İstanbul’da hava kirliliği, modern yaşamın getirdiği en önemli sorunlardan biri olup, hızlı nüfus artışı, göçün neden olduğu nüfus yoğunlaşması, şehirleşme ve endüstrileşmede hatalı yer seçimi, kalitesiz yakıt kullanımı, ısı yalıtımına önem verilmeyişi, yakma cihazlarını (soba ve kazanların) standart dışı oluşu, sanayide eski yakma teknolojilerini kullanılması, baca gazı arıtımlarını gerektiği şekilde yapılmayışı, trafikte kaynaklanan emisyonların azaltılması için yeterli çalışmaların yapılmayışı, genel olarak çevre sorunları konusundaki bilgi eksikliği ve konunun her şeye rağmen yeterince önemsenmeyişi nedeni ile hava kirliliği geçmiş dönemlerde giderek artarak önemli boyutlara ulaşmıştı.
Büyükşehir Belediyemiz, bu olumsuzlukları gidermek ve olumsuzlukları yaratan etkilerin tekrar ortaya çıkmamasını sağlamak için, kısaca; kaliteli yakıt (kaliteli kömür, kaliteli fuel-oil ) temini, doğalgazın yaygınlaşması, yakma cihazlarının (soba ve kazanların) iyileştirilmesi, binalarda ısı yalıtımını hayata geçirme, endüstriden kaynaklanan emisyonlarının kontrol altına alınması ve denetimi çalışmalarını yürütmektedir.
I. KALİTELİ YAKIT ÇALIŞMALARI
- Kaliteli Kömür Temin Çalışmaları
İlimizde önceleri, ısınmada yaklaşık 8-10 milyon–ton civarında Kilyos-Karaburun arasındaki ocaklardan üretilen kömürler kullanılmaktaydı. Bu kömürler, genelde yüksek kükürt ve nem içeren düşük kalorili kömürlerdi. Bu da hava kirliliğine önemli ölçüde neden olmaktaydı.
Hava kirliliğinin azaltılabilmesi için, kaliteli kömür kullanılması zorunluluğu gereğinden hareketle, Belediye Başkanlığımızın önerisiyle, 1995 yılından itibaren alınan İl Mahalli Çevre Kurulu kararlarıyla, İlimizde tüketilecek kömürlere (ithal, yerli, briket kömürlere) kalite sınırlaması getirilmiş ve tüketime sunulacak kömürlerin mutlaka iyileştirme- zenginleştirme tesislerinde işleme tabi tutulan torbalanmış kömür olmaları sağlanmıştır.
Kömür üretimi, pazarlaması ve kullanımının denetlenmesine ilişkin esasları belirleyen söz konusu Mahalli Çevre Kurulu kararıyla izin sistemi getirilmiş ve izin verme işlemleri hususunda Başkanlığımız yetkili kılınmıştır.
İlimize kömürünü sevk edecek üretici firmalara, gerekli kömür özelliklerini ve tesis şartlarını sağlamaları ve izin almaları zorunluluğu getirilmiştir. İzinsiz kömürlerin kente girişi yasaklanmıştır. Böylece İstanbul’a girecek kömürlerin kırma, eleme ve gerekli olanlarının da ithal kömürle paçallanması(belli oranlarda karışımı) sağlanmıştır.
Mahalli Çevre Kurulu kararlarıyla alınan esaslar nedeniyle, üretici firma sayısında gittikçe bir azalma olduğu görülmüş, bunun nedeni ise, şehre kaliteli kömür sevk edemeyen firmalar denetimlerimiz sonucunda piyasa dışında kalmışlardır.
Belirlenen kalitedeki kömürlerin, İlimizde satışının sağlanması için şehir girişlerine kurulmuş olan 7 adet kontrol noktasında 4 gezici kontrol ekibiyle, Belediyemiz 24 saat kesintisiz görev yapılmakta ve İstanbul’a giriş yapan kömür kamyonları denetime tabi tutularak uygun olan kömürlerin kent içine girişine izin verilmektedir. Noktalarda yapılan bu denetimlerde; kömürlerin torbalı ve markalı olup-olmadığı, kömürlere ait Menşe Denetim Belgesi, Fatura ve Kantar Fişlerinin olup-olmadığı kontrolleri yapılmaktadır.
