Kardelen (Galanthus plicatus ssp.byzantinus): Bu güzel kardelen türü Türkiye'nin kuzeybatısına özgüdür (endemik). Türkçe adı kendisine en yakışan bitkilerimizden biri olan kardelenler, soğuk ve kapalı kış günlerinde çiçek açarak baharın müjdesini verir.
|
|
Kardelen (Galanthus plicatus ssp.byzantinus): Bu güzel kardelen türü Türkiye'nin kuzeybatısına özgüdür (endemik). Türkçe adı kendisine en yakışan bitkilerimizden biri olan kardelenler, soğuk ve kapalı kış günlerinde çiçek açarak baharın müjdesini verir. İstanbul'da kontrolsüz büyüme ve aşırı yapılaşma sonucu doğal alanların tahrip edilmesine bağlı olarak nesli tehlike altında bulunmaktadır. (Resim: Yüksel Altun) |
|
|
Yabani siklamen (Cyclamen coum): Bu siklamen türü kış aylarında çiçek açan birkaç bitkiden biridir. Ağaçlar altında, yamaçlarda nemli ve gölge yerlerde siklamen renkli minik çiçekleriyle kendini fark ettirir. Soğuk havalara dayanaklı olan bu güzel siklamen türü büyük çoğunlukla Türkiye'nin kuzeyinde yetişir. Yabani siklamen Türkiye'nin de taraf olduğu Bern Sözleşmesi gereği doğal yaşam alanlarında korumakla yükümlü olduğumuz bitkilerimiz arasındadır. (Resim Mustafa Keskin) |
|
|
Ümraniye çiğdemi (Crocus pestalozzae): Bu beyaz çiçekli çiğdem türünün bir zamanlar İstanbul il sınırları içindeki fundalıklarda çok zengin popülasyonları yer almaktaydı. Erken çiçek açan bitkilerimizden biri olan bu güzel çiğdemler fundalıkların tahrip edilmesi nedeniyle büyük bir tehdit altında. İstanbul şehrinin hızlı, kontrolsüz ve plansız genişlemesi sonucu doğal fundalık alanlarının %85'i yok olmuştur. Ümraniye çiğdemleri de doğal yaşam alanları olan fundalıklarla birlikte yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. (Resim: Yüksel Altun) |
|
|
Tavşan memesi, Yaban mersini(Ruscus aculeatus) Türkiye'nin kuzeyinde ve batısında yetişen her mevsim yeşil bir bitkidir. Çiçekleri başkalaşım (metamorfoz) sonucunda yaprak görünümü kazanan dallarının üzerinden çıkar. Bu nedenle meyveleri yaprakların üzerinden çıkıyormuş gibi gözükür. Sonbaharda olgunlaşan parlak kırmızı renkli meyveleri nohut büyüklüğündedir. Bitkinin toprakaltı kısımları her yıl toplanarak ihraç edilmektedir. Aşırı toplama nedeniyle doğal yayılış alanlarında sayıları oldukça azalmıştır. Ayrıca her yıl Aralık-Ocak aylarında dallarının ucuna Smilax excelsa'nın kırmızı renkli meyveleri bağlanarak İstanbul sokaklarında "kokina" adıyla satılır. |
|
|
Basur otu (Ranunculus ficaria) Erken çiçek açan parlak sarı renkli çiçekleri ve kalp şeklindeki yapraklarıyla çok çekici bir bitkidir. Türkiye'de yaygın olarak yetişir. Andırın (Kahramanmaraş) köylerinde bitkinin "Arpacık soğanı" adı verilen kökleri toplanır, kurutulur ve salep adı altında gerçek saleple karıştırılarak satılır. |
|
|
Gizli ot (Lathraea squamaria) Türkiye'nin nemli ormanlarında yayılış gösteren bu bitki, kayın, gürgen, kızılağaç gibi ağaçlarının kökleri üzerinde parazit olarak yaşar. Ağaç tabanından toprak üstüne yükselen bitkinin boyu 25-30 cm'yi bulur. Beyazdan koyu pembeye değişen çiçeklerinin yanı sıra gövdesinin üst kısımları da pembemsi renktedir, Yeşil yaprakları olmayan bu parazit bitkinin yatıştırıcı ve uyutucu etkisi olduğu bilinmektedir. |
|
|
Funda, Süpürge Çalısı (Erica arborea) Beyaz ya da pembe renkli çiçekli, kışın yapraklarını dökmeyen çalımsı bir bitkidir. Tıbbi ve ticari değeri vardır: bitkinin yaprakları idrar arttırıcı etkiye sahiptir. Bitkinin toprak üstü kısımları süpürge yapımında, kökleri ise pipo yapımında kullanılır. Fundaların ağırlıkta olduğu doğal yaşam alanlarına (habitat) ‘fundalık' adı verilir. Fundalıklar nesli tehlike altında bir habitat tipidir ve bu nedenle uluslararası sözleşmelerle tüm dünyada koruma altına alınmıştır.
|
|
|
Çuha Çiçeği, Mart Çiçeği (Primula vulgaris) Türkiye'nin nemli ormanlarının süsü olarak bilinen bitkiye orman menekşesi de denir. Ağaçların altında yetişen çok yıllık otsu bir bitkidir. Çiçekleri genellikle koyu pembe ya da siklamen, bazen de sarı ya da beyaz renklidir. Baharın habercilerinden olan bitkiye pazarlarda ve çiçekçilerde de rastlanmaktadır. |
| (Hazırlayan :Gülay Ecevit-Genç) |
|
|
|||
 |
Sakayık (Paeonia peregrina): Yöresel olarak ayıgülü ve tombak gibi isimlerle de adlandırılan şakayıklar fincan şeklinde iri gösterişli çiçekleri, koyu yeşil iri yapraklarıyla çok güzel bitkilerdir. Bahçe bitkisi olarak kullanımının yanı sıra, köklerinin tıbbi amaçlarla kullanıldığı da bilinmektedir. Ortaçağdan beri sara nöbetleri ve öksürük de dahil olmak üzere çok geniş bir tıbbi kullanım alanı içinde yatıştırıcı olarak kullanılmaktadır. Tüm Avrupa'da 9 türü ve 9 alttürü yetişen şakayıklar bakımından Türkiye en zengin ülkelerden biridir. Türkiye'de toplam 9 farklı şakayık doğal olarak yetişir. Bunlardan resimde görülen şakayık (P.peregrina) Türkiye'nin batısı ve kuzeybatısında yetişir. Türkiye'de şakayıklar tıbbi bitkiler olarak yurt dışına ihraç edilmek üzere doğadan toplanmaktadır. Köklerinin toplanması nedeniyle, özellikle Türkiye'nin batısında doğal popülasyonlarında azalma olduğu bilinmektedir. Bu nedenle şakayık ihracatı kontrol altına alınmalı, sürdürülebilir bir ticaret için üretimleri yapılmalıdır. | ||
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!