Zeytiburnu İlçesi mevcut yeşil alan durumu 1975-2004 yılları arasında irdelenmiştir. 1975 yılında ilçede 31.450 m2 aktif yeşil alan, 631.980 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 663.430 m2 yeşil alan bulunmaktadır. Kullanılan aktif yeşil alanlar toplam yeşil alan miktarının içinde %5'lik bir dilime sahiptir. 1980 yılında ise aktif yeşil alanların miktarında artış olmuş 45.155 m2'ye ulaşmıştır. Pasif yeşil alan miktarı ise 637.230 m2 olmuş; toplam yeşil alan miktarı ise 682.235 m2'ye yükselmiştir. Aktif yeşil alan miktarı oranı toplam yeşil alan içinde %7 kadardır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1975 ile 1990 yılları arasındagenel bir değerlendirme yapılacak olursa; 1975 yılında kişi başına 0,3 m2 aktif yeşil alan 5,1 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 5,4 m2 yeşil alan düşmektedir. 1980 yılında kişi başına 0,4 m2 aktif yeşil alan, 5,2 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 5,5 m2 yeşil alan düşmektedir. 5 yıl içinde nüfus 123.548 kişiden 124.543 kişiye çıkmış ve 1975 yılından 1980 yılına kadar nüfus 995 kişi artmıştır. 9,25 m2/kişi olan yeşil alan normuna göre 9.200 m2 alan gereksinimi ortaya çıkmıştır. Bu 5 yıl içerisinde 995 kişilik artışa bağlı olarak 13.705 m2 aktif yeşil alan yapılmış ve norm açığı kapatılmıştır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1981-1985 yılları arasında aktif yeşil alan yapılmamış ve 1985 yılında mevcut olan 45.155 m2aktif yeşil alan miktarı sabit kalmış pasif yeşil alan miktarı ise 744.430 m2 olmuştur. Toplam yeşil alan miktarı 789.585 m2'ye ulaşmıştır. 1985 yılında pasif
yeşil alan miktarı toplam yeşil alanın %94'ünü oluşturmaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004)
1975, 1980, 1985 yıllarında mevcut olan park, çocuk oyun alanı ve spor alanlarının istimlak edilmeleri nedeniyle 1990 yılında aktif yeşil alan miktarında bir düşüş yaşanmıştır. 1990 yılında mevcut aktif yeşil alan 17.140 m2, pasif yeşil alan ise 74.430 m2'ye yükselmiştir. Toplam yeşil alan miktarı 811.570 m2'dir. Pasif yeşil alan miktarı toplam yeşil alan içinde %98'ik bir orana sahip olmuştur (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1985 yılında kişi başına 0,3 m2 aktif yeşil alan, 5,03 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 5,3 m2 yeşil alan düşmektedir. 1990 yılında ise kişi başına 0,1 m2 aktif yeşil alan, 0,8 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 4,9 m2 yeşil alan düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1980 yılında 23.306 kişi olan nüfus 1985 yılında 147.849 kişi olmuştur. Kişi başına 9,25 m2 yeşil alan düşmesi için 215.580 m2'lik yeşil alan gereksinimi ortaya çıkmıştır. Ancak bu 5 yıl içerisinde yeni yeşil alanlar yapılmadığı mevcut olan yeşil alanların bir bölümü de yol yapımı nedeniyle istimlak edildiği için de kişi başına düşen yeşil alan miktarı azalmıştır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1990 yılında nüfus 165.679 kişi olmuştur. 9,25 m2/kişi norm değerini yakalamak için 164.925 m2 yeşil alan artışı gerekmektedir. Oysa 1990 yılında aktif yeşil alan miktarı 17.140 m2'ye düşmüştür. 1995 yılında 288.350 m2 aktif yeşil alan, 1.029.870 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 1.318.220 m2 yeşil alan bulunmaktadır. 1995 yılında kişi başına 1,4 m2 aktif yeşil alan, 5,1 m2 pasif yeşil alan olmak üzere toplam 6,5 m2 yeşil alan düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1990 yılından 1995 yılına gelindiğinde nüfus 37.600 kişi artmış 9,25 m2/kişi olan norm değerini karşılamak için 347.800 m2'lik yeşil alana ihtiyaç duyulmuştur. Beş yıl içerisinde aktif yeşil alan miktarı 271.210 m2 olmuştur. Yapılması gereken alanın %88'ini oluşturan bu miktar norm açığını kapatamamaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
