Yaşayan Makine

Yaşayan makineler, doğal su arıtma sistemi. Doğaya baktığımızda, bizim sorun olarak gördüğümüz her şeyin doğanın kendi içinde bir çözümünün olduğunu görüyoruz. Doğa kendi kendine kirli sularını arıtıyor. Yaşayan makineler de doğanın içindeki bu sistemin insan eliyle kuruluşu.

Yaşayan makineler nasıl çalışıyor diye bir soru sorulabilir. Sistem doğal döngüleri kullanıyor. Enerji kullanımı dogal akışkanlıktan kaynaklanan basınçtır diyebiliriz. Bildiğimiz yöntemde kullanılan elektrik vb enerji kullanımı olmamaktadır. Bu nedenle ekolojik ve ekonomik değer arz eden bir sitemdir. Kirli olan su belli bir yerden taşların çakılların arasından gönderildiğinde, bu alana dikilen bitkiler tarafından arındırılarak sistem çalışmaktadır. Buraya dikilen bitkiler aynı zamanda bir tasarım etkisi oluşturmaktadır. Bitkilerin kökleri aracılığıyla üreyen bakteriler; suyu arıtıyor. Geniş bir havuz düşünün bu havuzun bir tarafından kirli suyun gönderildiğini havuz boyunca aktığını ve diğer taraftan arındırılmış su olarak çıktığını düşünün. Dünyanın gündemini belirleyen küresel iklim değişikliği bu sistemin nedenli sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam kriterlerinin önünde artıları olan farklı bir faydadır. Bununla birlikte Atık su arıtma tesisleriyle karşılaştırıldığında nasıl bir fark ortaya çıktığını anlamak mümkün. Aradaki fark doğal döngüleri kullanıyor olması, bir enerji kullanmıyor olması, diğer sistemlerde kimyasal arıtma, biyolojik arıtma yaparsınız. Bu sistemin en büyük özelliği doğal döngüleri kullanıyor olması, yani bitkiler aracılığıyla yapılıyor olması. Bir diğer özelliği de lokal uygulamalara uygun. Diğer sistemlerde bir minimum kapasite vardır, onun çok altına düşemezsiniz. Bir beş bin kişilik, on kişilik sistemler kurarsınız. Burada ise on kişi için, yirmi kişi için sistemi kurmak mümkün. Açık sistemlerdir, koku yapmaz, kendi içinde bir ekosistemi barındırır. Görünüşü güzeldir ve doğa dostudur.
Bu sistemlerin uygulanabilirliği ısıyla ve iklimle alakalı. Çünkü bakteriler ısıyı seviyor ve daha hızlı arıtıyorlar. O yüzden güney illeriyle kuzey illeri arasında fark oluyor. Ama yıllık sıcaklık ortalaması 20 derece olan şehirlerde, bölgelerde, yaklaşık 2-3 metrekare bile yeterli olabiliyor.
Burada yöresel bitkiler kullanmak önemli. Bitki ithal etmiyoruz. Çünkü biz doğal döngüleri kullanıyoruz, yöresel bitkiler de oranın iklimine, toprağına, suyuna uygun olan bitkiler, zaten büyük bir ihtimalle o civarda bir göl varsa, akarsu varsa, bu bitkiler de vardır. Orada doğal arıtmayı zaten yapıyorlardır. Bunları alıp, kendi oluşturduğumuz yaşayan makinemize dikiyoruz.

Hangi ülkeler yaşayan makineleri kullanıyor diye soru gelebilir.Busistemden kimler yaralanıyor dediğimizde başta Avrupa’da Danimarka bu konuda öncü. Çünkü devlet desteği var. 90’lı yıllarda uygulamaya başlamışlar ve 140 tane uygulaması var. Almanya ve Çek Cumhuriyeti ve İtalya’da uygulamalar var. Ayrıca Amerika ve Meksika’da var. Meksika’daki sistemde 10 bin kişilik bir bölgenin atık su arıtması yapılıyor. Bu sistemler kapalı ve açık olarak da farklılık gösteriyor. Çok kalabalık şehirlerin sularını arıtmak için civarda varolan sulakalanlar kullanılıyor. Mesela bu Meksika örneğinde varolan bir sulakalanı kullanmışlar ve bu şekilde 10 bin kişilik bir alanın arıtma sistemini kurabilmişler. Bizde ise sulakalanlar sivrisinek yuvası olarak görülüyor ve kurutuluyor. Aslında onlar kendi içlerinde doğanın bir parçası. Su içinde bizim kirli olarak kabul ettiğimiz şeyleri çürütüyorlar, yararsız olan şeyleri yararlı hale dönüştürüyorlar.Son zamanlarda Çin bu sisteme inanmış bu sistemi başta FUZHO(120 bin kişilik merkezin dere ve göl havzalarını arıtılmasında kulalanıyor) olmak üzere bazı belli başlı merkezlerde kulanmak üzere harekete geçmiş .
Sistemi neden ülkemizde kullanmıyoruz diye düşündüğümüzde öncü olmak yerine birilerinden görmek sonra uygulamaya geçeriz diye bir kimlik yapımız olduğundan diye düşünüyorum.

Bununla birlikte bu sistem bir ekip çalışması ürünüdür.Birçok meslek grubunun ortak olarak ortaya koyması gereken komple bir teknik çalışma eseridir.Başarısızlık diğer meslek grubundaki bilgi yetersizliği olumsuz sonuç doğurur.

Çağlar AYDIN
Ziraat Mühendisi

Kaynak :

Ayşen Eren en. müh.

Eco village ınstuteı