Elmalarda Kalsiyum eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan Acı Benek hasat öncesi ve hasat sonrasında ortaya çıkabilmekte ve önemli ekonomik kayıplara neden olabilmektedir. Acı benekten kurtulmanın yolu hasattan önce ve sonra Kalsiyum uygulamak...

GİRİŞ

Hasat edilen ürünlerde normal yaşama belirtilerinden ayrı olarak belirli koşullarda ve bir süre sonra, gözle görülür bozukluklar belirir. Bunların ana sebebi metabolizmadaki anormalliktir. Elmalarda özel bir fizyolojik bozukluk olarak Acı benek (Bitter bit) görülür. Acı benek belirtileri öncelikle iletim demetleri ucunda oluşur. Dokuda anormal acımsı bir tat meydana gelir. Acı beneğe neden olarak meyvedeki, potasyum ve magnezyum miktarı / kalsiyum miktarı oranının yüksekliği bildirilmiştir. Acı beneği etkileyen faktörlerin başında çeşit, hava durumu, olgunluk, meyve iriliği ve verim gelmektedir. Acı beneği önlemede; kültürel işlemler (sulama, budama, gübreleme, seyreltme) gereği gibi yapılmalı, çiçeklenme sonrası ve derim öncesi devrelerde iki hafta ara ile kırmızı çeşitlerde % 0.6 – 0.8 lik kalsiyum klorür, yeşil kabuklu çeşitlerde kalsiyum nitrat atılmalıdır. Derimden sonra kalsiyum solüsyonuna meyveler daldırılarak zarar azaltılabilir.

ÖNEMİ

Acı benek meyvenin pazar kalitesini azaltır. İlk kez Almanya’da tanımlanmıştır. Dünyanın elma yetiştirilen bütün bölgelerinde  abiyotik bir çürüme olarak görülmektedir. Acı benek oluşumunu artıran faktörlerin başında kültürel uygulamalar (Gübreleme, sulama, budama) ile iklim gelmektedir.

BELİRTİLER

Acı benek elmalarda Ca noksanlığından kaynaklanan fiziksel bir hastalıktır. Genellikle depolamanın ilk birkaç haftası içinde gelişir.Erken derim yapılan meyvelerde acı beneğin görülme ihtimali daha fazladır. Meyvede Ca eksikliği varsa; meyve eti sertliği, Suda çözünebilir kuru maddelerin miktarı ve titre edilebilir asitlik düşüktür. Bu meyvelerin acı beneğe yakalanma riski daha fazladır. Elmalarda çeşide bağlı olarak meyve etinde 2-10 mm çapındaki küçük kahverengi lezyonlar gelişir. Kabuk altındaki doku koyulaşır ve mantarlaşır. Derimde veya soğuk depolama periyodundan sonra yüzeyde lekeler gelişir. Bu çoğunlukla kaliks yakınındaki kabuk üzerinde çok fazla ıslatılmış lekeler olarak gözükmeye başlar. Bu lekeler genellikle çok koyu renge döner, kabuğu çevreledikten sonra çukurlaşır ve depoda 1-2 ay sonra tamamen gelişmiştir.

Hangi Meyve Acı Beneğe Hassastır;

1-     Kuvvetli ve dikine büyüyen, bol yapraklı dallar üzerinde oluşan meyveler

2-     Yeni meyveye yatan genç ağaçların meyveleri

3-     Tam olgunluğa ulaşmadan derimi yapılan meyveler

4-     Fazla ürün oluşturan ve kuvveti azalan yaşlı ağaçların meyveleri

Hangi Meyveler Acı Beneğe dayanıklıdır;

1-     Ağacın ana iskeletine yakın, yatay dal üzerinde oluşan meyveler

2-     Spur dallarda oluşan meyveler

3-     Uygun zamanda derimi yapılan meyveler

4-     Kuvvetli gelişen ağaçların meyveleri

ÇOK HASSAS ÇEŞİTLER

Granny Smith, Yellow Newtown, Jonathan, Golden delicious, Gravenstein, Red Delicious, Baldwin, Boskoop, Bromley’s Sedling, Cleopatra, Cox’s Orange Pippin, Grimes Golden, Merton, Rhoda Island Greening, Worcester, Stayman, Sturmer, White Winter Pearmaine, Prima Starking, Starkrimson, Marigold, Northern spy ve York Imperial.

