEYVELERDE KULLANILAN HASAT KRİTERLERİ

1) Kabuk alt (zemin rengi)

2) Kabuk üst rengi

3) Meyve eti sertliği

4) Nişasta miktarı

5) Meyve suyu miktarı

6) Suda çözünen kuru madde miktarı

7) Asit miktarı

8) Olgunluk oranı (Kuru madde/Asit)

9) İrilik ve şekil

10) Meyvenin daldan ayrılma durumu

11) Meyve etinin çekirdekten ayrılma durumu

12) Gelişme süresi ( tam çiçeklenmeyle hasat arası)

13) Tam çiçeklenmeden sonraki sıcaklık toplamı

14) Aroma (koku) durumu

15) Solunum hızı

16) Daldan kopma

17) Özgül ağırlık

18) İç etilen miktarı

19) Çekirdekten ayrılma durumu

20) Etli kabuk çatlaması

HANGİ ÖLÇÜT HANGİ MEYVEDE KULLANILABİLİR?

	Elma	Armut	Ayva	Şeftali Nektarin	Kayısı	Erik	Kiraz-Vişne	Üzüm	Ceviz	Badem	Kestane
Gelişme Süresi	++	++	0	0	0	+	0	0
Kabuk yüzeyi,pus	+	0	0	0	0	+	+	++
Zemin Rengi (Kabuk alt rengi)	++	+	0	++	++	++	0	++
Üst renk (Kabuk üst rengi)	++	++	++	++	++	+	++	+
Et Sertliği	++	++	0	++	++	++	0	0
Et Rengi	+