2000 yılında aktif yeşil alan 365.135 m2, pasif yeşil alan 1.431.565 m2, toplam yeşil alan ise 1.796.700 m2 olmuştur. 2000 yılında kişi başına 1,5 m2 aktif yeşil alan, 5,8 m2 pasif yeşil alan, 7,3 m2 ise toplam yeşil alan düşmektedir. Aktif yeşil alan toplam yeşil alan içinde %20'lik bir dilimde yer almaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
1995 ile 2000 yılları arasında 44.390 kişilik nüfus artışında 9,25 m2/kişi olan norm değerini karşılamak için 410.605 m2'lik yeşil alana ihtiyaç duyulmuştur. Beş yıl içinde aktif yeşil alan miktarı 76.785 m2 olmuştur. Bu değer ihtiyaç duyulan yeşil alan miktarının sadece %19'udur (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
2004 yılında ise aktif yeşil alan 549.910 m2, pasif yeşil alan 1.459.725 m2, toplam yeşil alan 2.009.635 m2 olmuştur. 2004 yılında aktif yeşil alan miktarı toplam yeşil alan içinde %24'lük bir dilimde yer almaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
2004 yılında 10 m2/kişi'lik yeşil alan normunu yakalamak için; 2.556.490 m2 yeşil alana gereksinim duyulmaktadır. Ancak Zeytinburnu İlçesi'nin mevcut aktif yeşil alan miktarı 549.910 m2 olup gereken miktarın %22'sini oluşturmaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
Zeytinburnu İlçesi Mevcut Yeşil Alan Durumunun İşlevsel Yönden İrdelenmesi
1. Çocuk Oyun Alanları
Zeytinburnu İlçesi'nde (1971-1976) yılları arasında 1 adet 1.200 m2'lik çocuk oyun alanı bulunmaktadır. Mevcut çocuk oyun alanından 25.204 çocuğun yararlandığı varsayımına göre kişi başına 0,01 m2çocuk oyun alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1976-1981) yılları arasında ise çocuk oyun alanı yapılmamıştır.1980 yılında ilçedeki mevcut çocuk oyun alanından yaklaşık 25.407 çocuğun yararlandığı varsayımına dayanarak; çocuk başına 0,05 m2, kişi başına ise 0,01 m2 çocuk oyun alanı düşmektedir. 1985 yılında da mevcut olan 1.200 m2'lik çocuk oyun alanından 30.161 çocuğun yararlandığı varsayımına göre; çocuk başına 0,04 m2, kişi başına ise 0,01 m2çocuk oyun alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1986 - 1991) yılları arasında ilçede toplam 950 m2'lik 2 adet çocuk oyun alanı yapılmıştır. Fakat mevcut olan çocuk oyun alanları revize edilerek park alanlarına ilave edildiği için 1990 yılında 350 m2'lik 1 adet çocuk oyun alanı bulunmaktadır. 33.799 çocuğun mevcut çocuk oyun alanından yararlandğı varsayımına göre; çocuk başına 0,01 m2, kişi başına ise 0,002 m2çocuk oyun alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1991 - 1996) yılları arasında ilçede toplam alanı 1.815 m2olan 4 adet çocuk oyun alanı yapılmıştır. 1995 yılında ilçede toplam alanı 1.015 m2olan 3 adet çocuk oyun alanı mevcuttur. Mevcut çocuk oyun alanlarından 41.469 çocuğun yararlandığı varsayımına göre; çocuk başına 0,02 m2, kişi başına ise 0,005 m2 çocuk oyun alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1996 - 2000) yılları arasında yeni çocuk oyun alanları yapılmamıştır. 