DAHA AZ HASSAS ÇEŞİTLER

Rome Beauty, Golden Delicious, Macintosh, Spartan, Haralson, Lobo, Winesap, red Gravenstein, Stonetosh, gala ve Fuji.

FİZYOLOJİSİ

Belirtiler petal yaprakların düşmesinden 4-6 hafta sonra başlayabilir. Efekte olmuş dokular yüksek solunum oranına sahiptir ve etilen üretir. Bu etkilenmiş alanlar içinde organik iyonların hareketiyle protein ve pektin sentezinin bir periyodudur. Nişasta taneleri olan etkilenmiş alanlar sağlıklı dokuda gözükmez. Elma etindeki mineral  dengesizlik; Ca ‘un düşük seviyesiyle gelişir ve yüksek potasyum ve Magnezyum konsantrasyonuyla ilişkilidir. Düşük Ca seviyesi hücre membranlarının seçici geçirgenliğini bozar buda hücre zararlanması  ve negrosis için en önemlisidir

KONTROLÜ

Acı benek ağaçlarımızın kuvvetinin devam ettirilmesiyle kontrol altına alınabilir. Ağır budama ve ağır azot uygulamalarından kaçınılmalıdır. Meyvede yararlanılabilir Ca azaltılırken geniş oranda K ve Mg uygulamalarından kaçınılmalıdır.Yapraktan verilen ilaçlar (K ve Mg içeren) hastalığa eğilimli meyve bahçelerinde acı benek gelişmesini geciktirmiştir. Büyüme sezonu süresince Ca uygulamalarıyla önerilen sonuçlar acı beneğin önlenmesinde derim sonrası Ca’ la  vakum infiltrasyonu daha üstündür. Acı benek yayılımını azaltan kültürel uygulamalar; yıllık bakım, besleme, ağaç kuvveti, küçük meyve gövdesi, Ca ilaçlaması ve zamanında yapılan derimdir. Yazın Mg ve N uygulamasından, toprak nemindeki düzensizlikten, toprak pH‘nın düşürülmesiyle sonuçlanan gübrelemeden kaçınılmalıdır. Erken ve aşırı seyreltme acı beneği artırabilir. Dinlenme döneminde aşırı budama yapılmamalıdır. Kalsiyum klorid (CaCl₂) ve kalsiyum nitratla ( Ca(NO₃)₂) yapılan yaz ilaçlamaları veya hasat sonrası Ca solüsyonuna daldırılması tavsiye edilmiştir. Hem kalsiyum klorit hem de kalsiyum nitratla yapılan yaz ilaçlamaları acı beneğin yayılımını azaltmada etkilidir fakat bunda çeşitler de önemlidir. Kaliforniya’da bir ayda en az 3 kez yapılan ilaçlama uygulamaları temmuz ortasında başlar ve her akreye (1 akre=4,047 da)  400 galon (1 galon=3,8 lt) su, 20 paund (1 pound=0,5 kg) kalsiyum nitrat veya her akreye 400 galon su 12 paund kalsiyum klorit kullanılır. Kırmızımsı kahverengileşmeyi önlemek için yapılan ilaç uygulaması hızlı kuruyan şartlar altında yapılmalıdır. Derimden sonra, depolamadan önce yapılan daldırma işlemleri acı beneğin belirtilerini azaltabilir. Su içinde % 2-3 ‘lük kalsiyum klorit uygulanır. Kalsiyum daldırmaları meyve zararlanmasına  neden olabilir

http://egirdir-bahce.org 

Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!