Londra kenti için 1930'lı yıllardan günümüze varlığını ve etkinliğini sürdüren yeşil kuşak önemli bir açık alan kullanım politikasıdır. İngiltere'nin yaklaşık %11'ini yeşil kuşaklar kaplamaktadır. Pek çok kente öncelik etmiş olan  Londra kenti yeşil kuşağı metropolitan alanın yaklaşık 485.600 km²'lik alanının % 22'sini oluşturmaktadır. Kentin üçte birini kaplayan açık alanların çerçevesi/strüktürü bir planlama başarısıdır. Günümüzde bu çerçevenin gelişiminden korunmasına kadar başarı sağlanmasına karşın, özel şahısların açık alanlar üzerindeki ve okul oyun alanları arazileri üzerindeki gelişim baskısı devam etmektedir. Peyzaj karakterinin geliştirilmesi, sürekliliğinin ve halkın yeşil kuşak alanlarına ulaşımının sağlanmasında sorunlar yaşanmıştır (Elson, 1986).

 

1. Londra Kentinin Tarihi Gelişimi

1.1. Erken Dönem Yeşil Kuşak Düşünceleri ( 1890 - 1927 )

19. yy. sonlarına doğru Londra'nın hızlı gelişimi ve yapılaşmanın başlamasıyla birlikte rekreasyonel açık alanların ve görsel estetiğin korunması gerektiği konularında önemli uyarıcı fikirler ortaya çıkmıştır. Bunlardan birincisi özellikle Avrupa ve Amerika Birleşik Devletlerinde önem verilen şehir içi ve çevresindeki yeşil gridlerin korunması konusundaki projelerdir. İkincisi ise Ebenezer Howard ve onun takipçileri tarafından bahçe şehir şeklinde ortaya çıkan projelerdir. Üçüncüsü ise kırsal yeşil kuşak rekreasyon alanlarının ve geleceğin ihtiyaçlarına cevap verecek rekreasyonel araziler olarak görülmesidir. Sonuç olarak; tarım, çalılık ve ormanlık alandan oluşan kırsal yeşil kuşaklar, kentin gelişiminde ve bakımında önemli bir yere sahiptir (Thomas,1970).

Londra etrafındaki yeşil kuşakla ilgili ilk modern öneriler, ikincisine göre daha çok birincisinin etkisi altında kalmaktaydı. Lorth Meath'in Amerika Birleşik Devletleri ziyareti esnasında; Şikago, Boston ve diğer kentlerin geniş bulvarlarından oldukça etkilenmiştir.  Dönüşü sonrası 1890 yılında Londra Bölge Konseyi Park ve Açık Alanlar Komitesi'nde başkan iken kırsal parkların ve açık alanların "ormanlık cadde" olarak ele alınmasını önermiştir. 11 yıl sonra William Bull tarafından, Amerika örnekleri üzerinden modellenen Londra etrafındaki yeşil kuşaklar için öneriler yayımlanmıştır. Londra'nın dış sınırını yarım mil genişliğinde çevreleyen bu öneriler, mevcut açık alanlar ve park kemerlerinden oluşmaktaydı. Amacı yeşil bir çimen ve ağaç dairesi sürekliliğinin bozulmayacak şekilde kalmasıydı. Projenin tahmin edilen tutarı £ 12 milyondu. Bull, Lord Meath'in planından haberdar değildi. Bull planını Londra Bölge Konseyi Park ve Açık Alanlar Komitesi'ne teslim etmiştir. Ancak projeye ilgi oldukça az olmuştur. Birkaç hafta sonra Lord Meath kendine ait Londra yeşil kuşak planını basmıştır. Bu plan refahı geliştirme ihtiyacına göre uyarlanmıştır. Bull'un projesi gibi sürdürülebilir, açık alanlar ve transit yollarla  belirlenmiştir. Bu yolların genişlikleri standart değildir. Hedefi Londra Bölge Konseyi ile komşu yönetimlerin arazi kazanımı için  birleşmesi ve Londra'nın devamlı bir yeşil zincir ile  donatılmasıdır (Çulcuoğlu, 1997).