2000 yılı itibariyle toplam alanı 1.015 m2 olan çocuk oyun alanlarından 50.524 adet çocuğun yararlandığı varsayımından hareketle; çocuk başına 0,02 m2, kişi başına ise 0,004 m2 çocuk oyun alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(2000 - 2004) yılları itibariyle Zeytinburnu İlçesi'nde son 4 yılda yeni çocuk oyun alanı yapılmamıştır. Mevcut olan Cumhuriyet Parkı Çocuk Oyun Alanı ise revize edilip büyütülmüş ve Osman Zeki Bayraktar Parkı olarak 2004 yılından itibaren kullanıma açılmıştır. 2004 yılı itibariyle mevcut olan toplam 1.015 m2'lik çocuk oyun alanından 52.152 çocuğun yaralandığı varsayımından hareketle; çocuk başına 0,02 m2, kişi başına ise 0,004 m2 çocuk oyun alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
Zeytinburnu İlçesi'ndeki çocuk oyun alanları İmar ve İskan Bakanlığı'nın önerdiği 1,5 m2/kişi standartının altındadır. 1,5 m2/kişi normunu yakalayabilmek için ilçede 383.470 m2'lik yeni çocuk oyun alanlarının yapılması gerekmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
2. Park Alanları
Zeytinburnu İlçesi'nde 1975 yılı itibariyle 9.150 m2'lik 1 adet park alanı bulunmaktadır. Mevcut park alanından 123.548 kişinin yararlandığı varsayımına göre; kişi başına 0,007 m2park alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1976 - 1981) yılları arasında ilçede toplam alanı 13.350 m2 olan 3 adet park yapılmıştır. 1980 yılında toplam 22.500 m2 olan 4 adet park alanı bulunmaktadır. Bu park alanlarından 124.543 kişinin yararlandığı varsayımına göre; kişi başına 0,2 m2 park alanı düşmektedir. (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004)
(1981 - 1986) yılları arasında yeni park alanları yapılmamıştır. 1985 yılında park alanlarını kullanan 147.849 kişi olduğu varsayımına göre; kişi başına 0,2 m2'lik park alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1986 - 1991) yılları arasında 6.600 m2'lik 2 adet park yapılmıştır. 1990 yılında toplam 12.910 m2'lik Topkapı Sur Önü Parkı ve Askeri Konak Parkı mevcut değildir. 1990 yılında toplam alanı 14.345 m2 olan 4 adet park bulunmaktadır. 165.679 kişinin mevcut parklardan yararlandığı varsayımından hareketle kişi başına 0,1 m2'lik park alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1991 - 1996) yılları arasında toplam alanı 269.395 m2 olan 14 adet park yapılmıştır. 1995 yılı itibariyle ilçede mevcut park sayısı 16 olmuştur. Toplam park alanı 276.590 m2'ye yükselmiştir. Parklardan 203.279 kişinin yararladığı varsayımına göre kişi başına 1,4 m2'lik park alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1996 - 2000) yılları arasında ise toplam alanı 70.785 m2 olan 9 adet park yapılmıştır. 2000 yılında mevcut park sayısı 25'e, toplam park alanı ise 339.225 m2'ye yükselmiştir. 247.669 kişinin kullandığı varsayımına göre kişi başına 1,4 m2'lik park alanı düşmektedir. (2000 - 2004) yılları arasında toplam alanı 328.565 m2 olan 10 adet park yapılmıştır. 2004 yılında mevcut park sayısı 31'e toplam park alanı ise 374.790 m2'ye çıkmıştır. Park alanlarını kullanan kişi sayısı; ikamet eden kişi sayısı olarak 255.649 kişi, çalışan kişi sayısı olarak 97.422 kişi olmuştur. Yapımı devam etmekte olan Topkapı Şehir Parkı da mevcut park olarak ele alınmıştır. Diğer mevcut 30 parkın 17 adedi cep parkı, 10 adedi küçük park, 3 adedi mahalle parkı, 1 adedi ise semt parkıdır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
