Bitkisel Üretimde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Bitkisel üretime başlamadan önce üretici, mevcut koşulları değerlendirmeli ve şu sorulara cevaplar aramalıdır:
- Yapılması düşünülen üretim nedir?
- Üretimden sorumlu kişi kim ya da kimler olacaktır?
- Bu kişiler yapılacak üretim ile ilgili bilgiye sahip midir?
- Yapılması düşünülen üretimle ilgili bilgiye ulaşmak kolay mıdır?
- Elde mevcut işgücü imkânı nedir?
- Bu üretim için kullanılacak arazi:
• Üretilecek ürün ile ilgili riskler biliniyor mu? Sigorta imkanı var mı?
- Büyüklüğü(m2)
- Sulama imkânı
- Suyun miktarı
- Suyun kalitesi
- Şu an sulama yapılıyorsa, sulama şekli
- Suyun kaynağı(dere, kanalet, kuyu, yağmur vb.)
- Yapılması düşünülen üretimin başlangıçtaki kapasitesi nedir?
- Yapılması düşünülen üretimin son aşamadaki kapasitesi nedir?
- Toprak analizi yapıldı mı?
- (Yapılmadıysa)Toprağın kalitesi, rengi, su geçirgenliği nasıl?
- Üretimi yapacak kişi daha önce tarımsal üretim yaptı mı?
- Üretim yapılacak arazinin rakımı(deniz seviyesinden yüksekliği) nedir?
- Üretim yapılacak arazinin yıl boyu en düşük ve en yüksek sıcaklıkları?
- İlkbahar geç, sonbahar erken, donları oluyor mu? Oluyorsa ne sıklıkta?
- Arazinin drenaj sorunu var mı?
- Üretimi yapacak kişi bu üretim için ne kadar yatırım yapmayı ve bundan ne kadar getiri sağlamayı planlıyor?
- Üretimi yapacak kişi araziye ne kadar uzakta? Ulaşımı nasıl sağlıyor?
- Üretimi yapacak kişinin yaşı kaç ve kaç yıl bu üretimi yapmayı planlıyor?
- Üretim sonucu ürettiği malı nerde ve nasıl değerlendirmek istiyor? )İhracat, yurt içi tüketim vb.)
- Devletten veya başka bir kuruluştan destek alıyor mu? Bunlarla ilgili bir girişimi olmuş mu? Böyle bir isteği var mı?
- Üretimini yapacağı ürünün pazar araştırmasını yapmış mı?
- Üretimini yapmak istediği ürünün kalitesi ve çeşitleri ile ilgili araştırma yapmış mı?
- Bu bitkinin tohumun, anacının yetiştirildiği yer neresidir? Bununla ilgili bilgi var mıdır?
- (Açıklama: Tohumun anacı Mersin' de yetiştirilip üretilen tohumlar Ağrı' ya satılmışsa verimde büyük düşüş olur.)
- Ürünün tohum, anaç kalitesi ile ilgili bir araştırması var mı?
- Üretilecek mahsulün saklanması ile ilgili çalışma düşünülmüş mü?
- Ürünün nakliyesi nasıl olacak?
- Üretimin fizibilitesi yapılmış mı? (Ürün toplamda ne kadar masraf ile üretilecek ve satıştan sonra ne kazanılacak? Masraflar düşüldükten sonra üretene ne kadar kalacak?)
Bu sorular cevaplandırıldıktan sonra bitkisel üretim çok daha kolay, karlı ve sorunsuz şekilde yürüyecektir. Aslında tarımsal üretimle ilgili her tür yeni üretim faaliyeti başlangıcında bu sorular cevaplandırılarak yola çıkılırsa, üretim sırasında ortaya çıkabilecek birçok sorun önceden tahmin edilmiş olur. Birçok üretime ise hiç başlanmadan daha doğru bir ürün ile yola çıkılabilir. Böylece tarımsal sektöründe yaşanan bir çok sorun çözülerek genel refahın artması sağlanmış olur.
Konu ile İlgili Bir Anı
Büyükçe arazisinde mısır tarımı yapan bir arkadaşım benden danışmanlık istemişti. Aslında üretimi oldukça iyi, başarılı bir çiftçi idi bu arkadaşım. Tarımsal faaliyetleri ile ilgili yaptığımız bir görüşme sonucu, veriminde en az % 20-30 artış sağlayabileceğimizi belirttim kendisine. Oldukça ilgilendi ve ne yapması gerektiğini sordu bana. Ben de önce yukarıda belirttiğim soruları yanıtlayıp bana göndermesini istedim. Ve sonra ne oldu biliyor musunuz?