Lord Meath'in ve Bull'un yeşil kuşak planının temeli refah ve rekreasyon arazilerinin korunma ihtiyaçlarına dayanmasıdır. Tasarladıkları plan Londra'nın büyümesini düzenlemek değil, gelişim içinde yeşil halka ortaya çıkarmaktır (Çulcuoğlu, 1997).

Yeşil kuşak  yönündeki diğer bir proje de George Pepler tarafından planlanmış ve 1911 yılında basılmıştır. Yol fikri üzerinde yoğunlaşmış, Londra etrafındaki iletişimin geliştirilmesini hedeflemiştir. Pepler'in önerisi; çeyrek mil genişliğindeki dar bir arazi parçası ve Londra'nın merkezinden uzakta yeşil kuşakların oluşturulması şeklindedir. Yeşil kuşak mevcut açık alanları belirleyen çizgiler şeklindedir. Kuşağın merkezinde yol, tren yolu ve tramvayların oluşturduğu sistem arasında çim ve ağaçlar yer almaktadır. Kalan açık alanların tarım arazisi veya park şeklinde tasarlanması düşünülmüştür (Çelik, 1991).

Ebenezer Howard'ın düşüncelerine yakın olan Arthur Crow'un önerisi olan plan yeşil kuşakların gelişiminde erken bir basamak olarak yer almaktadır. Crow, Londra kentinin sağlıksız ortamının dışında, arazileri sınırlanmış kırsal bölgede yaşayacak insan populasyonunu ele almıştır. Crow'un planı her ne kadar dış çizgi formunda olsa da, detaylar özel bir kuşak önerisi ile ilişkilidir. Hiçbir plandan esinlenmemiştir (Thomas, 1970).

 1914 ‘de savaşın çıkmasıyla yeşil kuşak projelerine son verilmiştir. Ancak yavaş yavaş Londra bölgesini kontrol altına alacak planlama ihtiyacına bağlı acil yeni planlar ortaya çıkmaya başlamıştır. İlki Londra Toplumu tarafından 1919 yılında basılmıştır. Planda açık alan önerileri dairesel park alanı tasarımı, dar açık alan şeritleri şeklinde, daha geniş, mevcut ve önerilen kent parkları şeklindeydi (Çulcuoğlu, 1997).

1920'lerde ilgi Londra'nın büyümesi yönündeydi. 1924'de Londra Bölge Komitesi, Kent Planlama komitesine çözüm oluşturması için başvurmuştur. Ancak Londra kenti çevresinde bozulamaz bir kırsal alan çözümü üretilememiş, komiteye sonradan verilen rapor, tasarıyla ilgili yardımcı olamamıştır. Komite tarafından var sayılan yarım mil genişliğinde yeşil kuşak düşüncesi öneri olarak kalmıştır (Thomas, 1970).

Londra çevresindeki diğer ilçelerin planlamaları kağıt üzerinde kalarak uygulaması yapılamamıştır. Bu planlarda park alanları ve yeşil kuşakları içeren öneriler mevcuttur. Davide'in 1972 yılında bastırdığı Hertfordshire Planı örnek olarak verilebilir. Açık alanların genelde rekreasyonel ihtiyaçların karşılamasının yanı sıra Londra'nın büyümesini engellemek amacıyla da tasarlanmıştır. Bölgesel planlar ve özellikle Londra çevresindeki alanlar dikkatlice çizilmiş, bazen tamamıyla detaylandırılmıştır. Uygulamada yaşanacak zorluklar ve bütçe, Londra Bölge Konseyi'nce tartışılmıştır (Burat, 2000).

1.2. Raymond Unwin'in Yeşil Kuşak Modeli: Formülasyonu ve Kurgusu      (1929 Planı)

1926 yılında Sağlık Bakanı Neville Chamberlain, Londra Bölge Konseyine Londra kentinin oyun alanlarının ve açık alan ihtiyacının sörveyini yapmalarını istemiştir. Sonuçlardaki yüzdelere bakılıp acil dış mekanlar, boş alanlar ile Londra Bölgesi binalar için ayrılmış alanların tespiti yapılmıştır. Ertesi yıl ilk Londra Bölge Planlama Komitesi toplantısında Chamberlain aynı konunun üzerinde durmuştur. Komite'ye ne kadar uzaklıkta ve hangi yönde büyümesinin mümkün olabileceğini, gelişimin özel noktalarda yoğunlaşmasının avantajlarının neler olabileceğini sormuş, yeni şehirlerin ve kentlerin tarımsal kuşak ile ayrılması gerektiği fikrini öne sürmüştür (Thomas, 1970).

