Y.Doç.Dr. Recep AYDIN-Türkiye’de sığır yetiştiriciliği son yıllarda oldukça gerilemiştir. Ülkemizde sığır yetiştiriciliğini geliştirmek için bir çok önlem alınmıştır. Fakat alınan bu önlemler yeterli olmamıştır.. Aynı zamanda yetiştiricinin durumunda kısa sürede şok iyileştirmeler sağlayacak, devlete ve yetiştiriciye parasal açıdan sorun yaratmayacak önlemlerinde uygulamaya konulması gerekmektedir.

İlk önce sığır yetiştiricisinin kazancını artırabilmek için hayvansal ürünlerin fiyatları yükseltilmelidir. Toplumumuzun sağlıklı beslenebilmesi ve gelecek nesillere yeterli kaynak yaratabilmek için hayvancılığımızın hızla geliştirilmesi gerekmektedir. Bir ülkede hayvansal üretimi artırabilmenin iki temel yolu vardır. Birincisi mevcut hayvan sayısını çoğaltmak , ikincisi ise bir hayvandan elde edilen ürün miktarını artırmaktır. İkinci yolu tercih ederek programlı çalışmalar yapan ülkeler 40-50 yıllık bir zaman dilimi içinde hayvancılıkta önemli atılımlar yapmışlardır. Ülkemizde de mevcut hayvan populasyonunun ıslahına yönelik çalışmalar daha cumhuriyetin ilk yıllarında başlatılmış ve günümüze kadar devam ettirilmiş bulunmaktadır. Ancak yapılan bu çalışmalarda özellikle sığır yetiştiriciliğinde arzu edilen düzeye ulaşıldığı söylenememektedir.

 

Hınıs ilçesinde 27382 büyükbaş hayvan bulunmakta olup bunların 2652 si kültür ırkı, 12140’ı  melez, 12590’ı yerli ırklardan oluşmaktadır. Aday ülke olduğumuz Avrupa Birliği’nde 1996 yılında sığırda ortalama karkas ağırlığı 281 kg/baş iken Hınıs’ta sığırlarda ortalama karkas ağırlığı 185 kg olarak gerçekleşmektedir. İlçe genelinde gerek yetersiz beslenme ve gerekse bakım şartlarının kötü olması nedeniyle verimler  ülke genelinin altındadır.  Süt veren inekler dikkate alındığında yıllık olarak verimleri kültür ineklerinde 3.000kg/baş, melezlerde 1385kg/baş ve yerli ineklerde ise 716 kg/baş’tır. Ortalama süt verimi ise 988 kg/baş’tır. Görüldüğü gibi kültür ırkı hayvanlardan da genotipin izin verdiği verim alınamamaktadır. Bu durum hayvan ıslahında planlı ve programlı çalışmaların arzu edilen şekilde uygulanamadığını ortaya koymaktadır. Ayrıca lçemizde Yerli ırk %46, Kültür ırkı %10.3, melezler  %44, oranındadır. Yukarda ki verilerden de anlaşıldığı gibi ilçemiz sığırcılığının temel sorunu düşük genotipli hayvan varlığı ve uygun olmayan bakım ve besleme koşullarıdır.

 

Yapılan eğitim çalışmalarının yetersiz olmasından dolayı kaynakların israfı söz konusu olmaktadır. Hınıs Meslek Yüksekokulunun kuruluş amaçlarından birisi de bölgede tarımsal ve hayvansal üretimin geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. Çiftçilerimizin öncelikle hayvancılık eğitimi ve hayvansal üretimin artırılması konusundaki sorunlarının çözüme kavuşması için bu projeye  ihtiyaç duyulmuştur.  Atatürk Üniversitesi Hınıs Meslek Yüksekokulu,  Ziraat Fakültesi ve veteriner fakültesi ile birlikte bu proje gerçekleştirilmiştir.

 

 

Projenin amacı ve gerekçesi:

Proje Hınıs ilçe merkezi ve 3 köyde besicilikle uğraşan girişimciler, besicilerin yanında çalışan işçiler ve besiciliğe ilgi duyanlara besicilik eğitimi verilerek hayvancılık işletmelerinde hayvan başına karkas ağırlığının artırılması suretiyle besicilikten elde edilen gelirlerin artırılmasını amaçlamaktadır. Proje 70 kişiye besicilik konusunda beceriler kazandıracak pilot bir plan olarak tasarlanmıştır. 8 aylık bir dönemde tam zamanlı olarak eğitim kursları ve gezi turları düzenlenerek verim artırmaya , teknik bilgi, görgü ve deneyim kazandırmaya yönelik olarak eğitim verilecektir. Yine bu süre içerisinde il dışı ve il içi modern besi işletmelerine geziler planlanmaktadır. Proje sürecinin sonunda ise sergi ve teşvik müsabakaları düzenlenecektir. Katılımcıların büyük bir çoğunluğunun kısa vadede verimi artırmaları ve uzun vadede kendi becerilerini ve mesleki öğretilerini  sürdürmeleri beklenmektedir.