Bir kere belirtmeliyim ki bu arkadaşım oldukça iyi tahsil görmüş, ekonomi alanında yurtdışında yüksek akademik eğitimler almış bir kardeşim. Ve çocukluğundan beri de tarımsal üretimin içerisinde. Ben soruları gönderdikten sonra şöyle dedi bana "Soruları görünce nasıl olup da verimi% 20-30 arttırabileceğini anladım. Soruları tek tek yanıtlamaya çalışıyorum. Zaten ne kadar çok yanıtlarsam, verimliliğe o kadar katkısı olacağını anladım."
İşte dostlar durum bu aslında. Sanayici olsak ve bir küçük vida üretmeyi planlasak, yukarıda yazdığım sorulardan çok daha fazlasını çok daha detaylı cevaplamadan bu üretimi yapamayız. Üretim için izin alamaz, sermaye bile bulamayız.
Ancak konu tarımsa, su-toprak-hava ve biraz da paramız olunca üretime hemen başlıyoruz.
Oysa tarımsal üretim de en az bir atölyede vida üretmek kadar, hatta ondan belki çok daha fazla (çünkü canlı bir varlıkla çalışırken riskleri tahmin etmek daha zordur) ön çalışma yapmak gerekir.
Yukarıda verdiğim soruların tümünü hemen yanıtlamak gerekmeyebilir. Zamanla, yavaş yavaş yanıtlanabilir bu sorular. Bazıları yanıtlanmadan bırakılabilir. Bu soruları firmamızın (tar-get Tarımsal Araştırma Geliştirme Teşebbüsü, www.tarimsal.com ) "Danışmanlık İçin Bilgi İsteme formu" ndan aldım. Genelde danışmanlık öncesi, bu formun biraz daha detaylısını müşterimize gönderiyoruz ve en azından bazı bilgileri önceden temin etmeye çalışıyoruz. Böylece danışmanlık hizmetimiz daha etkin oluyor ve müşteri memnuniyetimiz artıyor. Kimi zaman müşterilerimizin bu formu doldurduktan sonra danışmanlık hizmeti taleplerinden vazgeçtiklerine ya da danışmanlık istedikleri konuyu değiştirdiklerine şahit oluyoruz ve bu durum bizi sevindiriyor. Lakin ortağımız gibi gördüğümüz müşterilerimizin ne istediklerini iyice bilmesi ve yerinde kararlar almaları bizlerin en önemli hedeflerinden biri.
Sorulardan da anlaşıldığı üzere temelde bitkisel üretim yapmadan önce 5N 1K sorularını sormamız gerekiyor:
1- Ne üretilecek: Üretmeyi planladığımız ürünün tespiti
2- Ne zaman üretilecek: Hem üretime başlama, hem hasat, hem de toplam üretim süresinin tespiti
3- Nerede üretilecek: Üretimi nerede yapmayı planladığımızın tespiti
4- Nasıl üretilecek: Kaynaklarım neler ve yeterli mi gibi soruların cevaplandırılması
5- Neden üretilecek: Neden tarım, neden bitkisel üretim, neden bu ürün, neden ben, neden burada, neden şimdi gibi soruların cevaplandırılması
6- Kim üretecek: İşin yöneticisi, işçisi, satıcısı, alıcısı kim olacak gibi soruların cevaplandırılması.
Peki, Nereden Başlayalım?