Bunun dışında, şehir içerisinde satışa sunulan kömürlerden sistematik olarak numuneler alınmakta ve Yenibosna’da bulunan tam teşekküllü Laboratuarımızda tam analizleri yapılmaktadır. Uygun kalitede olmayan kömürlerin satışı engellenerek, ilgilileri hakkında gerekli yasal işlem uygulanmaktadır.
Ayrıca, vatandaşların kömür alımında dikkat edecekleri hususlarla ilgili afiş ve broşürlerle aydınlanmaları sağlanmaktadır.
b) Kömür Analiz Laboratuar Çalışmaları
İlimize, Belediyemizden izin belgeli olarak sevk edilen kömürlerin, Mahalli Çevre Kurulu kararlarıyla belirlenen özeliklere haiz olup-olmadıklarının kontrolü için, şehir girişlerinde ve şehir içinde satış yerlerinde alınan numuneler Belediyemize ait Yenibosna’da bulunan kömür analiz laboratuarında analiz edilebilmektedir. Laboratuarımızın devreye girmesinden önce üniversitelere yaptırılan analizlere oranla, analiz yapabilme sayısında %30 artış sağlanmış ve daha kısa sürede analiz sonuçları elde edilebilmektedir.
Laboratuarımız tam teşekküllü olup, bünyesinde uzman elemanlar çalıştıran ve üniversitece yetki belgesine haiz kılınmış bir özelliktedir
c) Kaliteli Sıvı Yakıt Temin Çalışmaları
Başkanlığımızın önerisi ve İl Mahalli Çevre Kurulu kararıyla, İlimizde, hava kalitesinin iyileştirilmesi, kirliliğin azaltılması amacıyla konutlarda, otellerde, işyerlerinde ve yerleşim bölgeleri içinde bulunan sanayi tesislerinde, sıvı yakıtlı kalorifer kazanlarında TÜPRAŞ tarafından üretilen ve maksimum % 1,5 kükürt içeren özel kalorifer yakıtının kullanılması zorunlu hale getirilmiş ve 5 ve 6 nolu fuel-oil kullanımı yasaklanmıştır.
Emisyon İzin Belgesi’ne haiz olan ve bacalarında desülfirizasyon tesisi bulunan sanayi tesislerinin ise 6 no’lu fuel-oil kullanımı serbest olup, bununla ilgili izin alma işlemlerinin ise Valilik Makamı’na yapılması gerekmektedir.
d) Doğal Gaz Çalışmaları
Doğalgazın temiz yakıt olması ve şehrin hava kirliliğini azaltmasında sağlayacağı etkin rolü düşünülerek, İl Mahalli Çevre Kuruluna yaptığımız başvuru sonucu, Doğalgaz Şebekesinin ulaştığı bölgelerde doğalgaz kullanımı zorunlu hale getirilmiştir.
II. KURŞUNSUZ BENZİN KULLANIMI KONUSUNDA YAPILAN ÇALIŞMALAR
Hava kirliliğinin önemli nedenlerinden biride araç egzoz emisyonudur. Araç sayısı artıkça egzoz kirliliği de artmaktadır. İstanbul’da hava kirliliğin yaklaşık %50 si araç egzozlarından kaynaklanmaktadır. Yakıtlardan gelen (kömür, fuel-oil...) kirlilik azaldıkça, araçlardan kaynaklanan kirlilik oransal olarak daha da artmaktadır.
Motorlu taşıtlardan başta kurşun (Pb ) olmak üzere, karbonmonoksit(CO), azotoksitleri(NOx), hidrokarbonlar(HC) , partikül madde(PM) kirleticileri ortaya çıkmaktadır.
Kurşunsuz benzin kullanabilen tüm araçların kurşunlu benzin kullanmalarının yasaklanması için İl Mahalli Çevre Kurulu ve Çevre Bakanlığı başvuruda bulunulmuştur. Ayrıca, karbonmonoksit, azotoksitleri ve hidrokarbon kirleticilerinin önüne geçmek için de araçların katalitik konvertörlü üretilmeleri için ilgili mercilerden gereği talep edilmiş ve başarılı olunmuştur.