 

Hınıs İlçesi NUTS II bölgesinde yer alan Erzurum’un bir ilçesi olup ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Bu ilçe Erzurum’un en fakir bölgelerinden biridir. İlçe nüfusunun % 40’ı işsizdir. Bu yüzden genç nüfus büyük şehirlere göç etmektedir. Bölgenin mera ve yaylaları geniş alanlara yayılmış olup, tarım ve hayvancılık açısından büyük potansiyele sahiptir. İlçemizde sanayi kuruluşu bulunmamaktadır. Tarım arazisi olarak kullanılan alanların kıraç ve iklim koşullarının elverişsiz olması nedeniyle üretimi yapılan bitkilerden de Türkiye ortalamasının altında verim alınmaktadır.  Bu da çiftçilerimizin gelir düzeyinin düşmesini, doğal olarak ta tarım ve hayvancılığı olumsuz etkilemektedir. Yöre çiftçilerinin geçim kaynağı tarımdan daha ziyade hayvancılık üzerinedir. İlçemiz halkının yaklaşık %60’ı hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır. Ancak hayvancılık halen ilkel yöntemlerle yapılmakta bu nedenle hayvan başına alınan ürün miktarı çok düşüktür. Konu ile ilgili Kamu Kuruluşlarının uğraşları yöre halkının eğitimden kaynaklanan nedenlerden dolayı istenilen seviyede başarılı olamamaktadır. Ayrıca ilçede hayvancılığın gelişimine etkili olabilecek fuar, panayır, sergi, teşvik ve müsabakalar yapılmamaktadır.

 

Bu bölgede hayvan yetiştiricileri ile yapılan mülakatlar ve gözlemler sonucu  yetiştiricilerin teknik bilgi, görgü ve becerilerinin yetersiz, hayvanların et ve süt verimlerinin çok düşük olduğu, hayvanların barınak koşullarının uygun olmadığı ve sivil toplum örgütleri olmadığı için de hayvancılık teşviklerinden yararlanamadıkları tespit edilmiştir. Bölgede hayvancılık eğitimleri yapılması gerekli hale gelmiştir. Bölgenin il merkezine uzak, çayır mera ve yaylaların da besiciliğe uygun olması nedeniyle besicilik eğitimi öncelikli alan olarak belirlenmiştir.

 

Bu proje ile besicilik eğitiminin uygulanması sonucu yetiştiricilerin besicilikten elde ettikleri gelirin artması sağlanarak bölgede sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın teşvik  edilmesine katkıda bulunulacaktır. Ayrıca proje ile sergi, teşvik ve müsabakalar gibi hizmetlerin yapılması teşvik edilecek ve yetiştiricilerin bilgi, görgü paylaşımı  sağlanmış olacaktır.

Proje Personeli:        

Proje Koordinatörü: Yrd.Doç.Dr. Recep AYDIN, Koordinatör Yardımcısı:    Öğr.Gör. Abdulkerim DİLER, Proje Ofis Asistanı: Öğr.Gör. Saltuk Buğrahan CEYHUN, Halkla İlişkiler Sorumlusu: Ergun AYŞEN (Yüksekokul Sekreteri)

Eğitim ve Yayın Ekibi:

Prof.Dr.Naci TÜZEMEN, Prof.Dr.Ömer AKBULUT, Prof.Dr.Mete YANAR

Prof.Dr.Mustafa TAN,  Yrd.Doç.Dr. Ömer ÇOBAN

 

PROJENİN HAZIRLIK VE TANITIM DÖNEMİ

Projenin tanıtımı için projenin önemini vurgulayan 600 adet afiş 1000 adet el ilanı (broşür) hazırlanıp basıldı. Afişler hedef olarak seçilen şehir merkezinde, Yolüstü, Yelpiz ve Bellitaş köylerinde halkın görebileceği alanlara asıldı. El ilanları adı geçen yerlerde halka dağıtıldı.

Şehir merkezinde halkın görebileceği en uygun yere büyük bir bez afiş asıldı. 70 kişilik kontenjana başvurular kısa zamanda tamamlandı, Kontenjan fazlası başvurular yedek listeye yazıldı.

Kursiyerlere AB ve DPT logolu Sığır Besiciliği El kitabı, Program Kartları, Şapka,Tulum ve çizme, kalem ve not defteri dağıtıldı.

Besicilik Kursuna katılım aşağıdaki gibi olmuştur.

Yerler	Katılımcı Sayısı	Hedef gruplar	Sayısı
İlçe Merkezi	48	Sığır Besicileri	40
Yolüstü Köyü	4	Besicilerin yanında çalışan  işçiler	2
Yelpiz Köyü	15	Besiciliğe ilgisi olanlar	28
Bellitaş Köyü	3
Toplam	70	Toplam	70

EĞİTİM DÖNEMİ

Besicilik kursu 01.Kasım 2006 tarihinden itibaren başlatıldı. Eğitim Dönemi 29 Ocak 2007 tarihine kadar devam etti. Öğretim elemanlarının eğitimi düzenli bir şekilde yürütebilmeleri için kursiyerler kiralanan araçlarla okulda hazır bulunduruldular. Böylece eğitim aksamadan düzenli bir şekilde yürütülmeye devam etti.

