
Karaleke hastalığı, ülkemizde ve bütün dünyada ekonomik
öneme sahip bir hastalıktır. Etmenin saprofitik ve parazitik olmak üzere iki
devresi vardır. Saprofitik dönem sonbaharda yere dökülen ölü yapraklarda
başlar. İlkbaharda peritesyumun olgunlaşmasına kadar sürer. Parazitik dönem
ise, fungusun canlı dokularda sürdürdüğü yaşamını kapsamaktadır.
Fungus
sonbaharda yere dökülmüş elma yapraklarında kışı geçirir. Peritesyumlar sonbaharda
dökülmüş yapraklarda oluşur. İlkbaharda peritesler içinde askosporlar oluşur.
Olgunlaşan askosporlar ilkbaharda yağışlı günlerde peritesyumlardan
fırlatılarak ilk enfeksiyonu gerçekleştirirler. Enfeksiyon için sıcaklık ve nem
büyük öneme sahiptir. Ayrıca bitki kısımlarının yeterli süre ıslak kalması
gereklidir. Yaprak ıslaklığının süresi sıcaklıkla yakından ilgilidir.Hastalık
sporları, 13-21 oC sıcaklık ve % 99 nisbi nem koşullarında
kolayca çimlenirler. Sporlar, yağmur damlaları ve çiğ ile ağacın tacının içinde
yayılırken,
rüzgarlar ile 1200 metreden daha uzağa yayılabilirler. Ağaç kısımlarının yavaş kurumasına neden olan , ağaçların sık dikilmesi, tacın az ışıklanması ve toprağın yabancı otlar ile kaplı olması da hastalığın yayılması üzerinde etkilidir. Güneş ışığınında spor uçuşuna etkisi vardır.
En fazla spor uçuşu gündüzleri meydana gelir. Spor uçuşu genellikle çiçekten kısa süre sonra sona erer.
Hastalığın belirtileri ağacın yaprak, meyve ve sürgünlerinde görülür. Yaprağın üst ve alt yüzeyinde oluşan lekeler başlangıçta yağlımsı görünüştedir, giderek zeytin rengini alır ve daha sonrada kahverengileşir. Lekeler kadifemsi yapıdadır ve bu kısımdaki dokular zamanla ölür,üzerinde çatlaklar ve delikler oluşur. Ağır enfekteli yapraklar erkenden sararır
ve dökülür. Meyvedeki lekeler yeşilimtrak olup zamanla
kahverengine dönüşür. Küçük lekeler zamanla birleşirler ve bu kısımlarda
meyvenin gelişmesi durduğu için deforme meyveler oluşur. Elmada sürgün
infeksiyonu bazı duyarlı çeşitlerde görülür. Lekeler oval veya yuvarlak
kabarcıklar şeklindedir. Püstül olarak tanımlanan bu kabarcıklar ilkbaharda
çatlar ve içinde oluşan konidi yatakları açığa çıkar. Püstüller zamanla
birleşerek “uyuz” ve
“sıraca”
denen yaralar oluşturur. Hastalığın zararı doğrudan veya dolaylı olmaktadır.
Yaprak
enfeksiyonları nedeniyle fotosentez ve solunum engellendiğinden, ağaç yıldan yıla zayıflamaktadır. Hastalık nedeniyle oluşan ürün kaybı ortalama % 20-45 arasında değişmektedir. Hastalık yurdumuzda elma yetiştirilen tüm bölgelerde yaygın olarak görülmektedir.
M Ü C A D E L E S İ
Kültürel Mücadele
İlk enfeksiyon kaynağı olan yere dökülmüş lekeli yapraklar sonbaharda toplanıp yakılmalı veya derince gömülmelidir. Sıracalı dallarda budanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Ağaçlar, yaprakların daha hızlı kurumasını sağlayacak hava akımına izin verecek uygun aralıklarla dikilmelidir
Kimyasal Mücadele
Kimyasal mücadele tahmin ve uyarı esaslarına göre uygulanır. İlaçlamalarda kullanılacak ilaçlar, enfeksiyon oluşumundan sonra geçen süre, külleme veya diğer başka hastalıklara da etkili olup olmamama, duyarlılık azalışı, elma bahçesindeki yararlı böceklere olan etkisi ve kalıntı açısından değerlendirilerek elma karalekesi hastalığına karşı ruhsatlandırılmış ilaçlar arasından aşağıdaki ilkeler doğrultusunda seçilir:
1- Fenolojik dönem uygunsa (çiçeklenme öncesi) bakırlı preparatlara yer verilmelidir.
2- Bahçede küllemeye karşıda mücadele yapılacaksa her iki hastalığı kontrol eden ilaçlar seçilmelidir.
3- Karışım preparatlara öncelik verilmelidir.
4- Aynı etkili madde içeren ilaçlar üst üste kullanılmamalı, dayanıklı varyetelerin oluşumuna engel olmak için farklı etkili madde grupları tercih edilmelidir.
5-
İlaçlama Zamanları:
1. İlaçlama : Çiçek gözleri kabardığında(Dal sıracası bulunan yerlerde 3-5 gün önce)
2. İlaçlama : Gözlerin uyanmasını takiben yapraklar fare kulağı kadar olunca.
3. İlaçlama : Pembe çiçek tomurcuk döneminde(Çiçekler kısa saplarıyla ayrı ayrı görülünce)
4. İlaçlama : Çiçek taç yaprakları % 70-80 dökülünce yapılmalıdır. Diğer ilaçlamalar hava koşulları ve kullanılacak ilacın etki süreleri dikkate alınarak uygulanmalıdır.
İlaçlamalarda dal sıracası bulunan yerlerde ;
1. İlaçlamada % 2’lik Bordo Bulamacı veya hazır bakırlı preparatlardan birisi % 0.8 dozunda,
2. İlaçlamada hazır bakırlı preparatlardan birisi % 0.4 veya diğer fungusitlerden birisi önerilen dozda,
3. İlaçlamada ve diğer ilaçlamalarda bakırlı preparatlar dışındaki fungusitl
Dal sıracası bulunmayan yerlerde, 1. ilaçlamada % 1’lik Bordo Bulamacı veya hazır bakırlı preparatlardan birisi % 0.4 dozunda kullanılmalıdır. Diğer ilaçlamalar dal sıracası bulunan yerlerde olduğu gibidir.
KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI
Etkili Madde Adı ve Oranı |
Formülasyonu |
Dozu (preparat) 100 lt. suya |
BordoBulamacı (Bakır Sülfat % 98+Sönmemiş Kireç) |
SIVI |
1000 gr + 500 gr 2000 gr + 1000 gr |
Bakır Oksiklorür % 50 |
WP |
400 gr |
Brumuconazole 100 gr/l |
SC |
30 ml |
Difenoconazole 250 gr/l |
EC |
10 ml |
Cyprodinil % 50 |
WG |
30 gr |
Mancozeb % 80 |
WP |
250 gr |
Kresoxim- methyl % 50 |
WG |
15 gr |
Pyrimethanil 300 gr/l |
SC |
50 ml |
Propineb % 70 |
WP |
250 gr |
Thiram % 80 |
WP/WG |
200 gr |
Captan % 50 |
WP |
150 gr |
Dithianon % 70 |
WG |
40 gr |
Chlorothalonil % 75 |
WP |
150 gr |
Maneb % 80 |
WP |
300 gr |
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!