Londra Bölge Komitesine danışmanlık yapan Raymond Unwin  yalnızca tarımsal arazinin değil, kent halkının rekreatif gereksinimlerini de karşılayacak arazinin önemini belirtmiştir. Londra Bölge Konseyi'nin Mart 1929 yılındaki raporunda yatırım planında çocuk oyun alanları ve açık alanlara yer verilmiştir. 1929 yılının  Aralık ayında Unwin'in Büyük Londra Bölge Planlama Komitesi Raporu basılmıştır. Bu plan, Unwin'in etkileriyle yeşil kuşak ve açık alan standartları kavramlarını ortaya koymuştur. Unwin'in değerlendirdiği rekreasyon alanı miktarı her zaman ihtiyaç yoğunluğundan ortaya çıkmıştır. 1000 kişilik nüfus için 28 000 m² alanın oyun alanları olarak rezerv edilmesi önerilmiş, ek olarak yürünebilecek, piknik yapılacak alanların ayrıca ayrılmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Planın önemli yanı Londra'nın çevresinde bir açık alan kuşağı ve rekreatif gereksinimleri karşılamak üzere kentin içine sokulan yeşil kamaların önerilmesidir (Çulcuoğlu, 1997).

1933'te basılmış olan ikinci rapor  Unwin'in yeşil kuşak projesinin  ana hatlarını içermektedir. Bu plan Howard  ve Chamberlain'in planından farklıdır. Unwin'in önerisi tarımsal bir kuşak olmayıp, içerisinde oyun alanlarının yer aldığı park kuşağı ve Londra kenti yakınında açık alanların eksikliğini giderecek olan bir yeşil kuşak modelidir. Bu yeşil kuşak modelinde de uydu kentlerin gelişimine de önem verilmesi gerektiği üzerinde durulmuştur (Çulcuoğlu, 1997).

Unwin'in yeşil kuşağın fonksiyonu, kentsel alanların yayılmasını önlemekten ziyade, şerit ve dağınık şekillerde gelişimi azaltıp sınır zonuyla kırsal bölgeyi çevrelemektir. Unwin'in yeşil kuşak önerisi bahçeşehir modelinden ayrılmaktaydı. Unwin'in görüşüne göre; uydu şehirlerin büyümesi kontrol altına alınmalıydı (Burat, 2000).

Unwin'in yeşil kuşak projesinin sağlayacağı imkanların yanı sıra planın uygulanmasında bir çok zorluğun bulunması nedeniyle red edilme konusunda baskı görmüştür. Bu kararı üç adet plan değiştirmiştir. İlk plan yapıların içerdiği oranı ve  çok sayıdaki rekreasyonel alan kaybını ortaya koymaktaydı. Zamanla Unwin'in çözümleri daha cazip görünmeye başladı. İkinci planda ise; 1934'de bir temsilciler heyeti Bölgesel Planlama Komitesi olarak Sağlık Bakanı ile görüşmüş, Unwin'in projesine olumlu yaklaşmış ancak finansal zorlukların olduğunu, devlet fonlarının rekreasyon arazileri oluşturmakta yardımcı olamayacağını söylemiştir. Üçüncü planda ise, İşçi Partisi, Londra İl Komitesi'nin kontrolünü ele geçirmiş, Herber Morrisson ve Richard Coppock Park Komitesi'nin başkanı olmuş, rekreasyon arazisi kaybını önlemek için direkt çözümler getirmiştir (Çulcuoğlu, 1997).

Park ve Kent Planlama Komitesi tarafından Londra İl Konseyi'nde öneriler ortaya konulmuştur. Önerilerin genel amacı; kamusal açık alanlar ve rekreasyon alanları rezerv miktarlarını artırmak, yeşil kuşak veya açık alan arazileri kuşağı kurmak, Londra'nın kentleşmemiş alanından ulaşılabilirliliği sağlamak olmuştur. Planın başarılı olabilmesi için Londra İl Konseyi Buckingham, Essex, Hertford, Kent, Middlesex ve Surrey İlçe Konseylerine bağış yapmalarını önermiştir. Croydon, Eastham, West Ham Kasaba Konseyleri tarım alanlarında zararlı gelişimi önlemek için imkan tanımayı önermiştir (Çulcuoğlu, 1997).