Kursun başlangıcından itibaren kursiyerlere ders arasında çay ve pasta ikramı yapıldı. Dersler bittikten sonra tüm kursiyerlere ve öğretim elemanlarına öğle yemeği verildi.

Kursiyerler iki sınıfa ayrılarak bir gruba Cumartesi günü diğer gruba  Pazar günü, bir ders saati 40 dakika olacak şekilde  6’şar saat şeklinde verildi. Eğitim süresince yoklamalar yapıldı.

Eğitim Döneminde Anlatılan Konular

Islah ve Yetiştirme Yöntemleri

Bu faaliyet  Prof.Dr. Naci Tüzemen tarafından Kasım ve Aralık aylarında yürütülmüştür. Kursiyerlerin bu faaliyet ile sürüde damızlıkların belirli özelliklere göre seçimi, Erken veya geç damızlıkta kullanmanın sakıncaları, Damızlık seçiminde nelere dikkat edileceği, Damızlık seçiminde yapılan hatalar, çiftleştirme ve yetiştirme yöntemleri ve aşağıdaki konular hakkında bilgi görgü ve deneyim kazanmaları sağlanmıştır.

 Uygun barınak koşulları hakkında eğitim

Bu faaliyet  Prof.Dr. Ömer AKBULUT tarafından Kasım, Aralık ve Ocak aylarında yürütülmüştür. Sığır yetiştiriciliğinde iyi bir ahır planının nasıl olması gerektiği, hayvanların rahat ettikleri sıcaklık, nem ve havalandırma koşulları, kötü barınak koşullarının hayvan sağlığı ve verimi üzerine etkileri ve diğer konularda eğitim verilerek yetiştiricilerin ahırlarında iyileştirmeler yapmaları beklenmiştir.

Ucuz, Dengeli ve Pratik Rasyon Hazırlama Yöntemleri

Bu faaliyet  Prof.Dr. Mete YANAR tarafından Kasım, Aralık ve Ocak aylarında yürütülmüştür. Bu faaliyet ile yetiştiriciler işletmelerinde üretmiş oldukları yemlerle pratik rasyonlar hazırlamayı, yemlerin besin değerlerini, içerdikleri toksik maddeler ve veriliş düzeylerini, ileride besiye alınacak hayvanların bakımı ve beslenmesini yapabilmeleri amaçlanmıştır.

Yem Bitkileri yetiştiriciliği ve Üretimi Artırma

Bu faaliyet  Prof..Dr. Mustafa TAN tarafından Aralık ayının son haftası ile Ocak ayı içerisinde yürütülmüştür. Bu faaliyetin amacı kursiyerler kendi işletmelerinde yem bitkileri yetiştiriciliği, silaj üretimi, gübreleme, bakım tekniği, yem bitkilerinin hasadında, taşınmasında ve saklanmasında dikkat etmeleri gereken konular anlatıldı.

Sığırlarda karşılaşılan hastalıklar

Bu faaliyet  Yrd.Doç.Dr. Ömer ÇOBAN tarafından Aralık ayının son haftası ile Ocak ayında yürütülmüştür. Kursiyerleri bu eğitim faaliyeti ile sığır hastalıkları ile en iyi şekilde mücadele edebilmeyi, sürüyü hastalıklardan koruyabilmeyi , iç ve dış parazitlerin hayvanlarda yaptıkları zararları öğrenerek besiye başlamadan önce iç ve dış parazit mücadelesi yapmayı, sığırlarda karşılaşılan hastalıkları, teşhis tedavi ve korunma yollarını öğrenerek hayvanların bu tür hastalıklara yakalanmaması için gerekli önlemleri almayı öğrenmeleri sağlanmıştır.

Besicilerin Örgütlenmesi Konusunda Eğitilmesi

Bu faaliyet  Prof.Dr. Naci TÜZEMEN tarafından Kasım ve Aralık aylarında yürütülmüştür. Bu faaliyet ile Hayvancılık örgütlerinin amacı, özellikleri, niçin gerekli olduğu, nasıl kurulacağı, hayvancılık teşviklerinden ve hizmetlerden yararlanmadaki önemi, kurulmuş olan STK ların fonksiyonları, kendi birlik dernek ve kooperatiflerini kurmalarının teşvik edilmesi amacına yönelik olarak dersler verildi.

TEKNİK GEZİ DÖNEMİ

Büyük Hayvancılık Firmaları ile ön görüşme ve incelemelerin yapılması.

Besicilik kursu eğitiminden sonra öğretilenleri yerinde göstermek, kursiyerlerin teknik bilgi, görgü ve deneyimlerini demonstrasyon yoluyla artırmak amacıyla 5.02.2007-12.02.2007 tarihleri arasında İzmir ve Tekirdağ illerinde ziyaret edilecek hayvancılık işletmelerini belirlemek için Proje koordinatörü, koordinatör Yardımcısı ve Halkla İlişkiler sorumlusu ile birlikte ön inceleme gezisi yapıldı.. Ege üniver

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!