Bunların yanında, araç egzoz emisyonlarının azaltılması için çeşitli broşür, ilan ve yazılarla halkımız bilgilendirmeye çalışılmıştır.
III. KALİTELİ YAKMA İÇİN SOBA VE KALORİFER KAZANLARINDA YAKMA VERİMİNİN ARTTIRILMASI ÇALIŞMASI
Soba ve kalorifer kazanlarında tam yakmanın sağlanarak hava kirliliğine neden olunmaması için kullanıcıların standartlara uygun soba ve kalorifer kazanı kullanmaları ve yakma teknikleri konusunda bilgilendirilmeye çalışılmış ve özellikle kalorifer kazanların doğru ve yakış saatlerine uymayanlar denetlenerek gerekli yasal işlemler uygulanmıştır.
Afiş, broşür, duyuru ve el ilanları ile bilinçlendirme çalışmaları yapılmış ve yapılmaktadır.
KALORİFER KAZANLARI
■ Kalorifer Kazanına kömür ilave etmek gerektiğinde yeni kömürü yanmakta olan korun üzerine değil yanlarına yerleştirin.
■ Ateş ve küllük kapağını açmayınız, kapaklar üzerindeki klapeler vasıtasıyla hava girişini ayarlayınız ve istenilen yanmayı sağlayınız.
■ Kazan su sıcaklığını dış ortam sıcaklığına göre ayarlayıp yakışı sağlayınız.
■ Baca damperini yakışa göre ayarlayınız.
■ Geceleri kazan uyutma yöntemini uygulayınız ki ilk tutuşturma masrafınız olmasın.
SOBA YAKMA TALİMATI
■ Sobanızı Kesinlikle üstten tutuşturun.
■ Kömür ilave etmek gerektiğinde yeni kömürü yanmakta olan korun üzerine değil, yanlarına yerleştirin. 
■ Sobanızın boru çıkış alt seviyesini geçmiyecek şekilde odun ilave edin.
■ Sobanın arka klapesini daima açık tutun.
■ Daha fazla ısınma sağlamak için sobanız ile duvar arasında 50cm. mesafe bırakın.
■ Dirsek sayısı arttıkça ısı verimi düşer. Bu nedenle 2'den fazla dirsek kullanmamaya özen gösterin.
■ Boru ekleme yerlerinin ve baca girişinin hava sızdırmamasına özen gösterin.
■ Bacanızı her yıl en az bir defa temizletin.
IV. ISI YALITIM ÇALIŞMALARI
Binaların ısı yalıtımlarının tam ve uygun yapılması halinde, yakıt tüketimi ve dolayısıyla hava kirliliğinin azalmasına önemli katkı sağlayacaktır.
Bu nedenle, ısı yalıtım kurallarının tam uygulanması için Belediyemiz 1999 yılını “Isı Yalıtım Yılı” ilan edip, İlçe Belediye elemanlarına, ısı yalıtım malzemesi üreticileri ile birlikte kurs ve seminerler düzenlenmiştir.
Isı yalıtım standardının (TS 825 ) revize edilmesi için önemli katkı sağlanmış ve yeni TS 825 “Binalarda Isı Yalıtım Standardı” 14/6/1999 tarih ve 23725 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak ilgili kuruluşunca yürürlüğe konmuştur.
V. SANAYİDEN KAYNAKLANAN HAVA KİRLİLİĞİNİ ÖNLEME ÇALIŞMALARI
İlimizde, hava kirliliği üzerinde sanayinin de büyük payı bulunmaktadır. Sanayiden kaynaklanan kirliliklerin başında enerji için kullanılan yakıtlar ile yakıt dışı prosesler ve değişik operasyonlar gelmektedir.
Sanayiden kaynaklanan hava kirliliğinin tespit edilmesi için yine mobil araç üstüne monte edilmiş, Baca Gazı Emisyon Ölçüm Aracı devreye alınmıştır. Denetim amaçlı olarak sanayi tesislerinde baca gazı ölçümleri yapılmaktadır.
Kaynak: www.ibb.gov.tr
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!