1.Beslenme bozuklukları
1.1. Elmada çinko noksanlığı
Fizyolojik bir hastalık olup çinko noksanlığından ileri gelmektedir. Ağaç tacının aşağı kısımlarında sürgünler ve yapraklar normal olduğu halde, yukarı ve tepe kısımlarındaki sürgünlerde çıplaklaşma ve rozetleşme görülür. Sürgünlerin çıplak olan kısımlarında gözler ya tamamen körelir veya çok ufak parçacıklar oluşur. Bu belirtiler yanında yaprak damarlarında sararma, yapraklarda küçülme ve kıvrılmalar gözlenir. Meyveler çok küçülür ve verim azalır. Hastalık ilerledikçe kamçılaşmış sürgün ve dallar kuruyabilir. Ağaç giderek meyve vermeyen çalı görünümü alır. Fizyolojik bir hastalık olduğu için toprak koşullarında oluşacak değişimler hastalığın çıkışını da etkiler, belirtilerin değişmesine neden olabilir. Mücadelesinde kültürel önlemler ve kimyasal mücadele önem kazanmaktadır.
Kültürel önlemler
Yeni bahçe kurulmasında toprak analizleri yapılmalıdır. Kurulmuş bahçelerde de yapılan toprak analizlerine göre gübre uygulaması önerilmelidir. Su tutan ağır topraklarda sık sık toprak işlemesi ile havalanma sağlanmalıdır.
Kimyasal mücadele
Yaprak ve gövde ilaçlamalarında toprak ve yaprak analizleri esas alınmalıdır. Noksanlığın şiddetine göre ilaçlama sayısı değişebilir.
Kullanılacak preparatlar Çizelge 3 ' de yer almaktadır.
1.2. Elmada demir noksanlığı
Fizyolojik bir hastalıktır. Elma yetiştirilen alanlarda yeterince demir olmamasından, toprak yapısının önemli derecede kireçli olmasından ve serbest demirin kireç tarafından tutulmasından, toprakta suyun fazlalığından ve bu nedenle köklerin yeterince havalanmaması sonucu demirin alınmamasından, ışık yoğunluğunun çok fazla olmasından kaynaklanmaktadır.
Kloroza yakalanan elma ağaçlarının önce genç yapraklarında hafif sararmalar görülür. Yaprak damarları genellikle yeşil görünümdedir, sarılığın artması ile damarlar sararır. Genç yapraklarda başlayan kloroz, toprak ve hava koşullarına da bağlı olarak yaşlı yapraklarda da hızla yayılır. Hastalık ilerledikçe yaprakların kenarlarında kırmızımsı kahverengi kurumalar başlar. Sararmış ve nekrotik alanları artmış yapraklar sonradan dökülür.
Kloroza yakalanan bitkiler hemen ölmezler, gelişmeleri yavaşlar, meyve verimleri çok azalır. Önlem alınmaması durumunda zamanla kururlar.
Mücadelesi
Kültürel önlemler
-Hastalığın oluşumuna uygun ağır ve kireçli topraklarda elma bahçeleri kurulmamalıdır. Bahçe kurulmadan önce mutlaka toprak ve sulama suyunun analizi yaptırılmalıdır.
-Elma bahçelerinin sulanmasında toprak karakterine özen gösterilmeli, taban suyu yüksek bahçelerde drenaj kanalları açılmalıdır.
-Organik maddece zayıf, ağır ve kalevi yapılı toprakların yapısını düzeltmek amacıyla toprak analiz sonuçlarına göre ahır gübreleri ve uygun ticari gübreler kullanılmalıdır.
-Ağaçların budamaları tekniğine uygun yapılmalıdır.
Kimyasal mücadele
Toprak, yaprak ve gövde ilaçlamalarında, toprak ve yaprak analizlerinin sonuçları esas alınmalıdır. Noksanlığın şiddetine göre ilaçlama sayısı değişebilir.
1.3. Diğer beslenme bozuklukları
Elma ağaçlarında Zn ( Çinko) ve Fe ( Demir) noksanlıkları dışında N (Azot), P (Fosfor), K ( Potasyom), Ca ( Kalsiyum), Mg (Magnezyum), Mn (Mangan), B (Bor) elementlerinin alımındaki düzensizliklere de rastlanabilir).
N noksanlığı genellikle büyüme sezonu sonunda en belirgin şeklindedir. Önce yaşlı, sonra da genç yapraklar sararır. Gelişme geriler.
Çok genç yapraklardaki ve sürgünlerdeki ana damarların ve yaprak çevrelerinin mor pigmentasyonu P noksanlığının belirtisidir. Meyvelerin geç olgunlaşması da dikkat çekicidir.
K noksanlığında ise genel olarak yaşlı yaprakların uç ve kenarlarında sararmalar görülür. Zamanla da bu sarılık ilerler. Sürgün büyümesinde bir azalma olur.
Mg klorofil yapısında bulunduğundan, noksanlığında yaprak rengi sarıdan kahverengine dek renk değişimleri gözlenir, yapraklar erken dötülür. Ağaçlarda belirgin gelişme geriliği vardır.
Mn noksanlığında ise klorozlar, erken yaprak dökülmeleri,çiçek tomurcuklarında gelişme geriliği söz konusudur. Ağacın canlılığında azalma gözlenir.
B noksanlığında çiçekler ve meyveler anormal şekiller alır, genç yapraklar rozetleşir, genç dallar kurur. Meyve kabuğunda mantari dokular, kıvrılmalar, kabuk altında kahverengi lekelenmeler görülür.
