| İstanbul'da hava kirliliği, modern yaşamın getirdiği en önemli sorunlardan biri olup, hızlı nüfus artışı, göçün neden olduğu nüfus yoğunlaşması, şehirleşme ve endüstrileşmede hatalı yer seçimi, kalitesiz yakıt kullanımı, ısı yalıtımına önem verilmeyişi, yakma cihazlarını (soba ve kazanların) standart dışı oluşu, sanayide eski yakma teknolojilerini kullanılması, baca gazı arıtımlarını gerektiği şekilde yapılmayışı, trafikte kaynaklanan emisyonların azaltılması için yeterli çalışmaların yapılmayışı, genel olarak çevre sorunları konusundaki bilgi eksikliği ve konunun her şeye rağmen yeterince önemsenmeyişi nedeni ile hava kirliliği geçmiş dönemlerde giderek artarak önemli boyutlara ulaşmıştı. |
Büyükşehir Belediyemiz, bu olumsuzlukları gidermek ve olumsuzlukları yaratan etkilerin tekrar ortaya çıkmamasını sağlamak için, kısaca; kaliteli yakıt (kaliteli kömür, kaliteli fuel-oil ) temini, doğalgazın yaygınlaşması, yakma cihazlarının (soba ve kazanların) iyileştirilmesi, binalarda ısı yalıtımını hayata geçirme, endüstriden kaynaklanan emisyonlarının kontrol altına alınması ve denetimi çalışmalarını yürütmektedir.
Hava kirliliğinin oluşumunda kirletici kaynak ve topoğrafik koşullar etkili olduğu kadar meteorolojik şartlarda en az onlar kadar etkilidir. Hava kirliliğine etki eden en önemli meteorolojik parametreler alçak ve yüksek basınç olarak tanımlanan hava hareketleri ve bundan doğan atmosferik difüzyondur. Rüzgarın gerek hızı ve gerekse yönü, atmosfere verilen kirleticilerin dağılma ve yayılmalarında ve belli bir kaynaktan herhangi bir alıcıya ulaşmasında etkili bir rol oynar. Hava kirliliğindeki değişimler izlenirken meteorolojik faktörlerde göz ardı edilmemelidir.
İstanbul’da modern cihazlarla hava kirliliği ölçümlerine biri Anadolu diğeri Avrupa yakasında olmak üzere 2 adet mobil ölçüm istasyonuyla 1995 yılının Ekim ayında başlanmıştır. Bu mobil araçlarla Avrupa yakasında 19, Anadolu yakasında ise 12 noktada ring yapılarak kirletici parametreler sürekli olarak ölçülmekte idi. 1998 yılında hava kalitesinin daha sağlıklı tespit edilebilmesi için 8 adet daha ölçüm istasyonu kurularak, ölçüm istasyonu sayısı 10’a çıkartılmış ve istasyonlar aşağıdaki gibi sabitlenmiştir.
Ölçülen hava kirleticilerin 15 dakikalık ortalamaları istasyonlardaki bilgisayarlar tarafından otomatik olarak kaydedilmektedir. Sonra bu veriler teknik elemanlarca saatlik ve günlük ortalamalara dönüştürülmektedir. İstasyonlarda toplanan veriler modem vasıtasıyla merkez veri toplama bilgisayarına aktarılmaktadır. Veri aktarımı için kullanılan bilgisayar donanımı, yazılım ve veri iletişim sistemi günlük olarak merkezden ve gereğinde yerinden kontrol edilmektedir. Bunun amacı uygun işletim sisteminin sağlanması ve veri setinin tamlığının teyit edilmesi ve temsil niteliğinin değerlendirilmesidir. Veri dosyalarına iletilen veriler gözden geçirilmekte hatalı veriler fark edilerek düzeltici işlemler uygulanmaktadır.
Tüm istasyonlardan gelen veriler günlük olarak iki ayrı bilgisayar dosyasına aktarılmaktadır. Bunlardan biri orijinal ya da ham veri olarak saklanmakta, diğeri ise gözden geçirilerek düzenlenmekte ve analiz için tam bir veri dosyası oluşturulmaktadır.
Hava Kalitesi Ölçüm cihazları için kalite kontrol ve işletim faaliyetleri, istasyon sıcaklık kontrolleri, otomatik sıfır/ölçüm mesafesi kontrolleri, otomatik günlük veri transferi ve kontrolleri, aylık bakımlar ve gerekli olduğunda program harici bakım ve onarımlar rutin işletmeler kapsamında gerçekleştirilmektedir.
Elde edilen ölçüm sonuçları çeşitli hava kalitesi standartlar ile karşılaştırılmakta, gene hava kalitesine ilişki bir ölçü sağlanmaktadır. Günlük karşılaştırmalar, yüksek kirlilik yayılma seviyeleri doğuran günlerin kritik zaman periyotlarının belirlenmesini sağlamaktadır. Saatlik meteorolojik verilerle kullanılmak suretiyle, bu bilgilerle spesifik kaynaklarda kirlilik azaltım çalışmalarında hedef belirlenmesinde yardımcı olmaktadır.
Mevcut ölçüm yerlerinin seçiminde göz önünde tutulan parametreler şunlardır:
- İstanbul’un topografik yapısı.
- İklim koşulları
- Endüstri alanlarının konumu.
- İstanbul yapılarını durumu ve yerleşim.
- Araç trafiği.
- Nüfus dağılımı.
- Doğal gaz dağılımı.
- Atatürk Havalimanından alınan tarihsel meteorolojik veriler.
- Meteorolojik veriler. (Rüzgar hızı ve yönü, yağış, sıcaklık v.b. )
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından toplanan hava kalitesi ölçüm verileri (1995-2003).
İstanbul’da hava kirliliği ölçümleri modern ölçüm İstanbul’un değişik noktasında cihazlarıyla gerçekleştirilmekte olup, sistem bilgisayarlar vasıtasıyla merkezden kontrol edilmektedir.
İSTASYONLARDA ÖLÇÜLEN HAVA KİRLETİCİLERİ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hava Kalitesi Analizörleri/Örnekleyicileri
|
KIŞ SEZONLARININ ORTALAMA DEĞERLERİ
|
SO2
|
PM(TOZ)
|
|
| 1993-1994 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
256
|
|
| 1994-1995 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
165
|
|
| 1995-1996 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
100
|
78
|
| 1996-1997 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
81
|
60
|
| 1997-1998 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
69
|
62
|
| 1999-2000 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
43
|
57
|
| 2000-2001 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
37
|
62
|
| 2001-2002 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
33
|
71
|
| 2002-2003 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
33
|
65
|
| 2003-2004 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
23
|
61
|
| 2004-2005 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
20
|
51
|
| 2005-2006 Kış sezonu (Ekim-Mart) ortalaması |
18
|
54
|
2003 – 2006 Kış sezonları ( Ekim-Mart) incelendiğinde ise ortalama bazında İstanbul genelinde Hava Kalitesini Korunması Yönetmeliğini, Dünya Sağlık Teşkilatı, Avrupa Birliği, EPA, BENELUX’ ce belirlenen günlük sınır değerlerin ise hiç aşılmadığı hatta bu değerlerin altında kalındığı görülmektedir.
Kaynak: www.ibb.gov.tr
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!