Mevcut 30 adet parkın toplam 374.790 m2olan alanından 255.649 ikamet eden, 97.422 çalışan kişinin yaralandığı varsayımına göre ikamet eden kişi başına 1,5 m2 çalışan kişi başına ise 3,8 m2 park alanı düşmektedir. Tüm bu değerler irdelendiğinde Zeytinburnu İlçesi'nde 0,5 m2'lik bir standart açığı bulunmaktadır. Bu standart açığını gidermek için ilçede 127.820 m2'lik park alanının yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
Zeytinburnu İlçesi'nde halen yapım aşamasında olan Topkapı Şehir Parkı'nı 255.649 kişinin kullanacağı varsayımından hareketle; ikamet eden kişi başına 0,6 m2, çalışan kişi başına ise 1,6 m2 şehir parkı alanı düşmektedir. Buna göre; 2,9 m2'lik standart açığı, 741.380 m2'lik alan açığı ortaya çıkmaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
3. Spor Alanları
Zeytinburnu İlçesi'nde 1975 yılında 21.100 m2 olan 3 adet spor alanı bulunmaktadır. Spor alanlarını 123.548 kişinin kullandığı varsayımından hareketle kişi başına 0,2 m2 spor alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1976 - 1981) yılları arasında 2.200 m2'lik 1 adet spor alanı yapılmıştır. 1980 yılında ilçede 23.300 m2'lik 4 adet spor alanı bulunmaktadır. 124.543 kişinin spor alanlarını kullandığı varsayımından hareketle kişi başına 0,2 m2 spor alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1981 - 1986) yılları arasında yeni spor alanı yapılmamıştır. 1985 yılında 23.300 m2'lik spor alanından 147.849 kişinin yaralandığı varsayımından hareketle kişi başına 0,2 m2 spor alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1986 - 1991) yılları arasında yeni spor alanları yapılmamıştır. Mevcut olan Yedikule İstasyonu yanı, Ermeni Hastahanesi arkası, Adiye Önü spor alanları istimlak edilmiş; Kazlıçeşme - Yedikule arası spor alanı (1991 - 1996) yılları arasında yapılmış olan Zeytinburnu - Yedikule arası park alanına dahil edimiştir. Bu sebeplerden ötürü (1994 - 1999) yılları arasında mevcut bağımsız spor alanı bulunmamaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(1996 - 2000) yılları arasında Merkezefendi Mahallesi'de 6.000 m2'lik alana sahip Kömür İşletmeleri Spor Alanı yapılmıştır. 2000 yılı itibariyle mevcut spor alanından 247.669 kişinin yararlandığı varsayımına göre kişi başına 0,02 m2 spor alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
(2000 - 2004) yılları arasında bağımsız spor alanı yapılmamıştır. Kömür İşletmeleri Spor Alanı da Merkezefendi Parkı'na dahil edilmiştir. 2004 yılında bağımsız spor alanı bulunmamaktadır. İlçede 2004 yılı itibariyle 18.100 m2 büyüklüğünde 1 adet semt stadı yapılmıştır. Semt stadını 255.649 kişinin kullanacağı varsayımından hareketle kişi başına 0,04 m2 spor alanı düşmektedir (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
Kazlıçeşme Mahallesi Zeytinburnu - Yedikule arası Sahil Parkı'nda ve Merkezefendi Mahallesi Merkezefendi Parkı'nda, Beştelsiz Mahallesi Özgürlük Parkı'nda spor alanları bulunmaktadır (Aksoy, Aygün, Çelik, Ören, 2004).
K. BURCU AYGÜN , "ZEYTİNBURNU İLÇESİNDEKİ PARKLARIN UYGULAMADAN DOĞAN SORUNLAR AÇISINDAN İRDELENMESİ" Bahçeşehir Üniversitesi Fenbilimleri Yüksek Lisans Tezi, İstanbul-2005
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!