Düşük sıcaklıklarda canlı kalmayı ve yeniden gelişebilme yeteneği elde etmede, soğuk şartlara alışma önem kazanır. Çilekler geç yaz mevsiminde günlerin kısalmaya başladığı dönemde soğuğa alışmaya başlarlar. Kısa gün şartları, tek başına, -2 veya -3oC ye tolerans geliştirmeye yeterli olur. Daha fazla tolerans geliştirmek için düşük sıcaklıklara maruz kalmak zorundadır. Gündüz 10oC, gece ise 0oC civarındaki sıcaklık dereceleri bu bakımdan önemlidir. Soğuk şartlara dayanıklılıkta fotosenteze de ihtiyaç vardır. Tüm bunlardan sonra, kış koşullarına girmeden önce malçlanmış bitkiler kışa girdiklerinde zorlanmayacaklardır.
Tam alıştıklarında veya "kış için tam sertleştiklerinde" bile çilek bitkileri, diğer çok yıllık bitkiler kadar soğuk şartlara tolerant olmazlar. Soğuk zararı ana taçta doku kararması şeklinde ortaya çıkar. Ana taçta sıcaklığın -12 veya -14oC ye kadar düşmesi, ana tacın tamamen ölmesine neden olur. Fakat sıcaklık -6 veya -9oC ye düştüğünde birkaç yaprak, birkaç çiçek ve meyve oluşabilmektedir.
Düşük sıcaklığın yol açtığı zararın sınırları bazı faktörler tarafından belirlenir. Bunlar, soğuğa alışma sınırı, çeşit, bitkinin etkilendiği bölüm, donmanın süresi ve oranı, ve kültürel uygulamalardır. Hızlı donma, saatte 2-3oC lik sıcaklık düşüşü, ölümcül sonuçlar doğurur. Her ne kadar donma süresi zararın boyutlarını belirlese de, çoğu soğuk zararı ilk 24 saat içerisinde meydana gelir. Donma /çözünme döngüsünün sık aralıklarla meydana gelmesi, sürekli soğuk şartlara göre daha fazla zarara yol açar.
Çilek bitkisinin beslenme ve su durumu soğuk şartlara alışmayı etkiler. Aşırı veya düşük azot alışmayı olumsuz yönde etkiler. Optimum seviyede fosfor alışmayı teşvik eder Kuru şartlar altında alışma dönemi geçiren bitkiler, su stresine maruz kalmamış bitkilere göre soğuk şartlara daha iyi alışır.
Malçlama, bitkileri düşük sıcaklık zararından korumada önemli bir role sahiptir. Kar örtüsü düşük sıcaklıklara karşı en iyi yalıtımı sağlar. Ancak düzenli olarak kar örtüsünün olmaması ciddi bir tehdittir. Saman malçı genelde, kış soğukları tam başlamadan önce, yöreye göre değişmekle birlikte, Kasım ortası-Aralık ortası gibi dönemlerde uygulanmalıdır. Saman malçı kışın bitkiyi korumada önemli bir etkiye sahiptir. Saman malçı, aynı zamanda toprak sıcaklığının daha makul seviyede kalmasını sağlar ve bitki kökleri ve ana taç için çok zararlı olabilen donma /çözünme döngüsünü engeller.
Buğday ve yulaf samanı iyi bir malç malzemesidir. Dekara 600-900 kg lık uygulama oldukça iyi sonuçlar verir. Bu malç, 2 veya 3 sert soğuktan sonra uygulanmalıdır. Fakat bu uygulama, uzun dönem süresince sıcaklık (-7) - (-9oC) ye düşmeden önce yapılmalıdır.Aksi taktirde bitkiler ciddi zarar görebilirler. Bu dönem, yöreye göre değişmekle birlikte genelde kasım ortası-aralık ortası dönemdir. Malç yaklaşık 5 - 7,5 cm kalınlığımda serilmelidir. Malç serildikten sonra hafif bir yağmur veya kar yağışı malçın uçup gitmesini engelleyeceği için faydalı olur.
Samanın temiz veya yabancı ot tohumlarından ari olduğundan emin olunmalıdır. Yabancı otlara karşı glyphosate(C3H8NO5P, N-(phosphonomethyl)glycine) etkili maddesini içeren (örneğin, ticari ismi Roundup) herbisitlerle ilaçlanmış bitkilerin samanları kullanılmamalıdır. Bu samanlar ilkbahar döneminde, çilek bitkilerinin gelişim döneminde, ciddi zararlara yol açabilmektedir.
Şayet yükseltilmiş tahtalar üzerinde yetiştiricilik yapılıyorsa daha fazla samana ihtiyaç olacaktır. Yükseltilmiş tahtalar, düz tahtalara göre 4 - 6oc daha düşük sıcaklığa sahip olur. Fakat iyi bir malçlama ile bu olumsuz etkinin üstesinden gelinebilir. Genelde üreticiler saman yerine kalın siyah plastiği (42 g/m2) malç olarak uygulamaktadır. Bu tahtaların üzerine plastik bir örtü serilmesiyle soğuk bölgelerde, kış soğuklarına karşı etkili sonuçlar alınabilmektedir.
Serin güneşli günlere serin gecelere ve bazı zamanlar sert soğuklara sahip olan sonbahar ayları, çilek bitkileri için kış soğuklarına dayanıklılığı elde etmede harika bir zaman dilimidir. Malç uygulamadan önce hava sıcaklığının düşük olduğundan ve düşük geçeceğinden emin olmak gerekir. Şayet hava yeteri kadar soğumamışsa veya sıcaklık yüksek düzeylerde seyrediyorsa malç serilmemelidir.
KAYNAKPam Fisher. 2004. Cold Acclimation in Strawberries: How Strawberry Plants Get Ready For Winter. http://www.omafra.gov.on.ca/english/crops/hort/news/hortmatt/2004/28hrt04a6.htm
uzumsu.com
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!