1.3. Abercrombie'nin Yeşil Kuşak Modeli

Abercrombie 1940'ların başında Londra için düşündüğü yeşil kuşağı tasarlamaya başlamıştır. Çok sayıda model üzerinde kendi fikirlerini oluşturmuştur. Önerdiği kuşağın hizmet amacı, Londra'nın genişlemesini önlemek, tarımsal rezervi korumasını sağlamak, rekreasyon aktivitelerinin yer alacağı alanların geliştirilmesini önermektir (Çulcuoğlu, 1997).

Abercrombie'nin Howard'ın yeşil kuşak önerilerini eleştirmesinin iki nedeni vardır. Birinci neden Unwin'in Londra'nın dış hattının yayılışını çözüm önerisi olarak sunması Abercrombi'ye mantıklı gelmiyordu. Unwin'in sonradan tartıştığı noktalar; Londra Bölgesinin dış kısımlarının ulusal bina arazisinin birkaç açık alanında veya sürekli yeşil kuşağın içine gömülü uygun alanlardaki bina gelişmeleridir. Abercrombi stratejilerini göz önüne alırken, Unwin'in Yeşil Kuşak ve Dış Ülke/ Bölge halkaları düşüncesine hemfikir olmuştur. Yapılan bütün bu tartışmaların sonucunda; geniş tarımsal ve rekreasyonel planın geliştirmesi yeşil kuşağın temelini oluşturmuştur (Burat, 2000).

En çok konuşulan ve tartışılan ikinci konu ise İskoç Komitesi'nin 1942 yılındaki kırsal alanlarda arazi kullanımı raporundaki planlama tarihçesiyle ilgili tasarlanan yeşil kuşak nasıl olmalıdır? sorusudur. Yeşil kuşak hiçbir yapıya veya konstrüksiyonel gelişmeye izin verilmeden, planlama otoritelerince bir kentin maksimum veya optimum ölçüdeki büyümesinin kontrol altına alınmasıdır. Kentin etrafındaki arazilerin ve ormanın korunarak hava kirliliğini dengelenmesidir. Yeşil kuşak kesinlikle sıradan bir kent arazisi olarak algılanmamalıdır. Genişliği arazinin şekline göre olup, kentin çevresinde ormanlık ve tarım alanlarının devamına yer verilmelidir. Bunun yanı sıra yeşil kuşağın ikinci bir rolü de, kente yakınlığından dolayı golf alanları ve diğer rekresyon alanlarını içerebilmesidir (Çulcuoğlu, 1997).

1944 Büyük Londra Planı'nda yeşil kuşak 10 mil genişliğinde bir zon şeklindeydi. Hedefi Howard ve İskoç Komitesinin de hedefi olan kentsel gelişmenin büyümesini kontrol altına almaktı. Aktif olarak tarım, ormancılık ve rekreasyonu  desteklemek ve doğal güzellikteki alanları da arttırmak şeklindeydi.Yeşil kuşak içinde yer alan alanların çoğu özel mülkiyetteydi. Özel mülkiyette olup tarım alanları statüsündeki arazi parçaları 1938 Yeşil Kuşak Yasasına göre satın alınıp kamulaştırılmıştı. Ancak yeşil kuşakta başarılı olabilmek için 1938 Yeşil Kuşak yasasıyla kamulaştırılamamış (alınamamış) alanların da gelişiminin kontrol altına alınması gerekmekteydi. Bu nedenle  Abercrombie'nin planının uygulanmasında güçlüklerle karşılaşılmıştı. Ancak arazi sahipleri ve kiracıların kontrol edilmesiyle bu güçlükler ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Utwatt Komitesi arazilerin düzenlenmesi ve ıslahında "kullanım kontrolü metodu" geliştirmiştir. Abercrombie bu ve buna benzer bir metodun yeşil kuşak planında da etkili olabileceğini önermiştir. Abercrombie yeşil kuşak alanları içerisinde oyun alanlarının ve rekreasyon alanlarının yer almasının, güzel doğa parçalarından veya yapay peyzajdan meydana gelen alanların kazanımının devamı şeklinde düşünmüştür (Çulcuoğlu, 1997).