Öncelikle neler var gelin bir göz atalım. İyi sınıflandırılmış ve yaklaşık olarak olası tüm bitkisel üretim sonucu elde edilen ürünlerin sınıflandırmasını "Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü" web sayfasında buldum. Ayrıca tüm bitkisel ürünleri güzelce sıralanmış olarak verilmesinin yanı sıra tüm ürünlerin 2008 yılı ortalama fiyatlarını da vermişler. Böyle bir bilgiye ve çalışmaya çok ihtiyaç vardı. Bu güzel çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
2008 YILI ÜRÜN BİRİM FİYATLARI | ||
Numara | Ürün | Fiyat YTL |
ÇAY | ||
1 | Çay | 0,5 |
TARLA ÜRÜNLERİ-TAHILLAR | ||
2 | Buğday (Makarnalık) | 0,4 |
3 | Buğday (Ekmeklik) | 0,4 |
4 | Arpa (Biralık) | 0,3 |
5 | Arpa | 0,3 |
6 | Çavdar | 0,3 |
7 | Yulaf | 0,3 |
8 | Mısır (Dane) | 0,35 |
9 | Darı | 0,35 |
10 | Çeltik | 0,7 |
11 | Kuşyemi | 0,75 |
12 | Tritikale | 0,3 |
13 | Mısır (Tohumluk) | 1,5 |
14 | Mısır (Çerezlik) | 0,35 |
TARLA ÜRÜNLERİ-BAKLAGİLLER | ||
15 | Nohut | 1,05 |
16 | Mercimek Yeşil | 1,1 |
17 | Mercimek Kırmızı | 0,8 |
18 | Burçak | 0,5 |
19 | Bezelye | 0,9 |
20 | Börülce | 2 |
21 | Fasulye (Kuru) | 1,6 |
TARLA ÜRÜNLERİ-ENDÜSTRİ BİTKİLERİ | ||
22 | Tütün | 5,4 |
23 | Şekerpancarı | 0,1 |
24 | Keten lif | 0,8 |
25 | Kenevir lif | 1,2 |
26 | Haşhaş Kapsül | 1,6 |
27 | Pamuk | 0,85 |
28 | Şerbetçi Otu | 1,75 |
29 | Anason | 2 |
30 | Kırmızı Biber | 0,46 |
31 | Kimyon | 1,4 |
TARLA ÜRÜNLERİ-YAĞLI TOHUMLAR | ||
32 | Susam | 1,8 |
33 | Ayçiçeği (Yağlık) | 0,6 |
34 | Ayçiçeği (Çerez) | 0,9 |
35 | Ayçiçeği (Tohumluk) | 0,9 |
36 | Yerfıstığı | 1,3 |
37 | Soya | 0,4 |
38 | Kolza (Kanola) | 0,4 |
TARLA ÜRÜNLERİ-YUMRU BİTKİLER | ||
39 | Patates | 0,4 |
40 | Hayvan Pancarı | 0,15 |
41 | Sarmısak (Kuru) | 2 |
42 | Soğan (Kuru) | 0,35 |
43 | Pancar (Kırmızı) | 0,5 |
MEYVELER-YUMUŞAK ÇEKİRDEKLİLER | ||
44 | Armut | 0,9 |
45 | Ayva | 0,7 |
46 | Elma (Golden) | 0,79 |
47 | Elma (Starking) | 0,7 |
48 | Elma (Amasya) | 0,7 |
49 | Elma (Grannysmith) | 0,75 |
50 | Elma (Diğer) | 0,7 |
51 | Muşmula | 0,8 |
52 | Yenidünya | 0,9 |
MEYVELER-TAŞ ÇEKİRDEKLİLER | ||
53 | Erik | 0,86 |
54 | Kayısı | 0,8 |
55 | Kiraz | 1,65 |
56 | Şeftali (Nektarin) | 1,2 |
57 | Şeftali | 0,9 |
58 | Vişne | 0,8 |
59 | Yağlık Zeytin | 1 |
60 | Sofralık Zeytin | 2,7 |
MEYVELER-TURUNÇGİLLER | ||
61 | Portakal (Diğer) | 0,3 |
62 | Portakal ( Washington) | 0,3 |
63 | Mandalina (Diğer) | 0,3 |
64 | Altın Top (Greyfurt) | 0,25 |
65 | Limon | 0,4 |
66 | Mandalina (Satsuma) | 0,35 |
MEYVELER-SERT KABUKLULAR | ||
67 | Antep Fıstığı (Kırmızı Kabuklu) | 5 |
68 | Ceviz | 5,2 |
69 | Badem | 5 |
70 | Fındık | 4 |
71 | Kestane | 2 |
MEYVELER-ÜZÜMSÜ MEYVELER | ||
72 | Dut | 1 |
73 | İncir | 1,2 |
74 | Muz (Örtü Altı Dahil) | 1,1 |
75 | Nar | 0,9 |
76 | Trabzon hurması | 0,8 |
