Parklar, belirsiz sayıda insanın ziyaret ettiği ve bir araya geldiği toplu kullanım alanlarıdır. Bu nedenle bu alanların aydınlatılmasında estetikten çok güvenliğin sağlanması büyük bir önem taşır.

Park içinde karanlıkta kalan, aydınlatılmamış alanlar güvensizliğe neden olur. Bu nedenle aydınlatma ani bir tehlikeyi a1gılayabilecek yeterlilikte olmalıdır. Kullanıcı üzerinde güvensizlik yaratacak,  karanlıkta kalan,  saklanılabilecek yerler ve kör noktaların oluşması engellenmeli, yeterli aydınlık düzeyi oluşturularak kullanıcının çevresini rahatça algılayabilmesi sağlanmalıdır. Aydınlatma aygıtlarının yeterli sayıda ve doğru şekilde kullanımıyla bu alanlarda oluşabilecek güvensizlik hissi önlenebilir. Aydınlatılacak mekanlarda yeterli aydınlık düzeyi oluşturularak güvenlik sağlanmalı ve mekanların çevre ve park bütünüyle ilişkisi de göz önünde bulundurulmalıdır (Harris ve Dinnes, 1988; Moyer, 1992).

 

Yatay yüzeylerin aydınlatılması kadar bitki, heykel ve duvar gibi düşey yüzeylerin de aydınlatılması güvenlik açısından önemlidir. Yatay yüzeyle beraber düşey yüzeylerin de aydınlatılması kullanıcının psikolojik olarak güvende hissetmesini sağlar. Yaya yolları aydınlatılırken, yaya yollarının çevresinde yer alan bitki veya diğer elemanlar da aydınlatılarak, kullanıcının çevresini rahat algılaması sağlanmalı ve çevre hakkında bilgi verilmelidir. Çevresinde yer alan bitki ve ağaç gruplarının karanlıkta kalması kullanıcının görüş mesafesinin sınırlanmasına neden olur (München, 1998).

Güvenlik aydınlatması ortam kullanıcılarının kendini güvende hissetmesinin yanı sıra kullanıcıların aktivitelerini güvenli bir şekilde yerine getirebilmesinin amaçlar. Park içinde yer alan merdivenlerin ve su öğelerinin yeterli şekilde aydınlatılması fonksiyonel açıdan büyük önem taşır. Merdiven, rampa ve yaya yollarındaki aydınlık düzeyi ziyaretçilerin döşemeyi rahatça algılamasına ve hareketlerini güvenlik içinde yapmasına yardımcı olur. Su yüzeylerinde yeterli düzeyde aydınlık sağlanması, oluşabilecek tehlikelerin önlenmesi, su öğesinin ve sınırlarının rahatça algılanması açısından önemlidir (Moyer, 1992).Şekil 4.25'de güvenlik aydınlatması örneği görülmektedir.

 

Park aydınlatmasında görsel konforun sağlanması ve kullanıcıların güvenlik içinde hareket edebilmeleri için farklı öğe ve mekanlar için belirlenmiş belirli aydınlık düzeyi değerleri vardır. Tablo 4.4 'de görsel konfor sağlanması açısından IESNA (Illumination Engineering Society of North America) tarafından belirlenmiş aydınlık düzeyi değerleri verilmiştir.

Park içinde yer alan öğelerin ve aktivite alanlarının aydınlatılmasında kullanılacak aydınlatma tekniğinin, aydınlatma aygıtı tipinin, ışık kaynağının ve gücünün seçimi aydınlatma tasarımının büyüklüğüne, kullanıcı gereksinimine ve beklentilerine göre değişir. Tüm bunların seçimi ve konumlandırılması, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan parkla bütünlük içinde olmalıdır.

 

Alan/aktivite	Kullanım amacı			Lux(lx)
Bisiklet yolları	Yol kenarları boyunca
	Gece ve gündüz boyunca yaya ve taşıt yoğunluğunun çok olduğu ticaret alanları			10
	Gece boyunca yaya trafiğinin yoğun olduğu alanlar			5
	Geceleri yaya trafiğinin az olduğu alanlar			2
	Yol kenarlarından uzakta			5
	Yol kenarları boyunca
Yürüyüş yolları	Gece ve gündüz boyunca yaya ve taşıt yoğunluğunun çok olduğu ticaret alanları			LO
	Gece boyunca yaya trafiğinin yoğun olduğu alanlar			5
	Geceleri yaya trafiğinin az olduğu alanlar			2
	Yol kenarlarından uzakta			5
	Park yürüyüş yolları			5
	Yaya tünelleri			20
	Yaya üstgeçitleri			2
	Yaya merdivenleri
	Açık yüzeyler-koyu yüzeyler			200-500
Park1ar/Bahçeler	Genel aydınlatma			5
	Patikalar, taş merdivenler			10
	Fonlar, çitler, duvarlar, ağaçlar, çalılar			20
	Çiçek: tarhları, ağaçlar, çalılar(vurgu amaçlı)			50
	odak noktaları (büyük)- Odak noktaları (küçük)			100-200
Oyun alanları	Basketbol (rekreasyonel)			100
	Futbol
	Sınıf I		(30000 üzeri seyirci için)	1000
	Sınıf II		(10000-15000 seyirci için)	500
	Sınıf III (5000-10000 seyirci için)			300
	Sınıf IV (5000 altında seyirci için)			200
	Sınıf V (dÜ2'Ql)enmiş bir oturma olanağı yok)			100
	Tenis
	Rekreasyonel			100
	Klüp			200
	Turnuva			300

 

Kaynak: DEDEOĞLU,İ.,2006"Kentsel Yeşil Alanların Gece Kullanımında Aydınlatmanın Önemi ve Yöntemi :Gülhane Parkı Örneği"  Bahceşehir Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi  

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!