Abercrombie Dış Ülke Halkasını metropoliten yeşil kuşak boyunca, yerel yeşil kuşakları daha küçük kentlerde önermiştir. Bu konuda tam bir netlik kazanamamış, ancak amacı yerel yeşil kuşakların daha geniş ve büyük parsellerde, metropolitan kentlere göre daha geniş park alanları ve rekreasyon alanları içermesidir (Çulcuoğlu, 1997).

1946'da Abercrombie'nin Büyük Londra Bölgesi Planı yeşil kuşak önerisiyle birlikte Kent ve Köy Planlama Bakanlığı'nca kabul edilmiştir. İlk tasarı Londra etrafındaki yeşil kuşağın hükümetçe tanınmasını içermekteydi. Tasarı 1 yıl içinde kabul edilmiş kabul edilmiş, Kent ve Köy Planlama Yasası ile de onaylanmıştır.

1950'de Abercrombie'nin planını baz alan bir yeşil kuşak haritası yerel yönetimlere kılavuz olması için hazırlanmıştı. Londra'daki il planlama departmanın planları yeşil kuşağı içermekteydi. 1954 ve 1958 arasında gelişim planları Londra çevresindeki iller için onaylanmış, yeşil kuşak planı hafif değişikliklere uğramış yasal dokümanların bir parçası haline gelmişti. Abercrombie yeşil kuşağı ile gelişim planı yeşil kuşağı arasındaki fark, Bakanlıkta ve İl Planlama Departmanında yapılan sınırlardaki değişikliklerdir (Burat, 2000).

1.4. Yeşil Kuşak Fikirlerinde Değişimler: 1955 Gelişimi

Yerel planlama otoritelerini yönlendiren 1955 yılında yayınlanan ilk yasal genelgede yeşil kuşakların amaçları, kentsel alanların yayılımını kontrol etmek, komşu yerleşimlerin birleşmesini engellemek ve yerleşimlerin kimliklerinin korunması olmak üzere üç yönlü olarak ortaya konmuştur. Ancak bu genelge yeşil kuşakların rekreasyon açısından önemini belirtmekte yetersiz kalmıştır. Genelgede, yeşil kuşak içerisinde yer alması uygun görülen ve öncelik verilen kullanımlar; tarım, orman alanları, meyve bahçeleri, mezarlıklar, mevcut enstitüler, doğal koruma ve yaban yaşamı alanları, kanallar, göller, açık hava rekreasyon alanlarıdır.

1976 Planı, 1951 planı gibi açık alan planlamasına kantitatif bir yaklaşım da olsa, önemli ayrıcalığı parkların üç farklı ölçüde  önerilmesidir. Planda, yeşil kuşağın yapılaşmış alanın bütününü tanımlayarak kentsel yayılımı sınırlaması ve açık rekreasyon faaliyet alanlarını içermesinin gerekliliği belirtilmiştir. Yeşil kuşaklar tümüyle 1955'de benimsenen biçimiyle günümüzde de değerlendirilmektedir (Çulcuoğlu, 1997).

1986 yılında Londra kenti için benimsenen yeni bir stratejik planlama sistemine göre, Londra'nın 33 yerel planlama otoritesine kendi yönetim birimleri için Gelişim Planı hazırlama sorumluluğu verilmiştir. Bu girişim doğrultusunda Londra planlama danışma komitesi 1986 yılında kurulmuştur. 1991 yılında merkezi hükümet, Londra Planlama Danışma Komitesi'nden Londra stratejik planlama politikalarının yeniden ele alınıp, gözden geçirilmesini istemiştir. Çalışma sonunda oluşturulan 1994 Londra Kenti Stratejik Planlama Rehberi'nde yer alan önerilerde, yerel yönetimlerin Komiteyle birlikte sosyal ve ekonomik kapsam içerisinde, başkent için yeni bir stratejik planlama çerçevesi oluşturması öngörülmüştür (Çulcuoğlu, 1997).

