Zamanında ve gerektiği kadar kullanıldığında insan sağlığı için bir risk oluşturmayan hormonlar, pek çok üreticimiz tarafından dünya standartları gözetilmeden ve teknik elemanlara danışılmadan bilinçsizce ve yüksek dozda kullanılmaktadır.

 

Günümüzde büyümeyi düzenleyiciler; kısaca hormonlar da dediğimiz bileşikler bitkilerdeki büyüme ve gelişme olaylarını yönlendiren, çok düşük yoğunluklarda dahi etkili olabilen ve bitkilerde sentezlenerek taşınabilen organik maddelerdir. Bitkilerde doğal olarak bulunan hormonlara ve sentetik benzerlerine bitki büyüme maddeleri veya bitki gelişim düzenleyicileri denilmektedir. Buna karşın, hormon terimi sadece bitkilerde doğal olarak bulunanlar için kullanılmıştır. Bitkilerde ve özellikle sebze tarımında çok değişik amaçlarda kullanılmaktadır. Hormon kullanımın tohumların erken çimlenmesinden, fidelerin, çeliklerin erken ve daha güçlü köklendirilmelerinden başka, sebzelerde çiçeklenme, meyve tutumu veya seyreltilmesi, meyve iriliği sağlanması, meyve olgunlaşması, erkencilik sağlaması gibi durumlar üreticiyi memnun etmekle birlikte hormon kullanımını daha fazla teşvik etmektedir. Özellikle örtüaltı sebzeciliğinde bitkilerin düşük sıcaklıklar neticesinde meyve bağlayamamaları, döllenmenin sağlanamaması nedeniyle hormon uygulanması ile yeterli ürün alınabilmekte, meyve tutumu sağlanabilmektedir.

            Hormonlar pek çok üreticimiz tarafından dünya standartları gözetilmeden ve teknik elemanlara danışılmadan  çok sayıda ve yüksek dozda kullanılmaktadır. Üretici ne kadar yüksek dozda kullanır ve ne kadar çok sayıda uygulama yaparsa o kadar iyi sonuç alacağı inancındadır. Bugüne kadar bazı üreticileri bu düşünceden caydırmak mümkün olmamıştır. Oysa bu fazla uygulamaların insan sağlığına verdiği zararlar yanında, meyve kalitesini bozduğu, verimi arttırmak yerine azalttığı da bir gerçektir. 

            Hormon uygulamaları ile meydana gelen zararlar 3 şekilde sınıflandırılabilir.

1-Hormonlu meyve ve sebzeleri tüketen insan ve havyanlar da olan zararlar;            

 Aşırı hormonlu meyve, sebze ve  et süt gibi hayvansal ürünleri tüketen kişilerin çeşitli hastalıklara (kanser gibi) yakalanma riskleri yükselir. İnsan sağlığını ve metabolizmasını olumuz yönde etkiler.

2-Hormon satan veya kullananlarda ağız, deri ve solunum yoluyla oluşabilecek zararlar;

Kullanımda ve satımda hormonların, usulüne uygun hareket edilmemesi sağlık yönünden sakıncalıdır. Bu şekilde biriken kalıntılar sağlımızı tehdit etmektedir. Belirli bir süre sonra zararlı etkilerini göstermektedir.

3-İmalat esnasında oluşan atıkların, hormonlu gıda kalıntılarının çevreye verdiği zararlar;

İmalatta kurallara uyulmalı, atıklar usülune uygun olarak imha edilmelidir. Atıkların  uygun imha edilmemesi sonucunda ekolojik denge bozulur, çevre kirliliği doğar.

Son yıllarda yazılı basında ve görüntülü yayınlarda aşırı hormonlu ürünlerin insan sağlığına verdiği zararlar halkımızın  bilinçlenmesinde büyük ölçüde katkıda bulunmuştur. Bu bilinçlenme sonucu marketlerde ve pazarlarda “Arılı Domates” ibaresini taşıyan  hormonsuz üretim etiketini görmekteyiz.

Dünyada gelişmiş ülkelerde aşırı kimyasal madde (hormon ilaç gübre v.s.) kullanımından kaçınılmakta, belirli bir standardı taşımayan ürünlerin ithal veya ihraç imkanı bulunmamaktadır.

Hormonsuz ürünün fiyatı, hormonlu üründen daha yüksek olmasına rağmen sağlıklı olması nedeniyle talep görmektedir. Bir başka yönüyle günümüzde kimyasal maddelerin aşırı ve hatalı kullanımı sonucu olarak da “Organik Tarım” üretimi güncel hale gelmiş olup, üreticimizler bu yönde bilgilendirilmelidir.

Hormonun tümüyle zararlı olduğu söylenemez, hormonlar bitki bünyesinde olağan olarak bulunurlar. Uygun dozda gerekli sayıda uygulamalarla kullanılırsa daha kaliteli ve daha fazla ürün  elde edilebilir. Asıl dikkat edilmesi gereken  hormon kullanımın bilinçli yapılması, Tarım Bakanlığı teknik elemanları ve bu konuda uzman kişilerle işbirliği içinde olunmasıdır. 

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!