Uluslararası Aydınlatma Komisyonu (ClE, 2000) tarafından aydınlatma, "nesneler ve çevrelerinin görülebilmesi, ışık uygulaması" biçiminde tanımlanmıştır. "Dış aydınlatma" ise nesnelere, bunların çevrelerine ya da bir kent bölgesine, görülebilmeleri için ışık uygulamaktır(Sirel,1997).
Kapalı mekânların dışında yapılan aydınlatmaların tümü dış aydınlatma konusunu oluşturmaktadır.
Dış aydınlatma konusu kendi içinde kentsel değerler ve kentsel değerler dışındaki aydınlatmalar olmak üzere iki bölümde incelenebilir.
a-Kentsel değerlerin aydınlatılması
Kentlerde gün ışığının yeterli olmadığı ve gece kullanımı sırasında emniyet ve güvenliği sağlamak, yön ve yer bulmak, kentlerin gece güvenli olarak yaşanmasını sağlamak, açık hava etkinliklerini gerçekleştirmek, kent kimliğini oluşturmak, kenti güzelleştirmek ve değişik etkilerle çekici kılmak için aydınlatma yapılması gerekmektedir. Bütün bu amaçlar doğrultusunda kentsel değerler ve bunların aydınlatma tasarımı ve teknikleri çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Bu bölümler yapı yüzeyleri, plastik öğeler, meydan, köprü, park ve bahçe aydınlatması olarak incelenebilir (Öztürk, 1992 ,Küçükdoğu, 2003).
Yapı yüzlerinin aydınlatılmasının amacı, yapıların işlevsel ve mimari özelliklerini vurgulayarak özel yapıların gece görünürlüğünü sağlamak ve kentin çekiciliğini arttırmaktır.
Plastik öğe aydınlatması afiş, resim, pano gibi iki boyutlu öğelerin yanı sıra, üç boyutlu heykel, anıt, yontu gibi öğelerin aydınlatılması konularını kapsar. Plastik öğelerin aydınlatılması hem fonksiyonel hem de estetik amaçlı yapılmaktadır.
Meydanlar sınırlayıcı bir çevre içinde insanların ya da araçların bir arada bulundukları buluşma noktalarıdır. Meydanın çekici ve bir araya getirici özellikte olması, tabanının ve onu sınırlayan öğelerin aydınlatılmasına, yani aydınlık bir ortam oluşturulmasına bağlıdır. Meydanın çevresindeki yapıların mimarisine ve işlevine bağlı olarak ya meydan aydınlatılır ya da meydanda yer alan fıskiye ve merdiven gibi öğeler aydınlatılarak vurgulanır (Arifoğlu, 1999).
Kentsel imaj açısından köprülerin, formunu ve özelliklerini ortaya çıkaracak biçimde aydınlatılması kentin gece görünümüne katkı sağlanması açısından gereklidir.
Kentsel değerlerin aydınlatılmasındaki önemli öğelerden biri olan Park aydınlatması, insanların parkları gece kullanımı açısından büyük önem taşımaktadır. Güvenlik ve çevrenin rahat görülebilmesi insanların parkı gece kullanımı için en büyük etkenidir. Park aydınlatması konusu, bu tez çalışması kapsamında dördüncü bölümde detaylı olarak ele alınacaktır.
b-Kentsel değerlerin dışında kalan alanların aydınlatılması
Kentsel değerlerin dışında kalan alanlar aydınlatılırken aydınlatmanın niceliği konusu büyük önem taşır. Kentsel değerlerin dışında kalan alanların aydınlatılması araç ve dolaşım alanlarının aydınlatılması ( yol, kavşak, tünel, meydan, havaalanı, köprü, demiryolu) ve açık spor alanlarının aydınlatılması olmak üzere iki grupta incelenebilir .
Kentsel değerlerin dışında kalan alanların aydınlatılması kullanıcılara görsel konfor sağlamanın yanı sıra onlar için rahat ve konforlu bir ortam oluşturmayı hedefler(Öztürk, 1992).Bu rahat ve konforlu aydınlatma ortamını oluştururken temel amaç, eş aydınlık düzeni kurmak ve düzgün yayılmış ışıklılıklar elde etmektir.
Kaynak: DEDEOĞLU,İ.,2006"Kentsel Yeşil Alanların Gece Kullanımında Aydınlatmanın Önami ve Yöntemi :Gülhane Parkı Örneği" Bahceşehir Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!