Komite, stratejik planlama çalışmaları için ekonomik yenilenme, daha iyi ulaşım, daha güçlü yapısal çerçeve ile çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürebilirlik olmak üzere dört anahtar tema oluşturmuştur. Bunlar, 1994 Önerisi'nin hazırlanmasında gündemi belirlemiştir.

İngiliz Doğası (English Nature), Londra Ekoloji Birimi (London Ecological Unit) ve Londra Yaban Yaşamı Vakfı (London Wildlife Trust) tarafından 1991 yılında hazırlanan Yeşil Başkent (Green Capital) isimli ortak raporda, uygun idari yapı, restorasyon ve habitatların oluşturulmasıyla yeşil kuşağın ekolojik değeri, görüntüsü, karakteri ve doğal güzelliğinin zenginleştirilmesi ve korunması ile halkın ulaşılabilirliğinin geliştirilmesinin temel amaçlar olarak izlenmesi gerekliliği belirlenmiştir. Ayrıca, raporda doğa koruma açısından önemli alanlar hiyerarşik yapılanma içinde ele alınarak, ulusal, metropolitan ve yerel olmak üzere üç grupta sınıflandırılmıştır (Çulcuoğlu, 1997).

1994 Önerileri'nde yeşil kuşak içerisinde bulunması  kabul edilen kullanımlar şunlardır: tarım alanları, meyve bahçeleri, orman alanları, koruluklar, mezarlıklar, mevcut enstitüler, doğa koruma ve yaban yaşam alanları, nehirler, göller ve liman alanları, öncelikli açık hava rekreasyon aktiviteleri, fidanlıklar ve hobi bahçeleri, yerel planlama otoriteleri tarafından uygun görülen kısa süreli kamping ve karavan sahalarıdır (Çulcuoğlu, 1997).

Londra kenti içerisinde, açık alanlar açısından stratejik öneme sahip kamu yada özel mülkiyette açık alanlar ve su yüzeyleri mevcuttur. Bu açık alanlar, 1994 Önerisi'nde de açıklandığı gibi aşağıdaki koşullardan bir yada birkaçını karşılar ise Metropolitan Açık Alan (Metropolitan Open Land) olarak tanımlanır (LPAC, 1994).

• Londra kentinin  fiziksel strüktürüne yada karakterine katkıda bulunmak,
• Londra kentinde yaşayan, çalışan yada ziyaret eden kişilere açık hava aktivitelerini (rekreasyon, spor ve turizm) kentin bütünü yada önemli bir kısmı için sağlamak (Tablo 1),
• Londra kentinin bütünü yada bir kısmı için peyzaj, tarihsel, mimari, arkeolojik yada doğa koruma değerine sahip özellikleri barındırmak ve yeşil zincir oluşturmaktır.

 

1.5. Londra Kenti Yeşil Kuşağı'nın Günümüzde Yaşanan Sorunları

Londra Kenti Yeşil Kuşağı'nın günümüzde yaşanan sorunları iki ayrı çalışmada ortaya konulmuştur.

Birinci çalışma, Londra Planlama Danışma Komitesi  tarafından yapılan 1945 yılından günümüze yeşil kuşak alanlarındaki peyzaj karakter ve kalitesinin değişimlerini analiz eden araştırmadır. Araştırma, 1945 yılından günümüze yeşil kuşak alanlarındaki peyzaj karakteri ve kalitesinin değişimlerini analiz ederek araştırmakta ve yeşil kuşak alanlarındaki peyzaj karakteri ve kalitesinin ciddi biçimde zarar gördüğünü ortaya koymaktadır. Peyzajın korunması ve geliştirilmesi, Londra Yeşil Kuşağı'nın resmi amacı olarak genelgelerde yer almamıştır. Yeşil kuşaktaki bu değişimler oluşturulacak uzun dönemli yeşil kuşak politikasının hedefleri açısından önemlidir (Herington,1990).

Peyzaj kalitesinde meydana gelen bozulmalar, yol inşaatları, büyük ölçekte maden çıkarımı, atık atımı sonrasındaki değişimler sonucu oluşmuş yada alan kullanımının değiştirilmesi sonrasındaki idari sorunlar, yoğun rekreasyonel kullanım yada kentsel kıyı baskılarıyla oluşmuştur.

