Damla Sulama Yönteminin Üstünlükleri

"http://egirdir-bahce.org/arsiv/aralik2003/images/damla.jpg" grafik dosyası hatalı olduğu için gösterilemiyor. İntensif sulu tarımda kullanılmak üzere geliştirilmiş olan damla sulama yöntemi özellikle sık dikim meyve bahçeleri için en uygun sulama sistemidir...

Sulama birim alandan daha fazla verim elde etmek için mutlaka yapılması gereken bir kültürel işlemdir. Sulamanın geçmişi en az tarımın geçmişi kadar eskidir. İnsanoğlu yüzyıllarca suyun cazibe ile tarım arazilerine sevkedilmesiyle sulama yaparken günümüzde teknolojinin imkanları kullanılarak bir çok sulama yöntemi geliştirilmiştir. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz;

1. Yüzey Sulama Yöntemleri

a.Adi salma yöntemi : Bu yöntemde su tarla hendeklerinden saptırılarak toprak yüzeyini devamlı bir tabaka halinde kaplayacak şekilde tarla yüzeyinde rasgele yayılmaya bırakılır. İşçilik masraflarının ve sulama kültürünün az olduğu yerlerde geniş oranda kullanılır.

b. Tarla laterallerinden salma usulü sulama : Adi salma yönteminin bir değişik şekli olup, sulama suyu tarla laterallerinden taşırma suretiyle tarlaya verilir.

c. Adi tava usulü sulama : Bu yöntemle sulama etrafı seddelerle çevrili düz parsellere büyük akış debilerinin verilmesi ile yapılır. Özellikle düz ve düze yakın arazilerin sulanmasında uygundur.

d. Uzun tava yöntemi : Bu yöntemin esası, tarlanın azami meyil istikametinde uzun şeritlere ayrılması ve bunların aralarının seddelerle bölünmesidir. Şeritlerin üst başından sevk edilen su ince bir tabaka halinde ve seddelerle kontrol edilerek aşağı doğru akar.

2. Yağmurlama Sulama Yöntemi

Yağmurlama sulama yönteminde su doğal yağışa benzer biçimde toprak yüzeyine serpilmek suretiyle uygulanır. Bu yöntemde su kapalı borularla mekanik püskürtücülere kadar taşınır ve püskürtücülerden suyun toprağa yağdırılması küçük orifis ve memelerle basınç altında yapılır. Sistemin çalışması için gerekli basınç genellikle pompalarla sağlanır. Bunun yanında su kaynağının sulama alanından yeterince yüksek olması da gerekli basıncı sağlayabilir. Yağmurlama sisteminin verimli çalışabilmesi için en az 2.5 atm. Basınç gereklidir.

3. Toprak Altı Sulama Yönemi

Toprak altı sulama sun’i yolla toprak altına su ilavesiyle taban suyu seviyesinin düzenleme faaliyeti olarak tanımlanabilir. Bu yöntemde su seviyesi kök bölgesinde su ve hava miktarının en iyi şekilde kombine edilmesini sağlayacak yükseklikte muhafaza edilmelidir.

4. Mini-spring Yöntemi

Yağmurlama sulama ile damla sulama arasında bir yöntem olup, ince borularla tarlaya dağıtılan su küçük yağmurlama başlıkları ile araziye dağıtılır. Sabit bir sistem değildir gerektiğinde toplanabilir. Damla sulama için kurulan sistem küçük değişikliklerle minispring sistemine dönüştürülebilir. Meyve bahçelerinde başarı ile kullanılabilmekle beraber MM106 anacı gibi kök boğazı çürüklüğüne hassas anaçlarda kullanılması tavsiye edilmez. Damla sulama sistemine göre daha fazla yüzey ıslanmasına neden olur ve daha fazla su kullanılır.

5. Damla Sulama Yöntemi

Damla sulama intensif sulu tarımda kullanılmak üzere geliştirilmiş olan bir yöntemdir. Damla sulaması toprak yüzeyine veya yüzeyin hemen altına yerleştirilen küçük çaplı orifis yardımıyla arıtılmış suyu toprak yüzeyine veya içerisine veren bir sistemdir. Bu sistem suyun belirlenmiş bir desene alçak basınç altında verilmesine imkan sağlar. Bu sistemin çalıştırılması için gerekli olan basınç yağmurlama sistemindekinden daha azdır. Bu sistemde su yaygın boru ağı aracılığı ile her bitkiye kadar götürülür. Öte yandan bitkilere verilecek gübreler de sulama suyu ile birlikte verilebilir (fertigation). Kısacası sistemin esası bitkinin ihtiyaç duyduğu su ve besin maddesi miktarını optimum seviyede tutmaktır.

Özellikle sık dikim meyve bahçeleri için en uygun sulama sistemi damla sulama kısmen de mini-spring sulama sistemidir. Salma sulamada arazi yüzeyinde göllenmeler oluşmakta ve özellikle MM 106 gibi kök boğazı çürüklüğüne hassas anaçlarda kurumalar görülebilmektedir. Öte yandan işgücünden tasarruf edilmesi, sulama ve gübreleme etkinliğinin artırılması, sulama suyundan tasarruf edilmesi gibi üstünlükleri nedeniyle damla sulama sistemi tercih edilmelidir.

Damalama Sulama Yönteminin Avantajları

1- Kullanılabilir toprak suyunun yararlılığı artar.

2- Bitkiler daha iyi gelişir ve verimleri artar.

3- Bitkilerin tuzdan zarar görmeleri azalır.

4- Gübre ve diğer kimyasalların verilmesi kolaylaşır ve etkinlikleri artar.

5- Yabancı ot gelişimi azalır.

6- İşgücü gereksinimi azalır.

7- Enerji ihtiyacı azalır.

8- Kültürel işlemler daha kolay yapılır.

Damalama Sulama Yönteminin Dezavantajları

1- Damlatıcıların tıkanma riski ; (asit kullanılarak ve iyi bir filtrasyonla önlenebilir )

2- Kemirici ve diğer hayvan zararı ( gerekli mücadele yapılmalıdır )

3- Tuz içeriği yüksek sulama suyu kullanılıyorsa veya toprak tuz içeriği fazlaysa bitki yakınlarında tuz birikmesi görülebilir.

4- Toprak suyu dağılım ve kök gelişiminin sınırlanması ( damlatıcıların bitkiye uygun uzaklıklara konulması ile bu risk azaltılır )

5- Ekonomik ve teknik sınırlılıklar. Damlama sulama sistemlerinin ilk tesis maliyeti yüksek olmakla birlikte farklı türlerde % 50’ ye varan verim artışı sağlanması ile yatırımın geri dönüşümü oldukça hızlı olmaktadır.

Damla Sulama Sisteminin Temel Üniteleri

Damla sulama sistemi aşağıdaki kısımlardan oluşur;

1. Su kaynağı

2. Basınç kaynağı

3. Filtrasyon ünitesi

4. Gübre enjeksiyon ünitesi

5. Suyun nakli için ana ve damlatma boruları ile diğer yardımcı aparatlar

http://egirdir-bahce.org