77 | Üzüm Sofralık (Çekirdekli) | 0,55 |
78 | Üzüm Sofralık (Çekirdeksiz) | 0,5 |
79 | Üzüm Kurutmalık (Çekirdekli) | 0,45 |
80 | Üzüm Kurutmalık (Çekirdeksiz) | 0,4 |
81 | Üzüm (Şaraplık) | 0,7 |
82 | Kivi | 1,5 |
83 | Avakado | 1,9 |
SEBZELER-YAPRAĞI YENEN SEBZELER | ||
84 | Lahana (Beyaz) | 0,5 |
85 | Lahana (Kara Yaprak) | 0,6 |
86 | Lahana (Kırmızı) | 0,6 |
87 | Lahana (Brüksel) | 1,1 |
88 | Enginar | 0,86 |
89 | Kereviz (Kök) | 0,7 |
90 | Marul (Göbekli) | 0,75 |
91 | Marul (Kıvırcık) | 0,7 |
92 | Marul (Aysberg) | 0,6 |
93 | Ispanak | 0,75 |
94 | Pırasa | 0,5 |
95 | Semizotu | 0,7 |
96 | Maydanoz | 0,9 |
97 | Nane | 1,6 |
SEBZELER-BAKLAGİLLER | ||
98 | Fasulye | 1 |
99 | Bakla | 1,28 |
100 | Barbunya Fasulye | 1,5 |
SEBZELER-MEYVESİ YENEN SEBZELER | ||
101 | Çilek (Örtü Altı Dahil) | 1,3 |
102 | Balkabağı | 0,5 |
103 | Kavun | 0,45 |
104 | Karpuz | 0,35 |
105 | Kabak (Sakız) | 0,4 |
106 | Kabak (Çerezlik) | 0,7 |
107 | Hıyar | 0,57 |
108 | Acur | 0,45 |
109 | Patlıcan | 0,6 |
110 | Domates (Salçalık) | 0,1 |
111 | Domates (Sofralık) | 0,5 |
112 | Biber (Dolmalık) | 0,6 |
113 | Biber (Sivri, Çarliston) | 0,65 |
114 | Biber (Salçalık) | 0,5 |
115 | Bamya | 0,8 |
SEBZELER-SOĞANSI, YUMRU VE KÖK SEBZELER | ||
116 | Sarmısak (Taze) | 1,1 |
117 | Havuç | 0,5 |
118 | Turp (Bayır) | 0,55 |
119 | Turp (Kırmızı) | 0,4 |
120 | Şalgam | 0,35 |
121 | Soğan (Taze) | 0,75 |
SEBZELER-DİĞER SEBZELER | ||
122 | Karnabahar | 0,7 |
123 | Brokoli | 0,9 |
124 | Tohumluk Çim | 5 |
125 | Tohumluk Şeker Pancarı | 4 |
126 | Tohumluk Yonca | |
YEM BİTKİLERİ-YEM BİTKİSİ | ||
127 | Yonca | 0,2 |
128 | Korunga | 0,5 |
129 | Fiğ | 0,5 |
130 | Macar Fiği | 0,5 |
131 | Mısır (Silaj) | 0,12 |
Kaynak: http://www.tugem.gov.tr/tugemweb/tar_sig_uyg/2008_yili_birim_fiyatlar.htm [Erişim 15.02.2008]
Gördüğünüz gibi ilk başta verdiğimiz soruların bir çoğunu cevaplayabilmek için güzel bir kaynak bilgiyi kısa bir internet araştırması sonucu bulmak mümkün. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğümüzün bu ve benzeri çalışmaları süreğen şekilde yapmasını diliyorum. Böyle çalışmalar tarım sektöründe çalışanların kullanımına sunuldukça, gelişmelerin hızlı ve güvenli olacağına yürekten inanıyorum.
Değerli dostlar, yukarıdaki tabloda güzelce ayrıntılandırılmış bitkisel ürünlerin üretimine dair avantaj ve dezavantajları bir sonraki yazımızda değerlendirerek bazı bilgiler vermeye çalışacağız. Yazımızı yine güzel bir deyiş ile bitiriyoruz:
Kötümser, yalnız tüneli görür, iyimser tünelin sonundaki ışığı. Gerçekçi kişi ise hem tünel ile birlikte ışığı hem de gelecek treni görür. (John Harris)
En derin saygılarımla,
Saygılarımla,
Hakan Ozan Erzincanlı
Ziraat Yüksek Mühendisi
http://www.tarimsal.com/
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!