1994 Önerisi'nde, merkezi yönetim ve yerel yönetimler tarafından gelişim planlarını yeniden ele alırken iyi ve verimli tarımsal toprakların korunarak, tarımı destekleyen genel stratejik politikaların oluşturulmasının gerekliliği belirtilmiştir (Herington,1990).

Varolan yaban yaşamının özellikleri dikkate alınarak habitat yaratma tekniklerinin kullanılması ve bu alanların rehabilite edilerek uygun kullanımlara dönüşümünün gerekliliği ortaya konmuştur.

Kırsal alanların korunması, kentsel yenilenmenin ve çevresel sürdürülebilirliğin başarılabilmesi için açık yeşil alanların üzerindeki gelişim baskısının azaltılması, kentsel arazinin dönüştürülmesi ve yeniden kullanımı Londra Planlama Danışma Komitesi tarafından oluşturulan stratejinin temel elemanlarıdır.

Araştırma raporu sonuçlarına göre;

• Uygun idari yapılanma ve restorasyon çalışmaları ile yeşil kuşağın ekolojik değerlerinin, doğal güzelliğinin, görünüşünün ve karakterinin korunması ve zenginleştirilmesi,
• Kamu erişimi sağlanarak kırsal alanın rekreatif kullanımı ile birlikte peyzaj karakteri, ekolojik değeri ve tarımsal kullanımın birbirlerini etkilemeyecek biçimde ele alınması,

Gelecek nesiller için yeşil kuşağın su ve hava kalitesi açısından önemli rolünü sürdürmek ve geliştirmektir (Herington,1990).

İkinci çalışma ise, Bölgesel Planlama Araştırmaları Derneği için John Herrington tarafından hazırlanan rapordur. Bu raporda aşağıdaki noktalar açısından eleştirilmiştir;

• Yeşil kuşak, gelişime gereksinim duyulan alan ve bölgelerde ekonomik gelişimi sınırlandırılmıştır. Sanayiciler, yeşil kuşağı negatif ve sınırlayıcı olarak görmüşlerdir. Yeşil kuşak içerisinde boş yada zarara uğramış alanların yaratığı olanaklar değerlendirilememiştir. Yasal konumuyla yeşil kuşakların esneklik içermediği, kentsel gelişim için bölgesel kararlara ulaşmak için gerektiğinde uyarlanabilir olması gerekliliği ortaya konulmuştur.

Yeşil kuşaklar, bölgesel stratejik planlamanın bir aracı olarak zayıf kalmışlardır. Yeşil kuşaklar, bölgesel planlama politikalarının temel elemanı olmalıdırlar. !944 Abercrombie'nin perspektifi yeşil kuşak politikaları gelişiminde yakalanamamıştır. 1955 genelgesinde ise yeşil kuşakların bölgesel rolünden söz edilmemiştir. Oluşturulan yasal çerçeveyle, kentsel-bölgesel planlama amaçlarına ulaşılması için gerekli düzenlemelerin koordinasyonu sağlanamamıştır. (Herington,1990).

• Yeşil kuşaklar, hemen gerisinde kalan alanlardaki yerleşimdeki büyümeyi zorlayarak, kırsal alandaki kentleşmeyi hızlandırmışlardır.
• Yeşil kuşaklar rekreasyon öngörüsünü geliştirmekte zayıf kalmışlardır ve rekreasyon ikinci amaç olarak kalmıştır. Sınırlayan faktörler ise, yeşil kuşağın büyük kısmının özel şahıs arazisi olması ve bu şahısların da rekreasyona yapılacak yatırımından az kar sağlanacağı yönündeki inancıdır.
• Kırsal alanlardaki kentsel gelişimi kontrol eden diğer politikalar, örneğin kırsal yerleşim politikalarının yeşil kuşak politikası kadar önemli olduğu belirtilmiştir. (Herington,1990).

Kaynak : Çelik.,A.,2005 "YEŞİL KUŞAK KAVRAMI VE İSTANBUL KENTİ YEŞİL KUŞAK SİSTEMİ İÇİN ÖNERİLER"  B.Ü. FENBİLİMLERİ  YÜKSEK LİSANS TEZİ

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!