Kısaca özetlenen beslenme bozukluklarına çözüm bulabilmek için yaprak ve toprak analizlerinin yaptırılması, öneriler doğrultusunda bitki besin elementlerinin uygulanması gerekmektedir.
2. Çevresel etkiler
İlkbahar, sonbahar ve kışın düşük sıcaklıklar elma bahçelerinde zararlara neden olur. İlkbaharda çiçekler ve genç meyveler "-2°C" de zarar görürler. Sonbahardaki soğuklar meyveleri dondurabilir, meyveler kahverengileşir, dokular yumuşar. Kış soğuklarında ise ksilem dokuları zararlanır, ölen ve renk değiştiren bu dokuda karbonhidratlar birikir. Patojenlerin girişine olanak verilir.
Güneş ışınlarına maruz kalan meyvelerde rastlanan güneş yanığı nemli bölgelerde ve kırmızı kabuklu çeşitlerde önemli olmamasına rağmen kuru bölgelerde ve sarı veya yeşil kabuklu çeşitlerde sorun olur. Yapraklar ile yapılan dengeli bir gölgeleme ile bu problemin önüne geçilebilir.
Meyve çatlamalarının sıklığı çeşitlere bağlı olarak değişmekle beraber paslanmış, kara lekeli, güneş yanıklı meyvelerde daha sık görülür. Ayrıca erken olgunlaşan, aşırı olgun meyvelerde de sık gözlenir.
Meyvelerde görülen paslanma, meyve yüzeyinde mantar tabakasının şekillenmesiyle gözlenir. Bazı çevre koşulları (yüksek nem, meyve üstüne yağmur veya çiğ düşmesi, don), epidermal hücrelerin anormal büyümeleri (özellikle aşırı azot), sert kimyasalların zararları, uygun olmayan beslenme veya bazı Pseudomonas türleri bu oluşuma yardımcıdırlar. Çeşitler arasında ve aynı çeşitte fertler arasında duyarlılık farklıdır. Paslanma bazı çeşitlerde karakteristik bir özellik olduğu halde, çoğu çeşitler için istenmeyen bir durumdur.
Ayrıca elma bahçelerinde kuraklık, sel, aşırı ışıklanma, dolu gibi istenmeyen faktörler söz konusu olduğunda meyvelerde nicel ve nitel kayıplar görülür.
3. Genetik bozukluklar
Elma ağaçlarının toprak üstü kısımlarında bazen urlara rastlanır. Sözkonusu urlanmaya çeşitlerin kalıtıma bağlı olan yanıtları değişiktir. Yoğun urlanmanın görüldüğü ağaçlarda denge bozulur, dallar kırılır, ağaç ölmeye başlar. Ayrıca urlar, bazı hastalık ve zararlıların gelişimine uygun ortamlar hazırlar.
Elma ağaçlarında yaprak lekelenmeleri şeklinde görülen nekrotik yaprak lekesi sıcaklığa, ışık yoğunluğuna ve toprak nemine bağlı bir genetik bozukluktur. Bu genetik bozukluğun yoğun olduğu elma bahçelerinde ekonomik kayıplar görülür. çeşitlerin bu bozukluğa yanıtı farklıdır.
4. Hasat sonrası bozuklukları
Acı benek hasat sorasında depolamada gözlendiği gibi bazen ağaç üzerinde de görülebilir. Meyve etinin görünüş ve biçimini bozan küçük kahverengi kuru ve acı bölgeler oluşur. Aşırı ve dengesiz gübreleme (toprağa fazla N, K, Mg verilmesi) meyve içindeki Ca miktarının lokal noksanlıkları söz konusu olayı destekler.
Çekirdek evi kararmasına depolama sırasında rastlanır. Saklama sıcaklığının uygun olmayışı, erken hasat, yüksek N, gölgeleme, meyve büyümesi sırasında uzun süren bulutlu, yağışlı, serin hava koşulları B miktarındaki dengesizlik bu olayı arttırır. Çeşitlerin duyarlılıkları farklıdır.
Mevsim içindeki ekolojik koşullara ve meyvenin hasat olumuna bağlı olan depo yanıklığı (lentisel yanıklığı), meyvelerin sadece kabuklarında gözlenir. Meyvelerdeki yüksek N, düşük Ca, meyvenin büyüme devresindeki sıcak hava koşulları, depolamada gecikme, yüksek depo sıcaklıkları ve depodaki yüksek oransal nem bu olayı arttırır. Çeşitlerin duyarlılıkları farklıdır.
Genellikle düşük sıcaklık derecelerinde saklanan elmalarda iç kararmaları görülür. Gerçekte bir üşüme zararı olup, genellikle "3°C" nin altındaki saklama sıcaklıklarında gözlenir.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!
Benzer içerikler
- FİZYOLOJİK HASTALIKLAR HASTALIK VE ZARARLILAR
- Şeftali Yaprak Kıvırcıklığı (Taphrina deformans (Berk) Tull.) HASTALIK VE ZARARLILAR
- BAĞLARDA ÖLÜKOL (SÜRGÜN KURUMASI)(Phomopsis viticola) HASTALIK VE ZARARLILAR
- ZEYTİN AĞAÇLARINDA VERTİCİLLİUM SOLGUNLUĞU (Verticillium dahliae) HASTALIK VE ZARARLILAR
- MEVSİMLİK ÇİÇEKLERDE GÖRÜLEN HASTALIK VE ZARARLILAR HASTALIK VE ZARARLILAR